Mavzu: Metralogiya, standartlashtirish va sertifikatlash

Mavzu: Metralogiya, standartlashtirish va sertifikatlash
Reja:

1. 
   Metrologiya standartlash va sertifikatlashning asosiy maqsadi
   
2. 
   Metrologiya standartlash, ishlab chiqaruvchilar
   
3. 
   Metrologiya standartlash, o'lchov jarayonlarini tartibga solish
   

Metrologiya standartlash va sertifikatlashning asosiy maqsadi, ishlab chiqarishning yanada yuqori sifatli va aniq bo'lishini ta'minlash va o'zaro muvozanatni ta'minlashdir. Bu jarayon, mahsulotlarni, xizmatlarni yoki qurilmalarni o'lgan kengaytirish bo'yicha yo'riqnoma asosida amalga oshiriladi.
Metrologiya standartlash, ishlab chiqaruvchilar va xaridorlar o'rtasida nomzodlikni aniqlash uchun yordam beradi. Standartlar, bir qator ma'lumotlarni o'z ichiga oladi, masalan, mahsulotning o'lcham va massasi, texnik xarakteristikasi, ishlab chiqarish usullari va boshqa qo'llanmalar.
Metrologiya sertifikatlari, mahsulotlarning va xizmatlarning sohasida sertifikat beruvchilar (qo'llab-quvvatlovchilar) tomonidan taqdim etiladi. Bu sertifikatlar, mahsulotlarning to'g'ri ishlovchi sifatini, tekshiruv va sinovlar natijalarini, standartlarga muvofiqligini tasdiqlash uchun ishlatiladi. Sertifikat olish uchun, mahsulotning tekshirilishi va ulardan foydalanishni tasdiqlovchi sertifikat beruvchilar tomonidan qo'llaniladi.
Sertifikatning amal qilish shakli va talablari davlatlar va hududiy tartibotlar bo'yicha farqlilik ko'rsatishi mumkin. Xususan, sertifikatni olish uchun tekshirishlar, testlar va boshqa talablar tug'ri kelishgan standartlarga muvofiq bo'lishi kerak.

Metrologiya standartlash va sertifikatlash, ishlab chiqarish sohasidagi qo'llab-quvvatlovchilar va mijozlar o'rtasida ishonch va hamkorlikni ta'minlaydi. Ushbu jarayon, ishlab chiqarishning sifatini yuqori darajada aniqlab beradi va sifatli mahsulotlar yaratish uchun zarur bo'ladi.
Metrologiya standartlash va sertifikatlash, iste'mol qilinayotgan barcha o'lchov vositalarining to'g'ri va aniqligi, ulardan olingan natijalarining etkazib beriladigan sertifikatlar va standartlarni ta'minlash bilan bog'liq jarayonlardir. Bu, ta'limotlarni, mahsulotlarni, xizmatlarni yoki boshqa turdagi amalga oshirishlarni o'lchash, tan olish, taqdim etish va baholash jarayonlarini qamrab oladi.
Metrologiya standartlash, o'lchov jarayonlarini tartibga solish, ulardan kelib chiqqan ma'lumotlarning o'lchovni bajarish uchun to'g'ri va aniqligini ta'minlash, o'lchov vositalarining kalibratsiya va tekshirishini amalga oshirishni o'z ichiga oladi. Bu standartlar, metrologik mutaxassislar, laboratoriyalar, metrologiya xizmatlari va soha yoki korxona organlarining talablariga muvofiq yaratiladi. Standartlar, o'lchov vositalarining xususiyatlari, ularning kalibratsiya tartibi, tekshirish protseduralari, kalibratsiya tashkilotlari, amalga oshirish tekshirish jarayonlari va boshqalar bilan bog'liq ma'lumotlarni o'z ichiga oladi.
Metrologiya standartlari va sertifikatlarning asosiy maqsadi ishlab chiqaruvchilar, xizmat ko'rsatuvchilar va mijozlar o'rtasidagi hamkorlikda ishlab chiqarishning ta'minlanishidir. Sertifikatlar, biror mahsulot yoki xizmatning metrologik va standartlashtirilgan talablarga javob berishi uchun yo'qotilmasligini tasdiqlaydigan rasmiy hujjatlar hisoblanadi. Bunday sertifikatlar, to'g'ri o'lchov va standartlarni ta'minlashni ko'rsatib beradi va mijozlar uchun ma'lumotlarni yaxshi namoyish etadi.
Metrologiya standartlash va sertifikatlash tizimi, xususiy standartlar va qonunlar bilan tartibga solinadi. Ularning asosiy maqsadi ishlab chiqaruvchilar va xizmat ko'rsatuvchilar orasida xalqaro bozorlarda ishlabchiqaruvchining ishlab chiqarilgan mahsulot yoki xizmatning sifati va aniq o'lchovlari haqidagi ma'lumotlarni ta'minlashdir.
Bu jarayonlardan foydalanuvchi o'rtasida ishlab chiqaruvchilar, xizmat ko'rsatuvchilar, iste'mol qiluvchilar va davlat organlari kiritiladi. Standartlarni va sertifikatlarini amalga oshirishning asosiy natijalari o'lchov vositalarining to'g'ri va aniqlik darajasini ta'minlash, ishlab chiqaruvchilar va iste'mol qiluvchilar o'rtasidagi hamkorlikni yaxshilash, qonunlar va talablar bilan mos kelishish va xalqaro savdo aloqalarida ishlab chiqaruvchining ishlab chiqarilgan mahsulotlari uchun hamkorlik qilish imkoniyatini yaratishdir.
Metrologiya standartlash va sertifikatlashning asosiy maqsadi, o'zaro tan olish maydonlarida qonun, qoida va standartlarni tashkil qilish, tartibga solish va ulardan foydalanish jarayonida ko'rsatilayotgan amallarni aniq va aniq ko'rsatishdir. Bu jarayonning asosiy maqsadi etib chiqarilgan tovarlar va xizmatlarning sifatini ta'minlash, har qanday miqdori, hajmi yoki uzunligi to'g'ri ko'rsatish, va ulardan foydalanish jarayonida ishlatiladigan qonunlar va qoidalarga rioya qilishni ta'minlashdir.

