Mavzu: Logoterapiya Reja

Yong'in . Yong‘in belgisi ham hayot, ham o‘limdir. Bir kishi o‘z tasavvurida qanday olovni ko‘rishi mumkin, ehtimol u qorong‘i zinadagi sham yoki mash’alning uchquni, do‘zaxda o‘tinni yamlab yo olov yoqib yuborishi mumkinmi? Yong‘inga qaraydiganlar ham bor - bu barcha uyushmalar insonning munosabati haqida juda ko'p narsalarni aytib berishi mumkin.
Suv . Bir hovuzni tasavvur qiling: ko‘l, daryo, okean bo‘lishi mumkin. Suvning rangi va bo‘ronli yoki xotirjam suv yuzasi oqimi - xatto tasavvurning murakkabligi bo‘lgan odamlarda ham suv tasvirini osongina ifodalaydi. Suvga nisbatan kimdir: qirg‘oqda yoki suvda turgan suzgichda? Qanday tuyg'ular? Mashq qilish sizni xotirjam his qilish va ijobiy his-tuyg‘ular va hissiyotlarni his qilish imkonini beradi.
Daraxt . Bir kishi daraxtga o‘xshaydi, shuning uchun u qanday daraxt ramzini ko‘rishi muhim. U shamolda titraydigan, kuchli ildizlarning chuqur tubida chuqur ildiz otib, keng tarqaladigan toj bilan yuqoriga ko'tarilgan ulkan bir daraxtmi? Bu yolg‘izmi yoki atrofda boshqalar bormi? Barcha tafsilotlar: barglar, magistral, toj masalasi. Tasvirni o‘zgartirishi va takomillashtirilishi, odamning mustahkamlanishiga yordam beradi.

Xulosa qilib aytadigan bo‘lsak, “Logoterapiya”ga Ikkinchi Jahon urushida konsentratsion lagerda bo‘lgan avstriyalik psixiatr va psixolog Viktor Frankl tomonidan asos solingan. Uning barcha usullari o‘zining og‘ir sinovli hayot tajribasidan o‘tadi va undan tashqari mahbuslarning hayotlarida ham o‘zining samaradorligini isbotladi. Mahbuslar har qanday holatda ham omon qolib, hayotda umidsizlikka uchramasdan faqat olg‘a borishga intiladilar.
Ko‘pchilik Viktor Franklni qahramon, xalqparvar yoki buyuk mutafakkir deb atashni bilmaydilar. Fikrimcha, haqiqat shundaki, u bunday sharafli nomlarning har biriga loyiq deb hisoblayman. U qahramon edi, chunki u insoniyat boshidan kechirishi mumkin bo‘lgan eng og‘ir qiyinchiliklarga jasorat bilan duch kelgan. U xalqparvar edi, chunki u bu mushkulliklardan xalos bo‘lishiga qaramay, shafqatsiz urush paytida u o‘z xalqi bilan qolishni va azob chekishni tanladi. Va nihoyat, u buyuk mutafakkir edi, chunki u yangi psixologiya maktabini meros qilib qoldirdi.
Logoterapiyaning kundalik hayotimizda muhimligi to‘g‘risida fikr yuritadigan bo‘lsak, ruhiyatida muammolarga duch kelgan insonlar hayotda hech bo‘lmaganda bir marta bunday psixologik usulga muhtoj. Yoshga bog‘liq hayot inqirozi, odatda, insonning ishonish mumkin bo‘lgan mavjud ma’nolarini yo‘qotishiga olib keladi. Ana shunday vaziyatlarda masalan, biror narsa yaratish, masalan san’atga oshuftalik usulidan foydalanish mumkin. Frankl taklif qilganidek, biror narsani yaratish bizning hayotimizga mazmun qo‘shishi mumkin bo‘lgan maqsad tuyg‘usini beradi. Yoki yaqinlarimiz bilan o‘zaro munosabatlarni mustahkamlash orqali hayotimizga ma’no-mazmun berishimiz mumkinligini anglashimiz lozim. To‘g‘ri, hayotimizda har birimiz turli adolatsizliklarga duch kelishimiz mumkin. Ana shunday vaziyatlarda ham hayotdagi maqsadimizni yo‘qotmasdan, har bir qarama-qarshilik va qiyinchiliklarga qarshi kurashishimizning o‘zi ham hazrati inson uchun berilgan imkoniyat ekanligiga shukrona aytish lozimligi va hayot bizga hech narsani hech qachon va’da bermaganligini, hammasi o‘z qo‘limizda ekanligiga ishonib yashash zeroki hayotimizning asl ma’no-mohiyatini belgilab berishini unutmasligimiz darkor.