REJA: - 1. Qadriyatlarni falsafiy tushunish. 2. Milliy va umuminsoniy qadriyatlar mushtarakligini ta‟minlash yo’llari. 3. Milliylikka asoslangan baynalmilal tarbiya - milliy va umuminsoniy qadriyatlar mushtarakligini ta‟minlashning muhim sharti. 4. Foydalanilgan adabiyotlar
1. QADRIYATLARNI FALSAFIY TUSHUNISH. - Aniqroq qilib aytganimizda, qadriyatlar falsafasi shakllanmoqda. Lekin keyingi yillarda chop etilgan ilmiy-falsafiy, xususan, ilmiy-publitsiñtik adabiyotlarda “qadriyatlar” iborasini juda keng ma‟noda ishlatish, hatto uni “madaniyat”, “ma‟naviyat” tushunchalariga tenglashtirish, ba‟zi hollarda esa “qadriyatlar” va “an‟analar” iboralarini bir o’ringa, bir qatorga qo’yish, tenglashtirish holatlari sodir bo’lmoqda. Shuningdek, ba‟zi birovlar “qadriyatlar” tushuncha-siíi “moddiy-tabiiy boyliklar” kategoriyasiga òyenglashtir-moqdalar. Yana boshqa birovlar esa qadriyatlarni moddiy va ma‟naviy qadriyatlarga ajratmoqdalar.
Tasavvuf falsafasining buyuk namoyondalari Najmiddin Kubro, Ahmad Yassaviy, Abdu-holiq g’ijduvoniy, Aziziddin Nasafiy, Bahouddin Naqshban-diy, Hoja Ahror Valiy kabilar inson ma‟naviy qadriyatlari-ning asosida poklik, hayo, sabr-bardosh, qanoat, chidam, beozor-lik, hokisorlik kabi insoniy xislatlarni qo’yishgan. Yuqori-dagi fikrmulohazalardan ko’rinib turibdiki, qadriyatlar ichida eng ulug’i, eng a‟losi insondir. Chunki, inson har qanday ma‟naviy boyliklarning èjodkoridir. - Tasavvuf falsafasining buyuk namoyondalari Najmiddin Kubro, Ahmad Yassaviy, Abdu-holiq g’ijduvoniy, Aziziddin Nasafiy, Bahouddin Naqshban-diy, Hoja Ahror Valiy kabilar inson ma‟naviy qadriyatlari-ning asosida poklik, hayo, sabr-bardosh, qanoat, chidam, beozor-lik, hokisorlik kabi insoniy xislatlarni qo’yishgan. Yuqori-dagi fikrmulohazalardan ko’rinib turibdiki, qadriyatlar ichida eng ulug’i, eng a‟losi insondir. Chunki, inson har qanday ma‟naviy boyliklarning èjodkoridir.
- Xuddi shuning uchun ham insonning ongi va faoliyatiga bog’liq bo’lmagan, undan tashqarida turgan bironta qadriyat bo’lishi mumkin emas. Insonning qadr-qimmati, uning jamiyatdagi, davlatdagi, ja-moadagi, îiladagi mavqei, eng avvalo, uning yuksak ma‟naviy-ahloqiy yetukligi, professional malakasi bilan o’lchanadi. Shunday ekan, qadriyatlar o’z mohiyati, mazmuniga qarab inson aql-zakovatini, ahloq-odobini, mehnatga halol, vijdonan munosabatini, go’zal did va jismoniy kamolatni ulug’lovchi qadriyatlarga áo’linmog’i darkor. qadriyatlarni jamiyat, millat hayotidagi o’rni, ijtimoiy xarakteriga qarab milliy va umuminsoniy, sinfiy yoki diniy, shuningdek kishilarning yoshi, professional xususiyatlariga xos qadriyatlarga bo’lish mumkin.
Do'stlaringiz bilan baham: |
