Mavzu: Mikroorganizmlar morfologiyasi 303-guruh talabasi Munojat Berdiqulova

uchraydigani stafilokokklardir. Ular bir necha tekislikda b o iin ish

xususiyatiga ega. Shuning uchun bu kokklar tartibsiz va g ‘uj -g‘uj bo'lib

joylashadi, shuning uchun uzum shingiliga o'xshaydi. D iplokokk,

streptokokk va stafilokokklar orasida odam va hayvonlar uchun patogen,

ya’ni kasallik paydo qiladigan turlari mavjud.

T ayoqch a sim o n b a k te riy a la r silin d r shaklida, y a k k a -y a k k a

T ayoqch a sim o n b a k te riy a la r silin d r shaklida, y a k k a -y a k k a

(m onobakteriyalar), ju ft-ju ft (diplobakteriyalar) yoki zan jirsim o n

(streptobakteriyalar) ko'rinishda bo'ladi. Bakteriyalarga spora hosil

qilmaydigan tayoqchasimon mikroorganizmlar (ichak, b o ‘g'm a va sil

tayoqchalari) va spora hosil qiluvchi tayoqchasimonla_r — batsilla

(kuydirgi qo'zg'atuvchisi) va klostridiylar (qoqshol, botulizm , gazli

gangrena qo'zg'atuvchilari) kiradi

E gilgan yoki spiralsimonlar. Vibrionlar yarimoysimon yoki vergulga

E gilgan yoki spiralsimonlar. Vibrionlar yarimoysimon yoki vergulga

o'xsJiash bo'ladi. Patogen vibrionlarga vabo qo'zg'atuvchisi misol bo'la

oladi (6-rasm). Vibrionlar ariq, ko'lm ak suvlarida ko'p uchraydi. Hujayra

uchi

hisoblanadi. Spirillalar buramali bakteriyalar bo'lib, iflos suvlarda,

tashlandiqlarda yashaydi. Ularning aksariyati zararsiz, lekin bir turi —

Spiri Hum minus odamda kalam ush tishlaganda yuqadigan sodoku

kasalligini qo'zg'atadi.

Bakteriyalar (yunoncha sozdan olingan bolib. bakterion — tayoqcha degan maʼnoni bildiradi) — bir hujayrali mikroorganizmlarning katta guruhi; yadroga ega bo'lmagan mikroskopik organizmlar — 2-xilbo‘ladiprokariotlar. B.da hujayra pardasi, koʻp miqdorda dezoksiribonuklein kislota (DNK), sodda yadro bor. Mitoxondriy va xloroplastlar odatda, boʻlmaydi, yadroning xromosomalari va qobigʻi koʻzga koʻrinmaydi. B. koʻndalangiga boʻlinish (baʼzan choʻzilish yoki kurtaklanish) yoʻli bilan koʻpayadi. B.ning koʻp turi tayoqcha shaklida boʻladi. Biroq sharsimon, ipsimon yoki buralgan shaklli mikroorganizmlar ham B.ga kiradi. B.ning fiziologik xususiyatlari nihoyatda xilma-xil, ular biokimyoviy jihatdan juda faol. B. tuproqda, suvda, suv havzalari zaminida va boshqajoylarda tarqalgan.m