Мавзу: Нутқ маданияти фанининг предмети ва вазифалари


Download 0.63 Mb.
Pdf ko'rish
bet29/33
Sana05.01.2022
Hajmi0.63 Mb.
#220793
1   ...   25   26   27   28   29   30   31   32   33
Bog'liq
oqituvchi nutqi madaniyati

Hikoya  qilish.  Bo’lib  o’tgan  va  yuz  beradigan  voqea-hodisalarni  batafsil 

so’zlash  hikoya  qilish  hisoblanadi.  Kichik  hajmdagi  nasriy  asarlar,  katta 

asarlarning  ayrim  parchalari  darsda  hikoya  qilib  beriladi.  Hikoya  qilishda 



 

67 


voqealar batafsil yoki ma`lum qisqartishlar bilan bayon etilishi mumkin. Bunda 

har bir narsa va hodisa o’z nomi, sifatlari bilan bayon etiladi.  



Mulohaza.  Ko’zatilgan,  eshitilgan  yoki  o’qilgan  narsalar  ustida  fikrlash, 

uning  turli  tomonlarini  ko’z  oldiga  keltirish  mulohaza  hisoblanadi.  Kishi 

mulohaza  orqali    yuz  bergan    bergan  voqealar  haqidagi  haqiqatni    topa  oladi. 

Buning  uchun  mulohaza  tugri,  ilmiy  asosda  bo’lishi  lozim.“  Narsalarning 

haqiqatini bilish faqat farosat yo’li bilan amalga oshadi” (Ibn Sino). 

 Yuqoridagilarning barchasi o’qituvchi ish faoliyatiga bog’lanadi. 

Fikrni  og’zaki  bayon  etganda  o’qituvchi  suhbat,  muhokama,  munozara 

usullaridan foydalanadi.  



Suhbat.  Ma`lum  bir  mavzu  yuzasidan  dialog  tarzida  ikki  yoki  bir  necha 

kishi  o’rtasida  bo’lib  o’tgan  nutqiy  muloqot  suhbat  deyiladi.  Suhbatning 

xususiyati shuki, suhbatdoshlar bir-birlariga savol beradilar va savollarga javob 

qaytaradilar. Bu suhbat ma`ruzadan farq qiladi. Ma`ruza monologik nutqdir.  



Muhokama.  -  Ma`lum  bir  masala  yuzasidan  ko’pchilikni  fikrini 

to’plashni, ma`lum to’xtamlarga kelishni anglatadi.  



Munozara.  -  Biror  masala  yuzasidan  taraflarning  baxsini,  tortishuvini 

anglatadi. Baxs jarayonida har bir ishtirokchi o’zining haq ekanligini isbotlashga 

intiladi.  


Download 0.63 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   25   26   27   28   29   30   31   32   33




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling