Mavzu: Osiyo xalqlari etnologiyasi

G‘ARBIY OSIYO XALQLARI

G‘arbiy yoki Old Osiyo xalqlari katta tarixiy-etnografik hududni tashkil qiladi. Unda joylashgan 30 ga yaqin katta-kichik mamlakatlar juda keng hududni, ya’ni butun qit’aning taxminan 25 foizidan ortiq yerni egallaydi. Aholisi 240 mln. kishidan iborat yoki butun Osiyo aholisining 10 foizini tashkil qiladi. Ayrim mamlakatlarda aholi ro‘yxati mutlaqo o‘tkazilmaganligi tufayli kishi soni ham taxminiy olinadi.

Ma’lumotlarga qaraganda, Turkiyada 42 mln. kishi, Eronda 34 mln., Afg‘onistonda 20 mln.ga yaqin, Iroqda 12 mln., Saudiya Arabistonida 8,8 mln., Yaman Arab Respublikasida 7 mln., Isroilda 3,5 mln., Iordaniyada 2,9 mln., Livanda 2,4 mln., Yaman Xalq Demokratik Respublikasida 1,8 mln., Quvaytda 1,1 mln. kishi, Omon, Kipr, Birlashgan Arab amirliklari, Bahrayn va Qatarda aholi soni 1 mln.ga ham yetmaydi.

• 
  Ma’lumotlarga qaraganda, Turkiyada 42 mln. kishi, Eronda 34 mln., Afg‘onistonda 20 mln.ga yaqin, Iroqda 12 mln., Saudiya Arabistonida 8,8 mln., Yaman Arab Respublikasida 7 mln., Isroilda 3,5 mln., Iordaniyada 2,9 mln., Livanda 2,4 mln., Yaman Xalq Demokratik Respublikasida 1,8 mln., Quvaytda 1,1 mln. kishi, Omon, Kipr, Birlashgan Arab amirliklari, Bahrayn va Qatarda aholi soni 1 mln.ga ham yetmaydi.
  

Mintaqaning taxminan 80 foiz aholisi Turkiya, Eron, Afg‘oniston, Iroq va Saudiya Arabistonida joylash­ gan. Markaziy Osiyo respublikalarida 50 milliondan ortiq aholi yashaydi.

Mintaqaning taxminan 80 foiz aholisi Turkiya, Eron, Afg‘oniston, Iroq va Saudiya Arabistonida joylash­ gan. Markaziy Osiyo respublikalarida 50 milliondan ortiq aholi yashaydi.

G’arbiy Osiyo xalqlarining antropologik klassifikatsiyasi

• 
  Antropologik jihatdan G'arbiy Osiyo xalqlari asosan, yevropoid irqiga oid. Ularga xos belgilar: sochi va ko‘zi qora, badani bug'doy rangli, burni o'rtacha, labi kichkina yoki bir oz qalinroq. Ayrim old osiyolik yoki armanoid tipidagilar bosh suyagi va bumining kattaligi (burgutsimon burunli), yuzi va badanining sermo'yligi bilan ajralib turadi. Aksincha, o'rta dengiz tipi yoki hind-pomir tipi kam mo'y, mayin yuzliligi va nozik labi, bumining kichikligi kabi belgilari bilan farq qiladi.
  

• 
  Birinchi, ya’ni Old Osiyo tipiga asosan, turklar, o'troq arablar, kurdlar, armanlar va yahudiylar.
  
• 
  Ikkinchisiga, ya’ni hind- pomir tipiga Afg'oniston xalqlarining ko'pchiligi va qisman eron aholisi.
  
• 
  Uchinchi - o'rta dengiz tipiga G'arbiy turklar va ko'chmanchi arablar kiradi.