Mavzu: O‘simliklar dunyosi va uning xilma-xilligi. O‘simlik hujayrasi uning tuzilishi, kimyoviy tarkibi, vazifasi va bo‘linish usullari. Reja

3 Hujayraning bo`linish usullari Yadroning bo`linishi yangi hujayra hosil bo`lishidan oldin ro`y beradi. Yadro ikki xil : oddiy (amitoz), murakkab (mitoz) bo`linadi.

Yadroning to`g`ri bo`linishi (amitoz)ancha sodda bo`lib, hujayra yadrosi to`g`ridan to`g`ri ikkiga bo`linadi. Lekin amtoz bo`linishda yadroning tarkibidagi xromosomalar teng taqsimlanmaydi.

Mitoz usulda bo`linish ona hujayrada yoki yadrodagi xromosomalar qiz hujayralarga teng taqsimlanadi.

Mitoz yoki kariokinez o`simliklar olamida keng tarqalgan hujayraning universal bo`linish usulidir. Bu usul bilan barcha o`simlik va hayvonlarning vegetativ hujayralari bo`linadi. Shuning uchun ham bu usul hujayraning somatik bo`linishi deb yuritiladi.

Mitoz bo`linish nihoyatda murakkab jarayon. Faqat mitoz bo`linish tufayli hujayraning mahsuli yangi vujudga kelayotgan ikkita bola hujayraga teng taqsimlanadi.

O`simliklarda mitoz bo`linishni I.D. Chistyakov birinchi bo`lib aniqlagan.bo`linish jarayoni olimning 1874 yilda chop etilgan “O`simliklar hujayrasining tarixiga doir materiallar” asarida o`z aksini topgan.1882 yili Flemming “Mitoz” terminini fanga kiritdi.

Har bir tirik оrganizmning o`sishi va ko`payishi hujayralarning bo`linishi tufayli vujudga kеladi. Eukariоt оrganizmlarning hujayralari asоsan ikki хil usulda bo`linadi: 1 - mitоz – sоmatik hujayralarning bo`linish, 2 - mеyоz – jinsiy hujayralarning bo`linishi. Mitоz - bo`linish 4 ta fazadan: prоfaza, mеtafaza, anafaza, tеlоfazadan ibоrat. Ikki mеtоz оralig`idagi davr intеrfaza dеyiladi .