Mavzu: Mulkchilik huquqlarini tafsirlashga nisbatan yondashuvlar

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASINING QONUNI XUSUSIY MULKNI HIMOYA QILISH VA MULKDORLAR HUQUQLARINING KAFOLATLARI TO‘G‘RISIDA
Qonunchilik palatasi tomonidan 2012-yil 19-iyulda qabul qilingan.
Senat tomonidan 2012-yil 30-avgustda ma’qullangan.
1-bob. Umumiy qoidalar.
5-modda. Xususiy mulk huquqining muddatsizligi.
2-modda. Xususiy mulk huquqi.
3-modda. Xususiy mulkni himoya qilish va mulkdorlar huquqlarining kafolatlari to‘g‘risidagi qonun hujjatlari.
4-modda. Xususiy mulk huquqini amalga oshirish.
1-modda. Ushbu Qonunning maqsadi.
2-bob. Xususiy mulkni himoya qilish.
8-modda. Xususiy mulk huquqini himoya qilish usullari.
9-modda. Davlat organining va boshqa organning yoki fuqarolar o‘zini o‘zi boshqarish organining hujjatini haqiqiy emas deb toppish .
10-modda. Xususiy mulk huquqini mulkdorning o‘zi himoya qilishi.
11-modda. Mulkdorlar huquqlarini himoya qilishda teng huquqlilik.
12-modda. Xususiy mulk huquqini amalga oshirishga davlat organlarining va boshqa organlarning, fuqarolar o‘zini o‘zi boshqarish organlari va ular mansabdor shaxslarining qonunga xilof ravishda aralashuviga yo‘l qo‘yilmasligi.
13-modda. Xususiy mulkka tajovuz qilishga yo‘l qo‘yilmasligi.
3-bob. Mulkdorlar huquqlarining kafolatlari.
16-modda. Undiruvni mol-mulkka qaratish yo‘li bilan mol-mulk olib qo‘yilayotganda mulkdor huquqlarining kafolatlari.
17-modda. Mulkdorning mol-mulki natsionalizatsiya, musodara va rekvizitsiya qilinayotganda uning huquqlari kafolatlari
18-modda. Qonunga muvofiq o‘ziga tegishli bo‘lolmaydigan mol-mulkka bo‘lgan mulk huquqi bekor qilinganda mulkdor huquqlarining kafolatlari.
19-modda. Mulk huquqi mulkdorning mol-mulkini bevosita olib qo‘yishga qaratilmagan holda bekor qilinganda uning huquqlari kafolatlari
4-bob. Yakunlovchi qoidalar.
26-modda.
Nizolarni hal etish
27-modda. Xususiy mulkni himoya qilish va mulkdorlar huquqlarining kafolatlari to‘g‘risidagi qonun hujjatlarini buzganlik uchun javobgarlik
28-modda. Qonun hujjatlarini ushbu Qonunga muvofiqlashtirish
29-modda. Ushbu Qonunning kuchga kirishi
Ushbu Qonun rasmiy e’lon qilingan kundan e’tiboran kuchga kiradi.
O‘zbekiston Respublikasining 1-Prezidenti I.A. KARIMOV
Toshkent sh.
2012-yil 24-sentabr.
O‘RQ-336-son.


Xulosa
Normalar individlarning o`zaro muvofiq munosabatlari barqarorligining asosiy kafolati hisoblanadi. Iqtisodiyot konstitutsiyasi deb individlarning iqtisodiy faoliyat ko`rsatishini ta’minlovchi normalar tizimiga aytiladi. Buyruqbozlik va bozor tizimlarida iqtisodiyot konstitutsiyasining normalari o`zaro zid holda amal qiladi. Buyruqbozlik iqtisodiyotining normalar (oddiy utilitarizm, maksimal shaxslashtirish, «sen – menga, men - senga», qonunga tilda buysunish) tizimi surunkali taqchillik, ya’ni resurslarning yetishmasligini namoyon etadi.
Bozor konstitutsiyasi – bozorda bitimlarni amalga oshirish va unda muvozanatga erishish imkonini beruvchi xatti-harakatlarning o`zaro shartlangan normalari (murakkab utilitarizm, ratsional maqsadli fe’l-atvor, depersonifikatsiyalangan ishonch, empatiya, legalizm) yig`indisini tashkil etadi. Individlar o`rtasidagi o`zaro munosabatlardagi noaniqlikni kamaytiruvchi institutlardan biri mulkchilik huquqlari hisoblanadi. Huquqiy an’analarda asosan, umumiy va fuqarolik huquqlari tahlil qilinadi. Fuqarolik huquqidagi yangi normalar mavjud qonunlar (konstitutsiya, kodekslar, oddiy qonunlar, reglamentlar va dekretlar)dan deduksiya asosida qabul qilinadi. Umumiy huquqda, aksincha, pretsedent markaziy rol o`ynaydi. Pretsedent deganda an’analar va shularning o`xshash masalalar bo`yicha avvalgi qarorlar tushuniladi.
Foydalanilgan adabiyotlar:
1. Shodmonov Sh., Alimov R., Joʻrayev T. Iqtisodiyot nazariyasi, T., 2002.
2. Ahmadjon Oʻlmasov. OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil.
3. I.A. Karimov «Islohatlar strategiyasi –mamlakatimiz iqtisodiy salohiyatini yuksaltirishdir.” “O`zbekiston” 2003 y .6-bet.
4. O`zbekiston Respublikasi Fuqarolik huquqi. Adolat 1996 yil. 146-bet.
5. .Usmonov S.N, Dodoboev.YU.T. «Bozor iqtisodiyoti asoslari». Toshkent: «Fan» - 1999 yil 239-240 betlar.
6. Chjen V.A. «Zakonadatelnie osnovi rinka». Toshkent: «Sharq», 355-396 betlar.

7. Shoyusupova N.T. ««Mehnat sotsiologiyasi». Toshkent-2004 yil 114-122 betlar.

8. O’lmasov A. «Iqtisodiyot asoslari». Toshkent:-1997 yil, 189-bet.
http://fayllar.org