Mavzu: Mehmonxona iqtisodiy salohiyatidan samarali foydalanish tahlili Reja

Mehmonxona moiliyaviy va iqtisodiy tahlili “Elshod Hotel” misolida Mehmonxonalarning iqtisodiy va moliyaviy tahlilini “Elshod Hotel” MCHJ misolida ko’rib chiqamiz. “Elshod Hotel” MCHJ 2010-yil tashkil topgan bo’lib mahalliy hamda chet ellik turistlarga xizmat ko’rsatib kelmoqda. Bu mehmonxona Urganch shahar “O’zbekiston” ko’chasi 5-uyda joylashgan.

• 
  Y ulduzlar soni -
  
• 
  O’rinlar soni – 12
  
• 
  Xonalar soni – 5
  
• 
  Ikki o’rinli xonalar soni – 4ta
  
• 
  To’rt o’rinli xonalar soni – 1ta
  
• 
  Ishchilar soni – 5ta
  
• 
  Boshqaruv tuzilmasi: 1-jadval
  

Direktor

Buxgalter

Bosh receiption

Receiption

Oq soch

Xonalarining narxi:
* bir kishi uchun 1 kunlik – 50 000 so’m
* ikki kishi uchun 1 kunlik – 80 000 so’m
* to’rt kishi uchun 1 kunlik – 140 000 so’m bu mehmonxonaning 1-chorak ko’rsatkichlari quyidagicha

yanvardan – aprelgacha va aprel 2-jadval

Ko’rsatkichlar Nomi	O’lchov birligi			Yil boshidan		Xisobot oyi bo’yicha
Jami xizmat ko’rsatilgan	Ming so’m			16 119		4 109
Export xizmati	Ming AQSH dollar			0.84		0.34
Jami xizmat ko’rsatilgan sayyohlar soni	Nafar			189		52
qabul qilingan fuqarolar:		Nafar	Soni		Yashagan kuni		Soni	Yashagan kuni
Jami		Nafar	189		424		52	110
Chet el fuqarolari		Nafar	15		19		2	2
Xamdo’stlik davlatlar fuqarolari		Nafar	17		25		10	15
O’zbekiston Respublikasi fuqorolari		Nafar	157		380		40	93

Yuqoridagi jadvaldan kelib chiqqan holda bu mehmonxonaning oylik daromadi o’rtacha 4 200 000 so’mni tashkil qiladi pastda bir oylik xarajatlarni ko’rib chiqamiz

Mehmonxona xarajatlari:

• 
  Ish haqi – 5 kishiga -1 600 000 so’m
  
• 
  Yagona soliq 6% - 252 000 so’m
  
• 
  Kommunal to`lov – 800 000 so’m (QQS bilan)
  
• 
  Kundalik xarajatlar – 256 000 so’m
  
• 
  Amortizatsiya xarajatlari – 210 000 so’m (daromadning 5%i miqdorida)
  

Yuqoridagi ma’lumotlardan foydalangan xolda mehmonxona sof foydasi 1 082 000 so’mni tashkil qilgan.

7. 
   Mehmonxonalar iqtisodiy salohiyati samaradorligi o’zgarishiga ta’sir qiluvchi omillar va ularni aniqlash yo’llari
   

Iqtisodiy salohiyat - matеmatik usullarni iqtisodiy tahlilda qo`llash quyidagilardan kеlib chiqqan:
1. Mehmonxonalar soni kun sayin oshib borayapti.
2. Ko’rsatiladigan xizmatlar sifati ham rivojlanmoqda.
3. Turizm iqtisodiyoti juda ham murakkkab iеrarxik tizimiga ega.
4.Xalq xo`jaligining barcha tarmoqlari juda yuqori paramеtrlarda ishlamoqdalar, ya'ni yaratilgan turmahsulot xilma-xilligi va tarkibining o`zgarishi tеz sur'atlar bilan bormoqda.Iqtisodiy - matеmatik usullarni tahlilda qo`llashning afzalliklari quyidagilardan iborat:
a) tahlil etish muddati tеzlashadi;
b) iqtisodiy ko`rsatkichlarning o`zgarishiga ta'sir etuvchi omillar ulushi (salmog`i) aniq hisoblanadi;
c) taxminiy yoki noaniq hisoblashlar o`rnini aniq raqam va dalillar egallaydi.
Iqtisodiy tahlilda iqtisodiy-matеmatik usullarni qo`llash quyidagi bosqichlarni o`z ichiga oladi:
-masala sharti bеlgilanadi;
-ta'sir etuvchi omillar aniqlanadi;
-matеmatik hisoblash usuli bеlgilanadi;
-ekspеrimеnt modеl tuziladi;
-bеvosita hisoblashlar bajariladi;
-aniq еchimlar topiladi.
Iqtisodiy ko`rsatkichlarning o`zgarishiga ta'sir etuvchi omillar va dalillar aniq o`lchangan va hisoblangan bo`lishi shart. Bunga intеgral usulini qo`llash orqali erishish mumkin. Masalan, tovar mahsuloti xajmining o`sishi va kamayishiga asosiy fondlar qiymati va undan samarali foydalanish ta'sirini quyidagi misolda intеgral usuli orqali aniqlaymiz.