Mavzu: Murakkab birikmalardagi kimyoviy bog'lanish tabiatini tushuntirish Reja

Mavzu: Murakkab birikmalardagi kimyoviy bog'lanish tabiatini tushuntirish
Reja:

1. 
   Murakkab birikmalardagi kimyoviy bog'lanish tabiatini tushuntirish
   
2. 
   Kovalent bog’lanishning asosiy xususiyatlari.
   
3. 
   Kovalent bog’larning hosil bo’lish mexanizmlari
   
4. 
   Foydalanilgan adabiyotlar.
   

Murakkab birikmalardagi kimyoviy bog'lanish tabiatini tushuntirish Murakkablardagi kimyoviy bog'lanishning qaysi turi. kovalent kimyoviy bog'lanish m kimyoviy bog'lanishni aniqlash; m turdagi kimyoviy bog'lanishlar; m valentlik bog'lanish usuli; m kovalent bog'lanishning asosiy xarakteristikalari; m kovalent bog'lanishni hosil qilish mexanizmlari; m murakkab birikmalar; molekulyar orbitallarning m usuli; m molekulalararo o'zaro ta'sirlar. Kimyoviy bog’lanishni aniqlash kimyoviy bog'lanish molekulalar yoki ionlarning hosil bo'lishiga va atomlarning bir-biriga yaqin kuchli tutilishiga olib keladigan atomlar orasidagi o'zaro ta'sir deb ataladi. kimyoviy bog'lanish elektron tabiatga ega, ya'ni valentlik elektronlarining o'zaro ta'siri tufayli amalga oshiriladi. Valentlik elektronlarning molekulada taqsimlanishiga qarab quyidagi turdagi bog`lanishlar ajratiladi: ionli, kovalent, metall va boshqalar.. Ion bog`lanishni tabiatan keskin farq qiluvchi atomlar orasidagi kovalent bog`lanishning cheklovchi holati sifatida ko`rish mumkin. Ion aloqasi. Asosiy fikrlar zamonaviy nazariya ionli bog'lanish. 1.) Ion bog`lanish xossalari bo`yicha bir-biridan keskin farq qiluvchi elementlarning o`zaro ta`sirida, ya`ni metallar va metalmaslar o`rtasida hosil bo`ladi. 2.) Kimyoviy bog'lanishning hosil bo'lishi atomlarning barqaror sakkiz elektronli tashqi qobiqqa erishish istagi bilan izohlanadi Hosil bo'lgan qarama-qarshi zaryadlangan ionlar elektrostatik tortishish tufayli bir-biriga yaqin joylashgan. 4.) Ion bog'lanish yo'naltirilmagan. 5.) Sof ionli bog'lanish mavjud emas. Ionlanish energiyasi elektronga yaqinlik energiyasidan katta bo'lganligi sababli, elektronlarning to'liq o'tishi elektron manfiyligi katta farqli atomlar juftligida ham sodir bo'lmaydi. Shuning uchun biz bog'lanishning ionlik ulushi haqida gapirishimiz mumkin. Eng yuqori bog'lanish ionligi s-elementlarning ftoridlari va xloridlarida uchraydi. Shunday qilib, RbCl, KCl, NaCl va NaF kristallarida mos ravishda 99, 98, 90 va 97% ni tashkil qiladi. kovalent bog'lanish. Kovalent bog'lanishning zamonaviy nazariyasining asosiy qoidalari. 1.) Kovalent bog`lanish xossalari o`xshash bo`lgan elementlar, ya`ni metall bo`lmaganlar o`rtasida hosil bo`ladi. 2.) Har bir element bog'lanish hosil bo'lishi uchun 1 ta elektronni ta'minlaydi va elektronlarning spinlari antiparallel bo'lishi kerak. 3.) Agar bir xil element atomlari tomonidan kovalent bog’ hosil bo’lsa, u holda bu bog’ qutbli emas, ya’ni umumiy elektron jufti hech qaysi atomga siljimaydi. Agar kovalent bog'lanish ikki xil atom tomonidan tuzilgan bo'lsa, u holda umumiy elektron jufti eng elektronegativ atomga o'tadi, bu qutbli kovalent aloqa. 