Mavzu: Pedagogik nizolarni bartaraf etish texnologiyasi

---

Mavzu: Pedagogik nizolarni bartaraf etish texnologiyasi 
1. Pedagogik nizolar va ularning turlari. 
2. Nizoli holatlar va ularni yuzaga kelish sabablari. 
3. O’qituvchi – nizoli holatlar manbai sifatida. 
4. O’qituvchi-nizoli holatlarni bartaraf etuvchi shaxs. 
5. Ta’lim-tarbiyada krizisli vaziyatlar. 
6. Pedagogik nizolar va ularni barataraf etish texnologiyasi. 
Bugungi glaballashuv sharoitida nizolar (iqtisodiy, siyosiy, ijtimoiy, ma’naviy, axloqiy, madaniy va 
hokazo) va ularning yo’nalishi dunyo miqyosida tobora keng qamrovli xarakterga ega bo’lmoqda. Rivojlanish, 
fan-texnika taraqqiyoti, ekologik, tibbiy va tarbiyaviy muammolar nizoli holatlarni tabora kuchaytirmoqda. 
Barcha nizolar ichida pedagogik nizolar eng murakkab va dolzarb muammo sanaladi. Uning kelib chiqish sabab 
va oqibatlari shaxs tarbiyasi va madaniyati bilan bog’liq bo’lib, bu borada pedagog olimlar, tajribali o’qituvchilar, 
tarbiyachilar, ota-onalar, mahalla faollari hamkorligida istiqbolli ishlarni amalga oshirishlari lozim. 
Olimlar va soha mutahassislari pedagogik nizolarning besh turi mavjudligini ko’rsatishadi. Nizolarning
asosiy manbalaridan biri o’qituvchining o’zi ekanligi isbotlangan. 
O’qituvchining o’z kasbiga qiziqmasligi, tasodifan kasbga kirib kelib qolganligi, bilimining sayozligi, 
pedagogik nazokat va odobning etishmasligi, qo’polligi, ehtiyotsizligi, o’quvchi va ota-onalar bilan muomala 
qilishni bilmasligi, o’quvchining qalbiga yo’l topa olmasligi, o’quvchini tinglash madaniyatining pstligi, kasbiy 
pedagogik mas’uliyatni etishmasligi va shu kabi holatlarda o’qituvchini pedagogik faoliyat bilan bemalol 
shug’ullanib yurishi uni nizoli vaziyatlar o’chog’iga (manbaiga) aylanishiga olib keladi. 
O’quvchilik davrida bunday o’qituvchilarning kasb tanlov motivi shunchaki “diplom olish”, “ota-ona 
yoki bironta yaqin kishisining tavsiyasiga ko’ra oliy o’quv yurtiga kirib o’qishga undaganligi” asos bo’lib xizmat 
qiladi. Kasbni tasadifan tanlagan ba’zi bir talabalarni o’qishni tashlab ketgan hollari ham kuzatiladi. Ammo “bir 
iloj qilib diplom olsam, keyin bir gap bo’lar”, istagida ish tutganlarni tarbiya muassasasiga kelib qolishi bugungi 
kunda tasadifiy yoki kutilmagan holat emas. Ular go’yo chaqirilmagan mehmon kabi maktab ostonasini hatlab 
kirib kelgan bo’ladi. Aynan shunday “o’qituvchilar” hisobiga nizoli holatlar vujudga keladi. Bunday sharoitda 
maktab ma’muriyati ta’lim-tarbiya ishida tasodifiy insonlarning bo’lishiga yo’l qo’ymasligi, uning oldini olishi 
lozim.