Mavzu: Oʻzbek tilining davlat tili sifatidagi mavqeyi va nufuzini oshirish borasida amalga oshirilayotgan islohotlar Darsning maqsadi

Test savollari

1. 
   Tafakkur so’zining ma’nosi to’g’ri izohlangan qatorni toping.
   
   1. 
      Tafakkur tilning borliq shakli.
      
   2. 
      Tafakkur- zohriy olamning inson miyasida umumlashgan, til bilan ifodalanadigan in’ikosi.
      

V) Tafakkur fikrni ifodalash usuli.

2. 
   O’zbekiston Respublukasining ,,Davlat tili haqida” gi qonuni qachon qabul qilingan?
   
   1. 
      1991 yil 22 avgustda
      
   2. 
      1989 yil 21 oktabr
      

22. 
    1980 yil 2 sentabr
    

3. 
   Til va tafakkur ayrim-ayrim holda mavjud bo’lishi mumkinmi ?
   
   1. 
      Ular doimo bir-birini taqazo qiladi, bir-birining yashashi va rivojlanishiga yordam beradi.
      
   2. 
      Til va tafakkur ayrim-ayrim holda mavjud bo’lish mumkin.
      

22. 
    Til tafakkurning mevalari va ma’naviy boyliklarini zamon va makonda adiylashtiradi.
    

4. 
   « So’z ichra mudom aql yashirindur, so’z chimildig ‘u aql kelindur »   Ushbu hikmatli so’z kim tomonidan aytiganligini belgilang.
   
   1. 
      Abu Shukur Balxiy.
      
   2. 
      Nosur Xisrav.
      

22. 
    Alisher Navoiy.
    

5. 
   «Davlat tili haqida» gi qonunga nechanchi yilda o’zgarishlar kiritilgan?
   
   1. 
      1995 yil 21 oktabr
      
   2. 
      1996 yil 7 noyabr
      

V) 1996 yil 21 dekabr

TEST javoblari.

1. 
   B
   
2. 
   B.
   
3. 
   A.
   
4. 
   B.
   
5. 
   A.
   

Tinglovchilar hikmatli so’zlarning davomini topadi, hikmatli so’znining davomini to’g’ri topgan o’quvchi 5 balli sistemada baholanadi).

Quyidagi keltirilgan hikmatli so’zlarning davomini toping.

1. 
   Insonni so’z ayladi judo hayvondin, bilkim, guhari sharifroq.....
   

Yo’q ondin.

2. Har so’zda har birovga shirin nuqati bor, Bol tomdi og’zidinki,...

Tilida naboti bor.

3. 
   Tili bo’lsa uning shakardan shirin, ulug’ ham, kichik ham beradi....
   

Bo’yin.

3. 
   Suydiradigan ham til,...
   

Kuydiradigan ham til.

3. 
   So’z ichra mudom aql yashirindur so’z chimildig’u,...
   

Aql kelindur

3. 
   Tilga e’tibor .....
   

Elga e’tibor

3. 
   Kimki qisqa so’zda deydi ko’p ma’no,
   

Ravonlik bobida .... ul kishi a’lo.

3. 
   Tilingda bo’lsa boling .... kulub turar iqboling
   
4. 
   Kop o’yla .... oz so’yla
   

TARQATMA MATERIALLAR

1.Fikrlash bilan so’zlash o’rtasida qanday bog’liqlik bor.?

2. 
   Tafakkur so’zining ma’nosini izohlang?
   
3. 
   Tafakkur bilan til o’rtasida munosabatni misollar bilan tushuntirib bering?
   
4. 
   Til va tafakkur ayrim-ayrim holda mavjud bo’lishi mumkinmi?
   
5. 
   Til va nutq odobiga oid maqol hikmatlarga misollar ayting.
   

JAVOB.

1. 
   Fikrni ifodalash usuli-til. Fikr so’z orqali yuzaga chiqadi.
   
2. 
   Tafakkur zohiriy olamning inson miyasida umumlashgan, til bilan ifodalanadigan in’ikosi.
   
3. 
   Tafakkur faqat insonlarga xosdir. Inson tafakkuri nutq bilan yuzaga chiqadi va uning natijalari tilda qayd etiladi. Til fikrni reallashtiradi, kishilarning fikr almashishlariga imkon tug’diradi.
   
4. 
   Til va tafakkur doimo bir-birini taqozo qiladi, bir-birining yashashi va rivojlanishiga yordam beradi.
   
5. 
   Ki har neni bilmish odamizot,
   

Tafakkur birla qilmish odamizot.

6. Kishining go’zalligi uning so’zidadir.

7. Kim ravshan fikrlasa u ravshan bayon eytadi.

6. 
   DARSNI XULOSALASH.
   

Oquvchilarning yangi mavzuni qay holatda ozlashtira olganligini aniqlash, ularning bilimini baholash va taqdirlash. Ballar asosida baholanadi.