Metrologiya, asosan to'g'ri, aniq va o'zlashtirilgan sifatni ta'minlash uchun ilmiy va amaliy usullarni qo'llab-quvvatlaydigan bir soha hisoblanadi. Metrologik qoidalar, standartlar va usullar tasdiqlanib, o'zaro tan olishni ta'minlash uchun bajariladigan laboratoriyalar va sertifikatlash markazlari tomonidan ishlab chiqiladi.
Standartlar va sertifikatlar, mahsulotlarning sifatini ta'minlash, uning ishlab chiqarish va ishlatish jarayonida kelishilgan qoidalarni o'rganishga yordam beradi. Ularning asosiy vazifalari quyidagilarni o'z ichiga oladi:
Tovarlar va xizmatlarning sifatini aniq va aniq ko'rsatish: Standartlar, o'zaro tan olish usullarini va sertifikatlashni ta'minlashda yuqori sifatli standartlar va ma'lumotlar yordamida to'g'ri, aniq va aniq ko'rsatish imkoniyatini beradi. Bu, mijozlar uchun tovarlarning sifatiga ishonish va o'zini maxsuslashtirish imkonini yaratadi.
Qonun va qoidalarga rioya qilish: Standartlar, tovarlarni ishlab chiqarish va ishlatish jarayonida qonun va qoidalarga rioya qilishni ta'minlashda yordam beradi. Ularning mavjudligi, ishlab chiqaruvchilar va mijozlar o'rtasidagi tartibni ta'minlashga yordam beradi.
Tarixiy ma'lumotlarni saqlash: Standartlar va sertifikatlar, to'g'ridan-to'g'ri sifatni ta'minlash va o'zaro tan olish imkoniyatlarini oshirish uchun tarixiy ma'lumotlarni saqlashga yordam beradi. Bu tarixiy ma'lumotlar, o'zaro tan olish usullarini takomillashtirish va yangi standartlar va qoidalar yaratish jarayonida foydalaniladi.
Metrologiya standartlash va sertifikatlash, har xil sohalarda, masalan, laboratoriyalarda, san'atkorlikda, elektronika sohasida, kimyo va boshqalarida amalga oshiriladi. Ularning mavjudligi va bajarilishi, ishlab chiqarish va ishlatish jarayonida sifatni ta'minlash uchun kritik ahamiyatga ega.

Foydalanilgan adabiyotlar:

Qurbanov, Abduraxim Axmedovich. Metrologiya, standartlashtirish va sertifikatlashtirish: Oliy o'quv yurtlari talabalari uchun o'quv qo'l.(O'zbek va rus tillarda}/A.A.Qurbanov. O'zbekiston Respublikasi Oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi.-T.: Yangiyul poligraph service, 2007. -224 b.