Mavzu: Nisbiy miqdorlarning turlari va ularni hisoblash tartibi. Reja Nisbiy miqdor tushunchasi Nisbiy miqdorlarning turlari Nisbiy miqdorlarni hisoblash tartibi

Koordinatsiyanisbiymiqdorlarideyilgandato`plamdagiguruhlar (bo`laklar)ningbir-birigabo`lgannisbatitushuniladi. Ulartuzilmanisbiymiqdorlarinito`laroqxarakterlash, shuningdekto`plambirliklario`rtasidagizaruriynisbatlarninazoratqilishuchunkengqo`llaniladi. Masalan, sanoatmahsulotiniishlabchiqarishda «A» va «B» guruhmahsulotlari, milliydaromadqiymatidaiste`molvajamg’armanisbati, korxonalardaxodimlartoifalario`rtasidagizaruriynisbatlarkoordinatsiyanisbiymiqdorlarinihisoblashyordamidakuzatiladi.
Intensivnisbiymiqdorlarhodisavajarayonlarningtarqalishzichligini, uchrashishtezliginitavsiflaydi. Bundaymiqdorlarbir-biribilanbog’langanturlixildagihodisalarnitaqqoslashnatijasidaolinadi.
Statistikadaturli-tuman intensiv nisbiymiqdorlarqo`llaniladi. Jumladan, aholiningturmushdarajasinitavsiflovchiko`rsatkichlar, masalan, jonboshigato`g’rikelganmilliydaromad, 100 kishigato`g’rikelgano`rtavaoliyma`lumotlarsoni, shifokorlar, 1 ga erga solingano`g’it, 1 km²gato`g’rikelganaholivahokazo.
Intensiv nisbiymiqdorlarningboshqaturdaginisbiymiqdorlardanfarqishundaki, bumiqdorlarningnatijalarimavhumko`rinishda, ya`nikoeffitsient, foizdaemas, balkianiqson, hajmvamiqdorlardaifodalanadi.
Ob`ektlararovahududiytaqqoslashnisbiymiqdorlariturliob`ektvamintaqagamansubbo`lgan har birko`rsatkichningnisbatinitavsiflaydi. Ularkoeffitsientdayokifoizdahisoblanadivabirmintaqa (ob`ekt)ningtegishliko`rsatkichiikkinchisiganechamarta (foiz) ko`pyokiozliginiko`rsatadi.
1-misol. O’zbekiston Respublikasini yil boshidagi (01.01.) aholi soni to’g’risida quyidagi ma’lumotlar berilgan. Barcha turdagi nisbiy miqdorlar aniqlansin(ming kishi)

Yillar	Axoli soni	SHu jumladan
		erkaklar	ayollar
2000	24487,7	12193,3	12294,4
2001	24813,1	12363,9	12449,2
2002	25115,8	12521,1	12594,7
2003	25427,9	12684,5	12743,4
2004	25707,4	12831,4	12876,1
2005	26021,4	12993,6	13027,7
2006	26312,7	13145,1	13167,6
2007	26663,8	13325,6	13338,2
2008	27072,2	13535,3	13536,9

Izoh, O’zbekiston Respublikasi hududi 448,9 ming km2
Misol yechimi. 2000 yil uchun:

Demak, 2000 yili jami aholining 50,2 %ini ayollar tashkil etibdi. erkaklar esa 49,8 %ni (100-50,20).



Demak, 2001 yili aholi soni 2000 yilga qaraganda 101,33 % ga oshibdi.

YA’ni ayollar soni erkaklar soniga qaraganda 1,0083 marotaba ko’p ekan

Demak, aholi zichligi 2000 yili 1 km2 ga 54,55 kishini tashkil etdi.