Maktabgacha yoshdagi bolalar uchun hikoyalarning uchta turini ko‘rsatish mumkin:
Qabul qilinishiga qarab aytiladigan hikoyalar (bolaning hikoya paytida nimani ko‘rayotganligi haqida hikoya);
Xotira asosida hikova qilish (bola hikova aytish paytida nimalami qabul haqida hikoya);
Tasavvur asosida hikova qilish (o‘ylab topilgan hikoya)
Maktabgacha yoshdagi bolalarga hikoya qilishni o'rgatishning ko'plab usullari mavjud. Ulardan foydalanish metodi o`rganishning turli bosqichlarida o`zgarib turadi va hikoya qilish turiga, topshirilgan vazifalarga, bolalarning malaka darajasiga, faolligiga, mustaqilligiga bog`liq.
O'yinchoqlar va narsalar haqida hikoya qilish
Rasmdan hikoya qilish
Shaxsiy tajribadan gapirganda
Ijodiy hikoya qilish (taklif etilgan syujetlar asosida hikoya qilish)
O'yinchoqlar va narsalar haqida hikoya qilish
Ikkinchi yosh guruhdan boshlab, izchil nutqni o'rgatishda o'yinchoqlar va narsalar keng qo'llaniladi.
O'yinchoqlarni tekshirish va tasvirlash bo'yicha mashg'ulotlar uch yoki to'rt yoshli bolalar uchun ona tilida eng sevimli va qiziqarli mashg'ulotlardan biridir. Odatda ular hissiy o'yin shaklida, juda jonli bo'lib o'tadi. Bolalar o'yinchoq va u bilan harakatlar haqida gapiradilar.
O'rta guruhda bolalar o'yinchoqlarni, narsalarni tasvirlashga o'rgatiladi, umumiy jumlalar yoki ikki yoki uchta jumladan iborat bayonotlar yordamida. Hayotning beshinchi yilida bola o'z nutqida muvofiqlashtiruvchi yoki bo'ysunuvchi aloqa bilan bog'langan ikkita oddiy jumladan iborat murakkab sintaktik konstruktsiyalardan foydalanishni boshlaydi. Uning bayonotlari hikoya xarakterini oladi.
Besh-olti yoshli bolalarda tasviriy hikoyalar tuzishga qiziqish tobora barqarorlashib bormoqda.
Kattaroq guruhda bolalar o'yinchoqlarni, narsalarni tasvirlashni o'rganadilar, ko'proq mustaqillik va faollik ko'rsatadilar.
Maktabga tayyorgarlik guruhida idrok asosida hikoya qilishni o'rganish davom etmoqda - bolalar tasviriy hikoyalarda kuzatganlarini kuzatish va aks ettirishni o'rganadilar. O'yinchoqlar va narsalarni tasvirlash bo'yicha darslarda namoyish qilish va hikoyalar tuzish uchun ob'ektlarni tanlash biroz murakkablashadi, shuning uchun bolalar tomonidan ishlatiladigan til materiali ham murakkablashadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |