Mavzu: Metallarni eritmalardan chuktirishda oksidlanish, tiklanish jarayonlari Oksidlanish-qaytarilish reaktsiyalari

Guruh: 1 BC 20-MET
Bajardi: Hamidova Komila
Tekshirdi: Axmedova N
Mavzu: Metallarni eritmalardan chuktirishda oksidlanish, tiklanish jarayonlari
1.Oksidlanish-qaytarilish reaktsiyalari.
2. Oksidlanish-qay­tarilish reaktsiyalarining turlari
3. Koeffitsientlar tanlashning ikki usuli:
a) elektron balans usuli,
b) ion elektron usuli.
Reja:
Oksidlanish-qaytarilish reaktsiyalarini tenglamalrini tuzishda ikkita metoddan foydalaniladi. Elektron balans usuli, ion elektron usulidir.
Ikkala metodda ham elektronlarni bergani soni bilan qabul qilgan elektronlarini umumiy yig’indisi teng bo’lishi kerak.
Oksidlanish-qaytarilish (redoks) sistemalarni yarim reaktsiya (xususiy reaktsiya) usulida ifodalash. Oksidlanish-qaytarilish potentsiali. Nerst tenglamasi. Metallarning elektro-kimyoviy kuchlanishlar qatori. Elektr toki ishtirokida hosil bo’ladigan oksidlanish-qaytarilish jarayonlari.
Oksidlanish-qaytarilish reaktsiyalari elektronlarning atom, molekula yoki iondan ikkinchisiga o’tishi bilan xarakterlanadi. Bunda reaktsiyaga kirishayotgan komponentlarning birida elektronlar kamaysa, ikkinchisida elektronlar soni oshadi.

Oksidlovchi reaktsiya vaqtida qaytariladi, qaytaruvchi esa oksidlanadi. Shuning uchun bu har ikkala protsesni qisqa qilib oksidlanish qaytarilish reaktsiyalari (protsesslari) deb ataladi.

• Oksidlovchi reaktsiya vaqtida qaytariladi, qaytaruvchi esa oksidlanadi. Shuning uchun bu har ikkala protsesni qisqa qilib oksidlanish qaytarilish reaktsiyalari (protsesslari) deb ataladi.
• Oksidlanish-qaytarilish reaktsiyalari uch gruppachaga bo’linadi:
• 1) Atomlararo, molekulalararo, ionlararo oksidlanish-qaytari- lish reaktsiyalari
• 2Sa + O2 = 2SaO
• N2 + S12 = 2NS1
• Fe + CuSO4 = Cu + FeSO4
• 2) Disproportsional reaktsiyalar
• HNO2 + 2 HNO2 = HNO3 + 2NO + H2O
• 2K2MnO4 + K2MnO4 + 2H2O = 2KMnO4 + MnO2 + 4KOH
• 3) Molekulyar ichida utadigan oksidlanish-qaytarilish reaktsiyalari
• 2KClO3 = 3O2 + 2KCl
• 2Ag2O = O2 + 4Ag

Ikkala metodda ham elektronlarni bergani soni bilan qabul qilgan elektronlarini umumiy yig’indisi teng bo’lishi kerak.

• Ikkala metodda ham elektronlarni bergani soni bilan qabul qilgan elektronlarini umumiy yig’indisi teng bo’lishi kerak.
• Elektron balans usuli. Bu usulda elektronlarni, ya‘ni uzgaruvchan valentga ega bo’lgan elementlarni oksidlovchi va qaytaruvchilarni ko’rib chiqamiz:
• Masalan: KMnO4 + FeSO4 + H2SO4 - - > MnSO4 + K2SO4 + Fe2 (SO4)3 + H2O
• Mn+7 + 5e = Mn2+ | K2=2
• Fe2+ - 1e = Fe3+ | F 2=10

Oksidlanish - qaytarilish jarayonlarida oksidlanish - qaytarilish potentsiallaridan foydalaniladi.

• Oksidlanish - qaytarilish jarayonlarida oksidlanish - qaytarilish potentsiallaridan foydalaniladi.
• Nerst tenglamasi
• R - 8,31 dj (mol. gramm)
• F - 96500 k/g - ekv
• Yeo -standart elektr. pot
• R - gaz doimiyligi
• n - elektron soni
• [OKIS] - oksidlanish
• [Red] - qaytarilish

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR
1. http://fayllar.org
2.https://uz.wikipedia.org/wiki/Eritmalar
3. https://uz.wikial.top/wiki/Slag
4.. https://arxiv.uz/uz/documents/referatlar/geologiya/oksidlanish-qaytarilish-jarayonlari