Ma’vzu: organik moddalar ishlab chiqarish reja

99- rasmda harakat qilib turuvchi katalizatorli kreking sxemasi berilgan. Xomashyo quvursimon pechda (1) 350—360°C gacha qizdiriladi va reaktorga boradi. Reaktorga regeneratordan (8) 550— 600 °C haroratgacha qizigan katalizator ham kelib tushadi. Kataliza-tor zarrachalari og’irlik kuchi hisobiga reaktorning yuqorisidan pastigacha tushadi, xomashyoni krekingga uchiatadi hamda reaktorda o’z issiqligini o’tkazishi hisobiga haroratni 450—500°C da saqlab turadi. Katalizator regeneratorga (8) borishdan oldin sirtidagi yengil uglevorodlarni desorbsiyalanishini kuchaytirish uchun bug’ bilan ishlov beriladi.

• 
  99- rasmda harakat qilib turuvchi katalizatorli kreking sxemasi berilgan. Xomashyo quvursimon pechda (1) 350—360°C gacha qizdiriladi va reaktorga boradi. Reaktorga regeneratordan (8) 550— 600 °C haroratgacha qizigan katalizator ham kelib tushadi. Kataliza-tor zarrachalari og’irlik kuchi hisobiga reaktorning yuqorisidan pastigacha tushadi, xomashyoni krekingga uchiatadi hamda reaktorda o’z issiqligini o’tkazishi hisobiga haroratni 450—500°C da saqlab turadi. Katalizator regeneratorga (8) borishdan oldin sirtidagi yengil uglevorodlarni desorbsiyalanishini kuchaytirish uchun bug’ bilan ishlov beriladi.
  

Katalizatori qo’zg’alib turuvchi reaktorda katalitik kreking sxemasi.

1,2 — nasoslar; 3 — issiqalmashgich; 4 — regeneratsiyalangan katalizator tushadigan quvurcha; 5 — reaktor; 6,9 — siklonlar; 7 — rektiilkatsiya kolonnasi; 8 — regenerator.

Kreking mahsulotlari reaktordan (5) chiqib, gaz va benzin fraksiyalarini bir-biridan ajratish uchun rektifikatsiya kolonnasiga yuboriladi. Regeneratorga (8) havo puflagich yordamida katalizator sirtiga yopishib qolgan koksni yonish uchun to’xtovsiz havo berilib turiladi. Regeneratorda hosil bo’lgan tutun gazlari bug’ olish maqsadida utilizator qozoniga yuboriladi. Regeneratsiyalagan katalizator siqilgan havo yordamida tushuvchi qurilmaga tushadi, u yerdan havo puflagichdan siqilgan havo yordamida quvur orqali regeneratorga o’tadi. Regeneratordan yana reaktor (5)ga boradi. Katalitik kreking natijasida oktan soni 76—82 bo’lgan 70 % unum bilan benzin, 12-15 % bir atomdan to’rt atomgacha uglerod saqlovchi gazlar va 6 % gacha koks olinadi. Sanoatda qaynovchi qavatli katalizatori bo’lgan katalitik tipidagi qurilma keng tarqalgan. Katalizator sifatida siyrak yer elementlari bilan aktivlangan alumosilikatlardan (seolitlar) foydalaniladi.

• 
  Kreking mahsulotlari reaktordan (5) chiqib, gaz va benzin fraksiyalarini bir-biridan ajratish uchun rektifikatsiya kolonnasiga yuboriladi. Regeneratorga (8) havo puflagich yordamida katalizator sirtiga yopishib qolgan koksni yonish uchun to’xtovsiz havo berilib turiladi. Regeneratorda hosil bo’lgan tutun gazlari bug’ olish maqsadida utilizator qozoniga yuboriladi. Regeneratsiyalagan katalizator siqilgan havo yordamida tushuvchi qurilmaga tushadi, u yerdan havo puflagichdan siqilgan havo yordamida quvur orqali regeneratorga o’tadi. Regeneratordan yana reaktor (5)ga boradi. Katalitik kreking natijasida oktan soni 76—82 bo’lgan 70 % unum bilan benzin, 12-15 % bir atomdan to’rt atomgacha uglerod saqlovchi gazlar va 6 % gacha koks olinadi. Sanoatda qaynovchi qavatli katalizatori bo’lgan katalitik tipidagi qurilma keng tarqalgan. Katalizator sifatida siyrak yer elementlari bilan aktivlangan alumosilikatlardan (seolitlar) foydalaniladi.
  
• 
  Katalizatorni qo’llash energetik xarajatlarni kamaytirishga, qurilmalarning mahsuldorligini oshirishga, benzinning sifatini va miqdorini oshirishga imkon beradi. Keyingi yillarda gidrokreking keng qo’llanilmoqda. Bu 6 MPa bosimda 360-450°C da alumosilikatlarga qo’yilgan metall (Ni, W, Co, Mo) katalizatorlarda amalga oshiriladi.