4.) Kovalent bog'lanish hosil bo'lganda, o'zaro ta'sir qiluvchi atomlarning elektron bulutlari bir-biriga yopishadi, natijada atomlar orasidagi bo'shliqda o'zaro ta'sir qiluvchi atomlarning musbat zaryadlangan yadrolarini o'ziga tortadigan va ularni ushlab turadigan elektron zichligi ortgan zona paydo bo'ladi. bir-biriga yaqin. Natijada tizimning energiyasi kamayadi (14-rasm). Biroq, atomlarning juda kuchli yondashuvi bilan yadrolarning itarilishi kuchayadi. Shuning uchun yadrolar o'rtasida optimal masofa mavjud ( bog'lanish uzunligi, l bunda tizim minimal energiyaga ega. Bu holatda energiya chiqariladi, bu bog'lanish energiyasi deb ataladi - E St.
Guruch. 14-rasm. Parallel (1) va antiparallel (2) spinli ikkita vodorod atomi sistemalari energiyasining yadrolar orasidagi masofaga bog'liqligi (E - sistemaning energiyasi, Eb - bog'lanish energiyasi, r - masofa. yadrolar orasida, l bog'lanish uzunligi). Kovalent bog'lanishni tavsiflash uchun ikkita usul qo'llaniladi: valent bog'lanish usuli (BC) va molekulyar orbital usul (MMO). VALENTLIK BOG'LANISH USULI. VS usuli quyidagi qoidalarga asoslanadi: 1. Kovalent kimyoviy bog'lanish spinlari qarama-qarshi yo'naltirilgan ikkita elektrondan hosil bo'ladi va bu elektron juft ikki atomga tegishli. Molekulaning elektron tuzilishini aks ettiruvchi bunday ikki elektronli ikki markazli bog'lanish birikmalari deyiladi. valent sxemalar. 2. Kovalent bog'lanish qanchalik kuchli bo'lsa, o'zaro ta'sir qiluvchi elektron bulutlar shunchalik ko'p ustma-ust tushadi. Valentlik sxemalarini vizual tasvirlash uchun odatda quyidagi usul qo'llaniladi: tashqi elektron qatlamda joylashgan elektronlar atomning kimyoviy belgisi atrofida joylashgan nuqtalar bilan belgilanadi. Ikki atom uchun umumiy elektronlar kimyoviy belgilar orasiga qo'yilgan nuqtalar bilan ko'rsatilgan; Ikki yoki uch bog'lanish mos ravishda ikki yoki uch juft umumiy nuqta bilan belgilanadi: N: 1s2 2s 2 p 3; C: 1s2 2s 2 p 4 Yuqoridagi diagrammalardan ko'rinib turibdiki, ikkita atomni bog'laydigan har bir elektron juftligi strukturaviy formulalarda kovalent bog'lanishni tasvirlaydigan bitta chiziqchaga to'g'ri keladi: Berilgan element atomini boshqa atomlar bilan bog‘laydigan umumiy elektron juftlar soni yoki boshqacha aytganda, atom hosil qilgan kovalent bog‘lanishlar soni deyiladi. kovalentlik VS usuli bo'yicha. Demak, vodorodning kovalentligi 1 ga, azot 3 ga teng. Elektron bulutlarining bir-birining ustiga chiqishiga ko'ra, bog'lanishning ikki turi mavjud: s - bog' va p - bog'lanish. s - bog'lanish atomlar yadrolarini bog'laydigan o'q bo'ylab ikkita elektron bulutning bir-biriga yopishganida sodir bo'ladi. Guruch. 15. s - bog`lanishlarning hosil bo`lish sxemasi. p - bog'lanish elektron bulutlar o'zaro ta'sir qiluvchi atomlarning yadrolarini bog'laydigan chiziqning ikkala tomonida bir-birining ustiga tushganda hosil bo'ladi. Guruch. 16. P-bog'larning hosil bo'lish sxemasi.


Kimyoviy bog’lanish haqidagi ta’limot hozirgi zamon kimyosining asosidir. Bu ta’limotsiz kimyoviy birikmalarning xossalarini va ularning reaktsiyaga kirishish qobiliyatlarini tushunish mumkin emas.