Mavzu: Parallel xisoblash tizimlari

TOPSHIRIQLAR VARIANTLARI

1. 
   Ishlab chiqarish korxonalarining hisoblash tizimlarini modellashtiring. (Sxema)
   
2. 
   Parallel protsessorlarni hisoblash tizimlarini modellashtiring. (Sxema)
   
3. 
   Parallel protsessorlar tavsifini tushuntiring.
   
4. 
   Korxona hisoblash tizimlarini modellashtiring. (Sxema)
   
5. 
   Parallel hisoblash tizimlarini modellashtiring. (Sxema)
   

NAZORAT SAVOLLARI

1. 
   Hisoblash tizimlari nima va u nima uchun ishlatiladi?
   
2. 
   Hisoblash tizimlarini tashkil etish g’oyasi nimalardan tashkil topgan?
   
3. 
   Parallel hisoblash tizimlarida ma’lumotlar qay tarzda beriladi?
   
4. 
   Parallel tizim elementlar bog’liqligi, tarkibi o’rtasida chegaralanish mavjudmi?
   

Parallel tizimlarni guruxlashda munosabatlar operatorlar sifatida qanday munosabatlar keltiriladi?

1-Amaliy mashg’ulot

Mavzu: Zamonaviy super kompyuterlar va ularning turlari.

Ishdan maqsad: Zamonaviy super kompyuterlar turlari, modellari, qurilish prinsipini o’rganish.

NAZARIY QISM
Parallel dasturlashga soddagina ta’rif berilganda – bir nechta protssesorlar bir vaqtda ishlashi tushuniladi. Dunyodagi birinchi kompyuter EDSAC (1949-yil)da 1 sekundiga qariyb 100 arifmetik operatsiyalarni amalga oshiriladi. Bugungi eng kuchli kompyuterlar esa trillionlab (10¹²) operatsiyalari soniyasiga bajarmoqda. Bunga nima sabab bo’ldi?
Sabablardan biri komponentlarni yahshilanib borishidir. Elektron lampalarni tranzistorlarga o'zgartirilishi, integral mikrosxemalar paydo bo’lishi, kremniy moddasidan tayyorlangan chipni ishlab chiqarilishi har bir bu voqealar kompyuter texnologiyasini taraqqiyotiga yetakladi. Chiplarning yaratilishi zamo naviy texnologiyalar qator kichik (10^-6) zarracha o’lchamidagi elementlar bilan ishlash imkonini beradi. Chip hajmini muntazam kamayib borishi protsessor ishlashining “takt chastotasi” bilan evolyutsion ortishini ta’minlab beradi. Shunday qilib, EDSAC kompyuterlari “takt vaqti” 2 mikro (10^-6) sekund va zamonaviy Hewlett-Packard V2600 kompyuter 1,8 nanosekund (10^-9)da amalga oshirildi. Bu HP V2600 kompyuteri xar 1 protsessor buyruqni 1000 marta tezroq amalga oshiradi. Shu bilan birga mahsuldorlik ko’rsatkichi sekundiga 77 milliard operatsiyalarini bo'lib, bu EDSAC kompyuetrlaridan 700 million marta katta. Bunday hosildorlik o'sishi faqat qismlariga o'zgarishiga bog'liq bo'lishi mumkin emas. Bunga EXM qurilmalari bilan bog’liq 3 ta ibora orqali izoxlash mumkin.