Mavzu. Matritsa haqida tushuncha. Matritsalarning tengligi. Matritsalar ustida amallar


Chiziqli algebraik tenglamalar sistemasini


Download 373.66 Kb.
bet6/10
Sana09.06.2023
Hajmi373.66 Kb.
#1472885
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10
Bog'liq
3-ma\'ruza

3. Chiziqli algebraik tenglamalar sistemasini
matritsalar yordamida tekshirish.

Ushbu tenglamalar sistemasi berilgan boʻlsin:


. (1)
Bu sistemaning koeffitsiyentlaridan tuzilgan matritsani hamda noma’lumlari va ozod hadlarini matritsa-ustunlar (ustun-vektorlar) sifatida yozamiz:
. (2)
A- sistemaning matritsasi X-noma’lum vektor, C esa sistemaning oʻng tomoni deb yuritiladi.
Bizga ma’lum boʻlgan matritsalarni koʻpaytirish qoidasidan va matritsalarning tengligi shartidan foydalanib, (4.2.1) tenglamani (4.2.2) asosida, quyidagicha yozish mumkin:
AX=C. (3)
(3) ni matritsaviy tenglama deb ataladi.
Agar (1) sistema (3) matritsaviy shaklda yozilgan boʻlib, hamda sistemaning A matritsasi maxsus boʻlmasa, bu tenglama quyidagicha yechiladi. Uning har ikki tomonini chapdan A-1 matritsaga koʻpaytiramiz:
A-1(AX)=A-1.C.
Matritsalarni koʻpaytirishning guruhlash qonunidan foydalanib, oxirgini quyidagicha yozish mumkin:
(A-.1A). X=A-1.C.
A-.1A=E va EX=X boʻlgani uchun (3) matritsaviy tenglamaning yechimini ushbu koʻrinishda hosil qilamiz:
X=A-1.C. (4)
Masalan,

tenglamalar sitsemasini matritsaviy usulda yechaylik.
Buning uchun

matritsalarni kiritamiz va teskari matritsani topish uchun quyidagilarni bajaramiz:
.
A maxsusmas ekan, demak, unga teskari matritsa mavjud. Endi, Aij algebraik toʻldiruvchilarni hisoblaymiz:

Teskari matritsani hisoblaymiz:
,


.
Berilgan sistemaning yechimini (4) koʻrinishda yozamiz:
.
Bu yerdan, matritsalarning tenglik shartiga asosan, x1=4, x2=3, x3=5 kelib chiqadi.

Download 373.66 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling