Mavzu MavzuPedagogika kun sana
Download 14.28 Kb.
|
Лекция Краткая история педагогики, этнопедагогики ..tt.uz
- Bu sahifa navigatsiya:
- Mavzu Mavzu
- Faoliyat №4 Guruh guruh
- Sarlavha Mavzu
- Tarbiyachi
- Trening usuli Oqitish usuli
- Hammasi qiziqarli Maktabga bor 1. Orientatsiya motivatsion blokdir
- Talim maqsadlarini qoying Taqdimotning maqsadi darsdir
- Butun dars bilan tanishing Dars bilan tanishing Talimni modernizatsiya qilish Bilimlarni yangilash
- 2. Operatsion-kognitiv blok Operatsion-kognitiv blok Yangi materialning mazmuni (hikoyasi). Yangi materialni organish
- Bilimlarni mustahkamlash Bilimlarni mustahkamlash
- Reflektsiya Kozgu
Dars rejasi Dars rejasi
2. Operatsion-kognitiv blok Operatsion-kognitiv blok Yangi materialning mazmuni (hikoyasi). Yangi materialni o'rganish Ta'lim amaliyoti insoniyat sivilizatsiyasining eng chuqur qatlamlarida ildiz otgan. Ta'lim birinchi odamlar bilan birga paydo bo'lgan, ammo bu fan ancha keyinroq, geometriya, astronomiya va boshqa ko'plab fanlar mavjud bo'lgan paytda shakllangan. Barcha fan sohalarining paydo bo'lishining asosiy sababi hayotga bo'lgan ehtiyojdir. Ta'lim odamlar hayotida muhim rol o'ynay boshlagan davr keldi. Yosh avlod tarbiyasi qanday yo‘lga qo‘yilganiga qarab jamiyat tezroq yoki sekinroq rivojlanishi aniqlandi. Ta’lim tajribasini umumlashtirish, yoshlarni hayotga tayyorlash uchun maxsus ta’lim muassasalarini tashkil etish zarurati tug‘ildi. Qadimgi dunyoning eng rivojlangan davlatlari - Xitoy, Hindiston, Misr, Gretsiyada ta'lim tajribasini umumlashtirish, uning nazariy tamoyillarini aniqlashga urinishlar bo'lgan. Qadimgi yunon falsafasi Yevropa ta’lim tizimining beshigi bo‘ldi. Uning eng ko'zga ko'ringan vakili Demokrit (miloddan avvalgi 460-370 yillar) shunday yozgan edi: "Tabiat va ta'lim yaxshi. Ya'ni, ta'lim insonni qayta tiklaydi va tabiatni o'zgartiradi, yaratadi... Yaxshi odamlarni tabiatdan ko'ra ko'proq ta'lim yaratadi". Buyuk qadimgi yunon mutafakkirlari Sokrat (miloddan avvalgi 469–399), Platon (miloddan avvalgi 427–347), Aristotel (miloddan avvalgi 384–322) pedagogik nazariyotchilar edi. Ularning asarlarida inson tarbiyasi, uning shaxsini shakllantirish bilan bog'liq eng muhim g'oyalar va shart-sharoitlar chuqur ishlab chiqilgan. Qadimgi Rim faylasufi va o‘qituvchisi Mark Fabius Kvintilianning (eramizning 35-96 yillari) “Notiqning tarbiyasi” asari yunon-rum pedagogik tafakkuri rivojlanishining noyob natijasi bo‘ldi. Bu davrda oʻrta asr cherkovi jamiyatning maʼnaviy hayotini yakkahokimlikka oldi, taʼlimni diniy yoʻnalishga yoʻnaltirdi. Bu davrda ta'lim qadimgi davrlarning progressiv yo'nalishini yo'qotdi. Yevropada qariyb 12 asr davomida mavjud bo‘lgan dogmatik ta’limotning yozilmagan tamoyillari asrdan-asrga takomillashib, mustahkamlanib bordi. Cherkov yetakchilari orasida ma’rifatparvar faylasuflar – Tertullian (160-222), Avgustin (354-430), Akvinskiy (1225-1274) keng ko‘lamli pedagogik risolalar yaratgan bo‘lsalar-da, pedagogika nazariyasi alohida rivojlanmagan. Uygʻonish davrining bir qator pedagog-gumanistlari: Erazm Rotterdamlik (1466—1536), Vittorino de Feltr (1378—1446), Fransua Rabele (1494—1553), Mishel Monten (1533—1592). Pedagogika uzoq vaqtdan beri falsafaning bir qismi bo'lib kelgan va faqat 17-asrda. mustaqil fan sifatida ajralib turdi. Hozirgi kunda pedagogika falsafa bilan minglab yo‘llar bilan bog‘langan. Bu ikkala fan ham inson bilan shug'ullanadi, uning hayoti va rivojlanishini o'rganadi. Pedagogikaning falsafadan ajralib chiqishi va ilmiy tizimda shakllanishi buyuk chex oʻqituvchisi Yan Amos Komenskiy (1592–1670) nomi bilan bogʻliq. Uning asosiy asari "Buyuk didaktika" (1654) birinchi ilmiy-pedagogik kitoblardan biridir. Unda bildirilgan ko‘plab fikrlar bugungi kunda ham o‘z dolzarbligini, ilmiy ahamiyatini yo‘qotmaydi. Taklif etilgan Ya.A. Komenskiy prinsipi, metodi, tarbiya shakllari, masalan, naturalizm tamoyili, sinf tizimi pedagogika nazariyasining oltin fondiga kiritilgan. Ingliz faylasufi va pedagogi Jon Lokk (1632—1704) oʻzining asosiy saʼy-harakatlarini taʼlim nazariyasiga qaratdi. “Ta’lim haqida o‘ylar” bosh asarida u o‘ziga ishongan, keng ta’limni ishbilarmonlik fazilatlari, odobi nafisligi, e’tiqodi qat’iyligi bilan uyg‘unlashtirgan janob – o‘ziga ishongan insonni tarbiyalash borasidagi o‘z qarashlarini bayon qilgan. Pedagogika tarixida Deni Didro (1713–1784), Jan Jak Russo (1712–1778), Iogan Geynrix Pestalozsi (1746–1827), Iogan Fridrix Gerbart (1714–181) kabi Gʻarbdagi mashhur pedagoglarning nomlari bor. Adolf Disterveg (1790). -1841). Ta'lim g'oyalari rus pedagogikasida faol rivojlandi, ular V.G. Belinskiy (1811-1848), A.I. Gerzena (1812–1870), N.G. Chernishevskiy (1828–1889), L.N. Tolstoy (1828-1910). Konstantin Dmitrievich Ushinskiy (1824-1871) rus pedagogikasiga jahon shuhratini keltirdi. U nazariya va pedagogik amaliyotda inqilob qildi. Ushinskiy pedagogik tizimida tarbiyaning maqsadi, tamoyillari va mohiyatini o‘rgatish yetakchi o‘rinni egallaydi. “Ta’lim, agar insonga baxt istasa, uni baxt uchun emas, balki mehnat hayotiga tayyorlash uchun tarbiyalashi kerak”, deb yozadi u. Ta'lim mukammal bo'lsa, inson kuch-quvvat chegaralarini - jismoniy, aqliy va axloqiy chegaralarni sezilarli darajada kengaytira oladi. Ushinskiyning fikricha, yetakchi rol maktabga, o‘qituvchiga tegishli: “Ta’limda hamma narsa tarbiyachi shaxsiga asoslanishi kerak, chunki tarbiyaviy kuch faqat inson shaxsiyatining jonli manbasidan oqib chiqadi. Hech bir nizom va dastur, hech bir sun’iy organizm instituti qanchalik aqlli o‘ylangan bo‘lmasin, ta’lim sohasida shaxsning o‘rnini bosa olmaydi. K.D. Ushinskiy butun pedagogikani qayta ko'rib chiqdi va ta'lim tizimini eng yangi fan yutuqlari asosida to'liq qayta qurishni talab qildi. U “nazariyasiz bitta pedagogik amaliyot tibbiyotdagi tibbiyot bilan bir xil” deb hisoblagan. 19-asr oxiri va 20-asr boshlarida AQShda pedagogik muammolarni jadal o'rganish boshlandi: umumiy tamoyillar shakllantirildi, inson tarbiyasi qonuniyatlari chiqarildi, samarali ta'lim texnologiyalari ishlab chiqildi va amalga oshirildi, bu har bir insonga rejalashtirilgan maqsadlarga tez va muvaffaqiyatli erishish imkoniyatini berdi. Amerika pedagogikasining eng ko'zga ko'ringan namoyandalari Jon Dyui (1859-1952) bo'lib, uning asarlari butun G'arb dunyosida pedagogik fikr rivojiga sezilarli ta'sir ko'rsatgan va Edvard Torndik (1874-1949) o'z tadqiqotlari bilan mashhur bo'lgan. ta'lim jarayoni va samarali ta'lim texnologiyalarini yaratish. Rossiyada amerikalik o'qituvchi va shifokor Benjamin Spokning (1903-1998) nomi yaxshi ma'lum. U jamoatchilikka, bir qarashda, ikkinchi darajali savolni berdi: bolalar tarbiyasida nima ustunlik qilishi kerak - qattiqqo'llikmi yoki mehribonlik, u o'z mamlakati chegaralaridan tashqarida ham ongni uyg'otdi. Bu oddiy savolga javob hali aniq emas. 20-asr boshlarida bolani erkin tarbiyalash va shaxsini rivojlantirish g'oyalari jahon pedagogikasida faol tarqala boshladi. Ularning rivojlanishi va ommalashishi uchun italyan o'qituvchisi Mariya Montessori (1870-1952) ko'p ishlarni qildi. “Ilmiy pedagogika metodikasi” kitobida bolalik imkoniyatlaridan maksimal darajada foydalanish zarurligi ta’kidlanadi. O'z-o'zini o'rganish boshlang'ich maktab ta'limining asosiy shakli bo'lishi kerak. Montessori kichik yoshdagi o'quvchilarning ona tili grammatikasi, geometriya, arifmetika, biologiya va boshqa fanlarni individual o'rganishi uchun didaktik materiallarni tuzdi. Ushbu material bola o'z xatolarini mustaqil ravishda aniqlashi va tuzatishi mumkin bo'lgan tarzda ishlab chiqilgan. Bugungi kunda Rossiyada Montessori tizimining ko'plab tarafdorlari va izdoshlari mavjud. “Bolalar bog‘chasi-maktab” majmuasi muvaffaqiyatli faoliyat yuritmoqda. Konstantin Nikolaevich Ventzel (1857-1947) Rossiyada bepul ta'lim g'oyasining tarafdori edi. U bola huquqlari bo'yicha dunyodagi birinchi deklaratsiyalardan birini yaratdi (1917). B 1906–1909 Moskvada "Erkin bola uyi" muvaffaqiyatli yaratildi. Ushbu asl ta'lim muassasasida bosh qahramon bola edi. Pedagoglar va o'qituvchilar uning qiziqishlariga moslashishlari, tabiiy qobiliyat va iste'dodlarni rivojlantirishga yordam berishlari kerak edi. Oktyabrdan keyingi davr rus pedagogikasi yangi jamiyatda inson tarbiyasi g'oyasini o'ziga xos aks ettirish va rivojlantirish yo'lidan boradi. Yangi pedagogikaning ijodiy izlanishlarida faol ishtirok etish S. Shatskiy (1878-1934), P.P. Blonskiy (1884-1941), A.P. Pinkevich (1884-1939). N.K.ning ishi. Krupskoy, A.S. Makarenko, V.A. Suxomlinskogo. Nadejda Konstantinovna Krupskayaning (1869-1939) nazariy izlanishlari yangi Sovet maktabini shakllantirish, maktabdan tashqari ta'lim ishlarini tashkil etish va yangi paydo bo'lgan kashshoflik harakati muammolari atrofida jamlangan. Anton Semenovich Makarenko (1888-1939) bolalar jamoasini yaratish va pedagogik rahbarlik qilish, metodik mehnat ta'limi tamoyilini ilgari surdi va amalda tasdiqladi. oilada ongli intizomni shakllantirish va bolalarni tarbiyalashning tarbiyaviy muammolari. Vasiliy Aleksandrovich Suxomlinskiy (1918-1970) o'z tadqiqotlarini yoshlar tarbiyasining axloqiy muammolariga qaratdi. Uning ko'pgina didaktik maslahatlari va puxta kuzatishlari jamiyatni tubdan qayta qurish bosqichida pedagogik fikr va maktab rivojlanishining zamonaviy yo'llarini tushunishda o'z ahamiyatini saqlab qolgan. B 1940-1960 yillar. Mixail Alekseevich Danilov (1899-1973) xalq ta'limi sohasida faol ishlagan. U boshlangʻich maktab tushunchasini yaratdi (“Boshlangʻich taʼlimning vazifalari va xususiyatlari”, 1943), “Shaxsning aqliy va axloqiy rivojlanishida boshlangʻich maktabning oʻrni” (1947) kitobini yozdi, oʻqituvchilar uchun koʻplab qoʻllanmalar tuzdi. Rus o'qituvchilari bugungi kunda ham ularga tayanadilar. Boshlang'ich maktablar orasida alohida o'rinni kichik shaharlar va qishloqlarda tashkil etilgan kichik maktablar egallaydi, ularda to'liq sinflarni yaratish uchun o'quvchilar etarli emas va bir o'qituvchi bir vaqtning o'zida turli yoshdagi bolalarni o'qitishi kerak. Bunday maktablarda ta'lim va tarbiya masalasi M.A. Melnikov tomonidan "O'qituvchi uchun ish stoli kitobi" (1950) tuzildi, unda tabaqalashtirilgan (ya'ni alohida) o'qitish metodikasi asoslari keltirilgan. B 1970-1980 yillar. boshlang'ich ta'lim muammolarini faol ishlab chiqish ilmiy laboratoriyada akademik L.V. Zankova. Tadqiqotlar natijasida o‘quvchilarning bilim qobiliyatini rivojlantirish ustuvorligidan kelib chiqqan holda, o‘rta maktab o‘quvchilarini tayyorlashning yangi tizimi yaratildi. 1980-yillarning oxirida. Rossiyada maktablarni yangilash va qayta qurish harakati boshlandi. Bu pedagogik hamkorlik deb ataladigan narsaning paydo bo'lishida namoyon bo'ldi (S.A. Amo-nashvili, S.L. Soloveitchik, V.F. Shatalov, N.P. Guzik, N.N. Paltyshev, V.A. Karakovskiy va boshqalar). . Moskva boshlang'ich maktab o'qituvchisi S.N.ning kitobi butun mamlakat bo'ylab mashhur. Lisenkovaning "O'rganish oson bo'lganda", sxemalar, tayanchlar, kartalar, jadvallardan foydalanish asosida kichik yoshdagi o'quvchilarning faoliyatini "sharh bilan boshqarish" usuli tasvirlangan. S.N. Lisenkova shuningdek, "omon qolishga o'rgatish" metodologiyasini yaratdi. So‘nggi o‘n yillikda bir qator pedagogik yo‘nalishlarda, birinchi navbatda, maktabgacha va boshlang‘ich maktab ta’limining yangi texnologiyalarini ishlab chiqishda sezilarli yutuqlarga erishildi. Yuqori sifatli o'quv dasturlari bilan jihozlangan zamonaviy kompyuterlar o'quv jarayonini boshqarish vazifalarini engishga yordam beradi, bu esa kamroq kuch va vaqt sarflagan holda yuqori natijalarga erishish imkonini beradi. Ilg‘or metodik ta’limni yaratish sohasida ham muvaffaqiyatga erishildi. Ilmiy-ishlab chiqarish majmualari, mualliflik maktablari, tajriba maydonlari ijobiy o‘zgarishlar yo‘lidagi muhim bosqichdir. Yangi rus maktabi insonparvar shaxsga yo'naltirilgan ta'lim va tarbiya yo'nalishi bo'yicha harakat qilmoqda. Biroq, pedagogika fanida hali bolalarni qanday tarbiyalash kerakligi haqida yagona umumiy fikr mavjud emas. Qadim zamonlardan to hozirgi kungacha ta’lim-tarbiya borasida bir-biriga mutlaqo qarama-qarshi ikkita fikr mavjud: 1) bolalarni qo‘rquv va itoatkorlikda tarbiyalash zarur; 2) bolalarni mehr va mehr bilan tarbiyalash kerak. Agar hayot yondashuvlardan birini qat'iyan rad etsa, u allaqachon mavjud bo'lishni to'xtatgan bo'lar edi. Ammo bu butun murakkablik: ba'zi hollarda qat'iy qoidalar asosida tarbiyalangan, hayotga qat'iy qarashli, o'jar fe'l-atvorli va qat'iy qarashlarga ega bo'lgan odamlar jamiyatga ko'proq foyda keltiradi, boshqalarida - yumshoq, mehribon, aqlli, xudojo'y va xayrixoh. odamlar. Xalqning qanday sharoitda yashashi, davlatlar qanday siyosatni amalga oshirishi kerakligiga qarab ta’lim an’analari vujudga keladi. Bu jamiyatlarda, bolalar azaldan tinch, farovon hayot kechirmoqda, tarbiyada insonparvarlik tendentsiyalari hukm surmoqda. Doimiy kurash olib boradigan jamiyatlarda kattaning obro'siga, kichikning so'zsiz itoatkorligiga asoslangan qattiq tarbiya hukm suradi. Shuning uchun bolalarni qanday tarbiyalash masalasi ilm-fanning emas, balki hayotning o'ziga xos huquqidir. Bilimlarni mustahkamlash Bilimlarni mustahkamlash Shaklni to'ldiring. Bo'sh joylar o'rniga ism, sana, ish nomini kiriting. _____________________ 3. Reflektsiyani boshqarish bloki Reflektiv - baholash bloki Natijalarni umumlashtirish va umumlashtirish Natijalar xulosasi, natijalar sarhisobi: Barcha xalqlarning pedagogik merosi bizni qadriyatlar ierarxiyasida bolalik, bolalik, bolalik dunyosi juda yuqori o‘rinni egallashiga, unga g‘amxo‘rlik va muhofaza qilish xalq pedagogikasining insonparvarlik an’anasini tashkil etishiga ishonch hosil qiladi. Milliy mafkura bizga insonni shakllantiruvchi rolni bajaradigan mantiqiy, yaxshi tashkil etilgan tizim sifatida ko‘rinadi. Jasorat, erkinlik. mardlik, halollik, odob-axloq dini va teri rangidan qat’iy nazar hamma yerda tarbiyalangan. Bizning dinamik zamonda tarix uzoq va mashaqqatli yo'llarni bosib o'tadigan madaniyatning ajoyib ne'matlaridan biri bu insonning o'zini o'zi qadrlashi, bolalik qadriyatlariga ko'tarilishi ekanligini har bir inson tushunishi muhimdir. bu xalq pedagogikasining insonparvarligidan dalolatdir. Reflektsiya Ko'zgu:Bu mavzudan nimani tushundingiz? Qanday yangi bilimlarni oldingiz? Uy vazifasi Uy vazifasi:Podgotovit soobshchenie: "Pedagogikaning fan sifatida rivojlanishini nima belgilab berdi?". imzo ___________________ imzo _______________ Download 14.28 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling