Mavzu: O’zbekiston respublikasi kadrlar tayyorlash milliy dasturining ijtimoiy mohiyati

YUkori malakali raqobatbardosh pedagogik kadr sifatida:

ijodiy va ijtimoiy faol;
g‘oyaviy – siyosiy va ma’naviy – ahlokiy etuk bo‘lishi;
yuqori darajadagi ilmiy – nazariy, psixologik – pedagogik, ilmiy – metodik tayyorgarlik orqali yuksak kasb – hunar madaniyatiga ega bo‘lishi nazarda tutiladi.
O‘qituvchi mutaxassisligining zamonaviy modelini tuzishda quyida-gilar konsteptual asos sifatida qabul qilindi:
o‘qituvchi yuqori darajadagi ilmiy – nazariy, psixologik – pedagogik, ilmiy – metodik tayyorgarlik orqali yuksak kasb – hunar madaniyatiga ega bo‘ladi.
o‘qituvchini tayyorlash, qayta tayyorlash va malakasini oshirish jarayonida ularning kasbiy tayyorgarligini orttirishda ilmiy – nazariy, psixologik – pedagogik, tarkibiy qismlar bilan uzviy ravishda ilmiy – metodik tayyorgarlikni amalga oshirish zarur;
o‘qituvchining pedagogika oliy o‘quv yurtlarida o‘zlashtirgan barcha bilim, ko‘nikma va malakalari pedagogik faoliyatida xususiy metodik darajada, ya’ni mutaxassislik fanini o‘qitish jarayonida qo‘llaniladi. SHu bois
o‘qituvchi kasbiy tayyorgarligining tarkibiy kismlari ichida ilmiy-metodik tayyorgarlik etakchi o‘rin egallashi nazarda tutildi;
o‘qituvchi ilmiy-metodik tayyorgarligining tarkibiy qismlari sifatida metodologik, gnoseologik, konstruktiv, kommunikativ, loyihalash va tashkiliy faoliyatga oid bilim, ko‘nikma va malakalarni aniqlash lozim;
yuksak kasb-hunar madaniyatiga ega bo‘lgan mutaxassis o‘zida ijti- moiy va ijodiy faollik, g‘oyaviy-siyosiy, ma’naviy-ahloqiy etuklikni mujassamlashtirsa, yuqori malakali raqobatbardosh pedagogik kadr sanaladi;
pedagog kadrlar ijtimoiy va ijodiy faolligi, g‘oyaviy-siyosiy ma’naviy- ahloqiy etukligi o‘qituvchilar kasbiy tayyorgarligi va va ularning tarkibiy qismlariga bevosita va bilvosita ta’sir ko‘rsatadi. Ma’lumki, g‘oyaviy–siyosiy ilmiy – metodik tayyorgarlikning tarkibiy kismi bo‘lgan metodologik malakali yuksak kasb – hunar madaniyatiga ega bo‘lgan metodologik bilim, ko‘nikma va malakalarga asos bo‘lib xizmat qiladi. Ijtimoiy va ijodiy faollik o‘qituvchining o‘z kasb-hunar madaniyatiga ega bo‘lgan o‘qituvchining pedagogik faoliyatiga ijodiy yondashuviga va ijtimoiy faolligiga o‘z ta’sirini ko‘rsatadi;
yuqori malakali raqobatbardosh pedagog bo‘lgan o‘qituvchi, o‘z nav- batida yuksak ma’naviyat va madaniyat egasi, milliy istiqlol g‘oyalarini singdirgan shaxs sifatida, ta’lim-tarbiya jarayonidagi istiqbol vazi-falarni ilgari surish va hal etish orqali, jamiyat taraqqiyotiga muno-sib hissa qo‘shadi, hayotda mustaqil ravishda mo‘ljalni to‘g‘ri oladigan bo‘ladi;
o‘qituvchini tayyorlashda kasbiy tayyorgarlikning tarkibiy qism-lari, yuqori malakali raqobatbardosh pedagogik kadr va shaxs sifa-tidagi xususiyatlarini yaxlit holda tasavvur qilib, ularning o‘rtasi-dagi uzviylikni amalga oshirish zarur.
o‘qitishda kasbiy yo‘naltirilganlik orkali bo‘lg‘usi o‘qituvchi-larning g‘oyaviy-siyosiy, ma’naviy – ahlokiy etukligini, ixtisoslik fanlar tarkibidagi mutaxassislik fanlari ilmiy-nazariy tayyorgar-likni, psixologiya va pedagogika fanlarini o‘qitishda kasbiy sifatlar va kasbiy tayyorgarlikning tarkibiy qismlarini shakllantirish, psixologik-pedagogik tayyorgarlikni ilmiy- metodik tayyorgarlik bi-lan uzviy holda amalga oshirish orqali kasbiy tayyorgarlikni mos ravishda shakllantirish va orttirish nazarda tutildi.
Dasturni tulik amalga oshirish respublikamizda ijtimoiy siesiy muxitni yanada yaxshilanishiga olib keladi, jamiyatda davr talabiga javob beruvchi komil insonlar vujudga keladi:
Ikkinchidan ushbu dastur tasirida xar bir shaxs jamiyatdan uz urnini topish jaraeni tezlashadi. Uchinchidan agar jamiyatimizda shaxs ravnaki uchun barcha imkoniyatlar yaratilsa,xar bir insonning istedodi,kobiliyati rivoj topadi:
Turtinchidan milliy dastur zaminida jamiyatda ongli xaet kechirish tizimi vujudga keladi;
Beshinchidan,O‘zbekiston xalki uz oldiga xukukiy demokratik jamiyatni barpo etishni maksad kilib kuygan.
Umuman Kadrlar tayerlash milliy dasturini tulik amalga oshirish barkamol shaxsnig‘insonni va shu tarika ongli jamiyatning shakllanishiga,yani yangicha ongga,tafakkurga ega bulgan shaxslarning kupayishiga va bu uz navbatida ijobiy ravishda «PORTLASH EFFEKTINI» sodir bulishiga olib keladi.

Fan – bu ta’limning mazmuni va sifatini ta’lim standartlari, o‘quv dasturlari, darsliklar va o‘quv-uslubiy qo‘llanmalar tayyorlashda, ilmiy– uslubiy ta’minotni amalga oshirishda bevosita va bilvosita ishtirok etadi. Fan vatanning eng kichik qiyofasi bo‘lmog‘i zarur, zotan barcha halqlar ichida fikr va aqliy faoliyat sohasida boshqalardan o‘zib ketgan halqgina birinchi o‘rnini oladi. Ishlab chiqarish milliy modelda malakali kadrlar tayyorlash

tizimining huquqiy me’yorlarini tartibga soladi. Ishlab chiqarish bilan kadrlar tayyorlash tizimi o‘rtasida aniq va lo‘nda aloqalar mavjud. Ishlab chiqarish kadrlar tayyorlash tizimida buyurtmachi va iste’molchi vazifalarini bajaradi, tegishli sohalar uchun yuksak malakali kadrlar tayyorlab beradi. Xulosa qilib shuni ta’kidlash joizki, mustaqil O‘zbekiston davlat hokimiyati ishlab chiqqan va hozirgi kunda hayotga tadbiq etilayotgan kadrlar siyosatida erkinlik, ijodkorlik, tashabbuskorlik, yaratuvchanlik muhitini vujudga keltirish ko‘zda tutilgan bo‘lib, unda barcha mutahassis kadrlarni ijtimoiy, iqtisodiy-siyosiy, madaniy, ma’naviy-axloqiy muammolarning samarador echimini izlab topishga, ro‘yi-rost fikrlashuvga undaydigan demokratik shart-sharoitlar yaratib berish mo‘ljanlanganligi muhim ahamiyat kasb etadi. Har bir tarixini o‘tish, o‘rganish ta’lim nazariyasidagi, tamoyillaridagi va jamiyat mafkurasida talab etiladigan mantiqiy talablardan kelib chiqiladi. Bo‘lajak oliy ma’lumotli mutahassisda ilmiy, ob’ektiv tasavvur va dunyoqarashning shakllanishida tarixiy materiallar shubhasiz alohida o‘rin tutadi. Ta’lim va tarbiyaning mohiyatini ochib beruvchi, pedagogika fani ham bundan istisno emas. Turfa olam, turli davlatlar va turli millatlardagi ta’lim-tarbiyaga oid qimmatbaho tarixiy materiallarni qiyosiy tarzda o‘rganish jarayonida bo‘lajak mutahassislarda nisbiylik tushunchasining shakllanishiga hamda tabiat va jamiyatdagi barcha narsalarni qiyosiy tarzda o‘rganish zarurligini talabalar o‘zlariga amaliy ko‘nikma va malakalar tarzida singdiradilar.