Ma’vzu: organik moddalar ishlab chiqarish reja

2NH4I+Ni=NiI2+2NH3+H2

2NH4I+Ni=NiI2+2NH3+H2

• 
  NiJ2 800°C da parchal anadi. NiJ2 Ni + J2 so’ngra, J2 ga soda qo’shib 600—700°C da qizdiriladi.
  
• 
  Dunyoda 1977- yilda 30 mln.t. vodorod ishlab chiqarilgan bo’lsa, 1985- yilga kelib bu ko’rsatgich 50 mln. t. bo’ldi.
  
• 
  Ayniqsa, termoyadro reaksiyalarining energiyasidan foydalanish juda istiqbollidir. Chunki bu reaksiyada ishlatiladigan xomashyo manbai ham bitmas tuganmasdir. Bunda vodorodning og’ir izotopi deyteriy va ozgina tritiy ishlatiladi.
  

I2+Na2CO3=2NaI+CO2 +

O2

Hosil bo’lgan NaJ va CO2 ga reaksiyaning birinchi bosqichida hosil bo’lgan NH3 ni qo’shib yana NH4J olinadi:

2Nal+2NH3+CO2+H2O=Na2CO3+2NH4I

• 
  Bu reaksiya uranni parchalanish reaksiyasidan (AES lardan uranni parchalanishidan chiqadigan energiyadan foydalaniladi). Farqi va ajoyib ustunligi shundaki, bu reaksiyada radiaktiv moddalar hosil bo’lmaydi. Demak, atom energiyasi radiatsiya xavfidan batamom ozod bo’ladi. Bunday qurilmalarning avariyasi ham xavfli hisoblanmaydi. Bundan tashqari termoyadro reaksiyasi natijasida olingan energiya miqdori ham ko’p bo’ladi. 1 g D va T aralashmasining termoyadro reaksiyasi natijasida 35-107 kJ energiya ajralib chiqadi, bu 1 g uran 235 ning parchalanishidan ajralib chiqqan, energiyadan 5 marta ortiqdir. 1 litr suvdagi deyteriy energiyasi 300 1 benzin yonganda chiqadigan energiyaga ekvivalentdir. Yerda esa 14.10201 suv bor. Hozirgi hisob kitoblarga ko’ra dengiz va okean suvlaridagi deyteriy zaxiralari 1021 tonna neftga ekvivalentdir. Deyteriyning yer yuzasidagi miqdori taxminan 4.1019 tonna.
  
• 
  Termoyadro reaksiyalarini ham hozirgi paytda boshqarish yo’llari topildi. Yaqin kelajakda asosiy energiya manbai termoyadro reaksiyalarining energiyasi bo’lib qolishi ham mumkin.
  

Yoqilg’i va uni qayta ishlash

• 
  Yoqilg’i va uni qayta ishlash
  
• 
  Tabiiy yoki suniy organik yonuvchi moddalar yoqilg’i deyiladi. Ular energiya manbai hamda kimyo sanoatining xomashyosidir. Agregat holatiga qarab barcha yoqilg’ilar: qattiq, suyuq va gazsimonga bo’linadi.
  

Qattiq yoqilg’ini yuqori haroratda qayta ishlash asosan uch yo’nalishda: piroliz, gazifikatsiya va gidrogenlash orqali amaga oshiriladi.