Mavzu: Oltin pul sifatida

Dastlab muomalaga chiqarilgan qog‗oz pullarning asosi oltin bilan ta‘minlangan bo‗lib, ushbu pullar bilan birgalikda oltin tangalar ham muomalada ishtirok etgan.

• Dastlab muomalaga chiqarilgan qog‗oz pullarning asosi oltin bilan ta‘minlangan bo‗lib, ushbu pullar bilan birgalikda oltin tangalar ham muomalada ishtirok etgan.
• Qog‗oz pullar mustaqil qiymatga ega bo‗lmasdan, ular davlatning qonuniy hujjatlari asosida mamlakatda to‗lov va muomala vositasi rolini bajaradi. SHuning uchun qog‗oz pullarning qiymati o‗zgaruvchanlik xususiyatiga ega bo‗lib, u
•  
• mamlakat ichki bozorida chet el valyutasiga bo‗lgan talab va taklif, milliy iqtisodiyotning barqarorligi hamda ijtimoiy – iqtisodiy holatlar ta‘sirida o‗zgarib turadi. Bu uning sotib olish qobiliyatining mustahkamligi, inflyasiya darajasi va boshqa iqtisodiy ko‗rsatkichlarda namoyon bo‗ladi.

Pulning iqtisodiy mohiyati xususida iqtisodiy adabiyotlarda turli ta‘riflar va talqinlar mavjud bo‗lib, uning mohiyatiga nisbatan yagona yondoshuv mavjud emas. Chunki, jamiyatda xo‗jalik yuritish tuzumining va ijtimoiy – iqtisodiy sharoitning o‗zgarishi pulning mohiyatini turlicha talqin etilishini talab etmoqda. Jumladan, iqtisodchi olimlar va soha mutaxassislari pulni – iqtisodiy kategoriya sifatida,​qiymat​o‗lchovi​vositasi,​umumekvivalent​tovar,​maxsus​tovar, ayirboshlash vositasi ekanligini e‘tirof etadi.

• Pulning iqtisodiy mohiyati xususida iqtisodiy adabiyotlarda turli ta‘riflar va talqinlar mavjud bo‗lib, uning mohiyatiga nisbatan yagona yondoshuv mavjud emas. Chunki, jamiyatda xo‗jalik yuritish tuzumining va ijtimoiy – iqtisodiy sharoitning o‗zgarishi pulning mohiyatini turlicha talqin etilishini talab etmoqda. Jumladan, iqtisodchi olimlar va soha mutaxassislari pulni – iqtisodiy kategoriya sifatida,​qiymat​o‗lchovi​vositasi,​umumekvivalent​tovar,​maxsus​tovar, ayirboshlash vositasi ekanligini e‘tirof etadi.
• Pul jamiyatda sodir bo‗layotgan ijtimoiy – iqtisodiy munosabatlarda, jami ijtimoiy mahsulotni yaratish, taqsimlash va qayta taqsimlashda, bozordagi talab va taklif asosida tovarlar bahosini aniqlashda bevosita qatnashishi uning mohiyatini namoyon qiladi.
• Pulning iqtisodiy mohiyati va uning zaruriyatiga xorij iqtisodchilari alohida e‘tibor qaratgan bo‗lmasalarada7, iqtisodiy nazariyachilarning asarlarida unga nisbatan berilgan fikrlarini uchratish mumkin. Masalan, A.Smit pulni iqtisodiy kategoriyadarajasiga ko‗tarib, unga ―pul – bu muomalaningbuyuk g‗ildiragi―,