Mavzu: Molyaviy faolyat bo’yicha harajatlar hisobi

Xarajatlarni doimiy va o'zgaruvchanlarga bo'lish faqat qisqa muddat uchun mantiqiydir. Agar biz uzoq muddatli davrlarni ko'rib chiqsak, unda bunday bo'linish o'z ma'nosini yo'qotadi, chunki barcha xarajatlar o'zgaradi, ya'ni ular o'zgaruvchan.

• Xarajatlarni doimiy va o'zgaruvchanlarga bo'lish faqat qisqa muddat uchun mantiqiydir. Agar biz uzoq muddatli davrlarni ko'rib chiqsak, unda bunday bo'linish o'z ma'nosini yo'qotadi, chunki barcha xarajatlar o'zgaradi, ya'ni ular o'zgaruvchan.
• Aytishimiz mumkinki, doimiy xarajatlar kompaniyaning qisqa muddatda qancha mahsulot ishlab chiqarganiga bog'liq emas. Bu amortizatsiya, obligatsiyalar bo'yicha foizlar, ijara to'lovlari, sug'urta to'lovlari, boshqaruv xodimlarining ish haqi bo'lishi mumkin. O'zgaruvchan xarajatlar mahsulot hajmiga bog'liq bo'lib, o'zgaruvchan ishlab chiqarish omillari (transport xarajatlari, kommunal to'lovlar, xom ashyo va materiallar uchun to'lov va boshqalar) xarajatlarini o'z ichiga oladi.
• ISHLAB CHIQARISH XARAJATLARI - muayyan tovarlarni chiqarish jarayonida iste'mol qilinadigan iqtisodiy resurslarni sotib olish xarajatlari.
• Har qanday mahsulot va xizmatlar ishlab chiqarish, siz bilganingizdek, ishlab chiqarish omillari bo'lgan mehnat, kapital va tabiiy resurslardan foydalanish bilan bog'liq bo'lib, ularning tannarxi ishlab chiqarish xarajatlari bilan belgilanadi.
• Resurslarning cheklanganligi sababli, barcha rad etilgan muqobil variantlardan ulardan qanday qilib yaxshiroq foydalanish muammosi paydo bo'ladi.
• Tanlov narxi- bu maksimal foydani ta'minlaydigan ishlab chiqarish resurslaridan foydalanishning eng yaxshi o'tkazib yuborilgan imkoniyati qiymati bilan belgilanadigan tovarlarni chiqarish xarajatlari. Biznesning imkoniyat qiymati iqtisodiy xarajat deb ataladi. Ushbu xarajatlardan farqlash kerak

Moliya bozorida ikki guruxdan iborat sub’ektlar pul bilan munosabat qiladilar. Birinchisi - pul egalari yoki uni saqlab turuvchilar. Bunga axoli, firma, kompaniya va davlat muassasalari kiradi. Ikkinchisi - pulga muxtoj bo’lgan sub’ektlardir. Bular ham tarkiban pul egalari kabi bo’ladi. har ikkala sub’ektlar orasida erkin pul muomalasi, ya’ni uning oldi-berdi etilishi moliyaviy bozorni bildiradi. Bu bozordagi sub’ektlar o’rtasidagi munosabatlar har ikki tomon uchun manfaatli bo’lgandagina yuzaga keladi. Mana shu munosabatlarning ob’ekti pul mablag’laridir. Ular o’z egalari qo’lida vaktincha bo’sh turgani xolda, ular boshqalar uchun zarur bo’ladi. Moliya bozori ishtirokchilari mulk egasi sifatida o’z boyligini bilganicha tasarruf eta oladilar shu sababli ular pul yuzasidan erkin bitimga keladilar. Moliya bozorida unga qimmatbaho qog’ozlar - obligatsiya va aktsiyalar sotib olinadi. Moliya bozorida veksel va sertifikat kabi xujjatlar ham singari muomalada bo’ladi.