Sanoatda va turmushda foydalaniladigan o’zgaruvchan tok sinusoidal qonun bo’yicha o’zgaruvchan tokdir (3.1-rasm, e). Bu tokni yuqori kuchlanish bilan uzoq masofalarga uzatish hamda o’zgaruvchan tokda ishlovchi mashina va apparatlar (transformatorlar, asinxron va sinxron dvigatellarni ishga tushirishda ishlatish mumkin. Sinusoidal qonun bo’yicha o’zgaradigan EYuK, kuchlanish va toklar sinusoidal o’zgaruvchan kattaliklar hisoblanadi. - Sanoatda va turmushda foydalaniladigan o’zgaruvchan tok sinusoidal qonun bo’yicha o’zgaruvchan tokdir (3.1-rasm, e). Bu tokni yuqori kuchlanish bilan uzoq masofalarga uzatish hamda o’zgaruvchan tokda ishlovchi mashina va apparatlar (transformatorlar, asinxron va sinxron dvigatellarni ishga tushirishda ishlatish mumkin. Sinusoidal qonun bo’yicha o’zgaradigan EYuK, kuchlanish va toklar sinusoidal o’zgaruvchan kattaliklar hisoblanadi.
- Sinusoidal o’zgaruvchan kattaliklar bo’lmish EYuK, kuchlanish, tok va quvvatlarning ixtiyoriy vaqt lahzasidagi qiymatlari oniy qiymatlar deyilib, e, u, i, p harflari bilan belgilanadi. Shu oniy qiymatlarning davr ichidagi eng kattasi maksimal yoki amplituda qiymatlar deyilib, Em, Um, Im, Pm harflari bilan belgilanadi (3.1-rasm, e). Sinusoidal o’zgaruvchan kattaliklarning ta’sir etuvchi (effektiv) va o’rtacha qiymatlari (batafsil keyinroq ko’rib chiqiladi) tegishlicha E, U, I, P va Eo’r, Io’r, Po’r harflari bilan belgilanadi.
Sinusoidal elektr yurituvchi kuch hosil qilish Texnikada o‘zgaruvchan tok ko‘p ishlatiladi, chunki o‘zgaruvchan tokni ishlab chiqarish va undan foydalanish qulay.O‘zgaruvchan tokni deyarli isrofsiz transformatsiyalash, ya’ni undan uzoqqa elektr energiya uzatish uchun yuksak kuchlanishli va iste’molchi uchun past kuchlanishli elektr toki hosil qilish mumkin. - Sinusoidal elektr yurituvchi kuch hosil qilish Texnikada o‘zgaruvchan tok ko‘p ishlatiladi, chunki o‘zgaruvchan tokni ishlab chiqarish va undan foydalanish qulay.O‘zgaruvchan tokni deyarli isrofsiz transformatsiyalash, ya’ni undan uzoqqa elektr energiya uzatish uchun yuksak kuchlanishli va iste’molchi uchun past kuchlanishli elektr toki hosil qilish mumkin.
- Vaqt o‘tishi bilan yo‘nalishi va kattaligi jihatidan o‘zgarib turuvchi davriy tok o‘zgaruvchan tok deb ataladi. Ular ichida eng oddiysi va qulayi sinusoidal toklardir.
- Sinusoidal o‘zgaruvchan tokni quyidagi usulda hosil qilish mumkin.
- Bir jinsli magnit maydonga berk o‘tkazgich joylashtirilgan deb faraz qilaylik. Berk o‘tkazgich 900ga berilganda uning
Do'stlaringiz bilan baham: |
