. -q / -g (/ / -k/-g affiksi. U ndosh bilan tugagan so4zlarga q o 'sh ilg an d a bu affiks oldidan b ir unli orttiriladi: -aq/-ag,//- a k j-ag, -iq /-ig ‘//-ik /-ig , -u q /-u g (//-iik/-u g . M asalan: soraq//sorug‘,qonaq//konuq, satiq/Jsatig‘, qihq, yazuq, tutug‘, teshuk, kitytik,bitig, bilig.Bu affiks eski o ‘zbek tilida m ahsuldor yasovchi b o ‘lib, u bilan yasalgan o tla r quyidagi m a’n olarni ifodalaydi:1. A niq predm etni bildiradi: Bichaq birld sanchahij (Q R). Kiribezi tutug‘ ichra olturdi (X SH ). Bu yarag‘ biria yetishti lashkar(S H N ). A g ‘zi muhrluq bitigni oqub, ... (N avoiy, M sh).2. F e ’l o ‘zagidan anglashilgan ish-harakatning jaray o n in i, natijasini k o ‘rsatadi: Kektiin bir kekyaruq tiishti ( 0 ‘N ). Yana tertyiiZ qul birld satig‘ qiiurlar erdi (Q R ). Bilig bilmak ichinda javhansen (M N ). Tilakldr tush bolur are saharda (Atoiy) Yoq edi mai-uqiZ aiurg‘a sorug( (SH N ).3. H o latn i bildiradi: Keqlilmga qorqug‘ kirdi (N F ). Savuqtayatur erdi (Saroyi). El elukni ya d etarlar ki, ... (Atoiy).4. Belgi, xususiyatni bildiradi: Bu kerk, bu qihq birld satilg*u SIFAT
Do'stlaringiz bilan baham: |