Mavzu: Parallel xisoblash tizimlari

ISHNI BAJARISH TARTIBI

1. 
   O’tilgan mavzu bo’yicha tarmoqqa ta’rif bering.
   
2. 
   Ularni muximligi darajasiga ko’ra ajrating.
   
3. 
   Qaror qabul qilishning daraxtini quring.
   
4. 
   O’zgaruvchilarning mantiqiy xulosalarini tuzing
   
5. 
   Teskari zanjir bo’yicha fikrlashni tadbiq etuvchi dastur tuzing
   

TOPSHIRIQLAR VARIANTLARI
Turli tarmoq topologiyalarini qayerlarda qo’llash mumkinligini sxemasini ishlab chiqing:

1. 
   TATU kompyuter tarmog’i misolida;
   
2. 
   Kasalxona kompyuter tarmog’i misolida;
   
3. 
   ATS kompyuter tarmog’i misolida;
   
4. 
   Maktab kompyuter tarmog’i misolida;
   
5. 
   Kollej kompyuter tarmog’i misolida;
   
6. 
   ARM kompyuter tarmog’i misolida;
   
7. 
   Kutubxona kompyuter tarmog’i misolida:
   

Nazorat savollari:

1. 
   Tarmoq turlari?
   
2. 
   Kompyuter tarmog’i xavfsizligini ta’minlash usullarini tushuntirib bering.
   
3. 
   Tarmoq topologiyasi nima?
   
4. 
   Tarmoq topologiyalarini sanab bering.
   
5. 
   Yulduzsimon topologiya hususiyatlarini tushuntirib bering.
   

6-Amaliy mashg’ulot

Mavzu: Parallel dasturlashning qo’llanilish sohalari.
Maqsad: Parallel dasturlashning qo’llanilish sohalarini o’rganish, tarmoq texnologiyalari, superkompyuterlar klassifikatsiyalarini o’rganish.
Nazariy qism
Insoniyatning qo’plab boshqa ajoyib ixtirolari kabi kompyuterlar ham xarbiy soxada foydalanish uchun ixtiro qilingan. Dastlab bu faqatgina dushman tomondan kelayotgan xabarlarni shifrdan ochishda qo’llaniladigan “tezkor xisob” dan iborat edi. Keyinchalik vaqt o’tishi bilan ularning xisoblash quvvati shunchalik o’sdiki, kompyuterlarni biznes va ishlab chiqarishda qo’llash imkoniyati paydo bo’ldi. SHu vaqtdan boshlab kompyuter texnikasining evolyutsiyasi Mur konunlariga bo’ysunishni boshladi: “kristalldagi tranzistorlar soni (shuningdek, kompyuterning samaradorligi ham) xar ikki yilda ikki baravar ortadi”.
So’nggi paytlardagi Mur qonuni tasdiqlagan xisoblash quvvatini amalga tadbiq etish imkoniyati parallel xisoblash tizimlarini yaratilishiga olib keldi. Ko’p yillar davomida prtsessor ishlab chiqaruvchilar doimiy ravishda instruktsiya darajasida parallelizm va taktlar chastotasini oshirib bordilar. Ya’ni yangi protsessorlarda bir oqimli ilovalar dasturiy kodga xech qanday o’zgarishlar kiritilmagan xolatda tezkorroq amalga oshdi. Xozirda xar xil sabablarga ko’ra protsessor ishlab chiqaruvchilar ko’pyadroli arxitekturalarni ma’qullamoqdalar. O’z-o’zidan bunday ko’pyadroli protsessorlar uchun turli dasturlar ham mos xolda ishlab chiqilmoqda. Ammo fundamental sabablarga ko’ra buning doim ham imkoni yo’q.
Parallel dasturlash iborasi ma’lum darajada keng tushuncha bo’lib, xisoblash tizimlarida bir nechta protsessor vositalaridan tashkil topgan xisoblarni tashkillash bilan bog’liqdir. Bunday tizimlarga ko’pyadroli protsessorlar, umumiy xotirali ko’pyadroli mashinalar, taqsimlanuvchi xotirali yoki gabrid arxitekturali yuqori samarador xisoblash klasterlari kiradi.
Oxirgi paytlarda parallel xisoblashga ko’p e’tibor qaratilmoqda. Bu ikki asosiy omillar bilan bog’liq. Birinchi omil ilmiy-texnik jarayon bilan tavsiflanadi. Buning oqibatida matematik modellashtirishni talab qiladigan yangi bilimlar soxasi paydo bo’ldi. Modellarning o’zi ham ayni vaqtda murakkablashdi. Natijada faqat yuqori samarador texnika bazasida parallel usullar yoki taqsimlangan xisoblashlar orqali amalga oshiriladigan qator katta miqdordagi resurslarni xisoblash soxasida inkor etib bo’lmas darajada talabni ortishi kuzatildi.
Ikkinchi omil, ya’ni bunda parallel xisoblashga qiziqish sezilarli darajada ortdi, parallel kompyuterlarda barcha jabxalarda keng tarqalishiga sabab bo’ldi. So’nggi paytlarda ko’pprotsessorli serverlarni ko’pincha o’rta va katta korxonalarda, banklarda, ilmiy tadqiqot institutlar va markazlarda uchratish mumkin. Ko’pyardoli protsessorlar paydo bo’lishi bilan ko’plab foydalanuvchilar o’z ish joylarida mini-superkompyuterlardan foydalana boshladilar.