Mavzu: Pnevmoavtomatikaning analog qurilmalari sinflanishi, kuchaytirgichlar, ijro mexanizmlari

Mavzu: Pnevmoavtomatikaning analog qurilmalari sinflanishi, kuchaytirgichlar, ijro mexanizmlari
Pnevmatik kuchaytirgichlar – bu bosim va sarf bo‘yicha pnevmatik signallarni kuchaytirish uchun mo‘ljallangan qurilma.
Shuning uchun pnevmoavtomatikada bosim kuchaytirgichi va quvvat kuchaytirgichlari mavjud.
Pnevmatik signalning quvvati deganda havo sarfining uning bosimiga ko‘paytmasi tushiniladi.
Bosim kuchaytirgichlarida kirish signali bosim bilan kuchayadi (signal kuchi o'zgarishsiz qolishi mumkin). Quvvat signalini kuchaytirganda, bosim kuchaytirgichi kuch kuchaytirgichining funksiyasini bajaradi. Quvvat kuchaytirgichlari ham keng qo'llaniladi, ularning kuchaytirilishi bosim bilan birlikka teng va kirish signalining kuchayishi faqat oqimning oshishi bilan amalga oshiriladi.
Hozirgi vaqtda pnevmatik qarshilik boshqariladigan kuchaytirgichlar eng ko'p ishlatiladi. Ular, odatda, yuqorida muhokama qilingan “soplo-zaslonka" tipidagi konvertorlar asosida quriladi.
1-rasm “soplo-zaslonka" tipidagi eng oddiy bosim kuchaytirgichi ko'rsatilgan. Bu yerda elastik membrana kirish bosimini sezuvchi element sifatida ishlatiladi (kirish bosimini zaslonkaning harakatiga o'zgartiradigan boshqa elastik element bo'lishi mumkin). Kirish bosimi o'zgarganda, elastik membrana egilib, elastik deformatsiya kuchlari orqali kirish bosimining ta'sirini muvozanatlashtiradi. Diafragma ustiga mahkamlangan zaslonka shtutser va Рchiq bosimiga nisbatan o'z o'rnini o'zgartiradi.
1-rasm.Oddiy bosim kuchaytirgichining sxemasi
Membrananing maydonini juda katta tanlash mumkin, va naychaning kesmasi kichik va membranadagi reaktiv harakatining kuchini e'tiborsiz qoldirish mumkin, shuning uchun havo bosimi Рchiq bosim ko'p (yuzlab va minglab) marta katta bo'lishi mumkin. Statik rejimda Рchiq / Рkir nisbati kuchaytirgichning koeffisentlaril deyiladi.
Keling, "soplo-zaslonka" turdagi mexanik-pnevmatik teskari aloqa bilan bosim kuchaytirgichlarining ishlash tamoyilini ko'rib chiqaylik. "soplo-zaslonka" ko'rsatilgan. 2-rasmda, va bunday konvertorli pnevmatik kuchaytirgichda mos ravishda F1 va F2 samarali maydonlari bo'lgan ikkita elastik membrana 1 va 2 mavjud. Diafragma 1 Рkir kirish (kuchaytirilgan) bosimi ta'sirini, diafragma 2 - chiqish bosimining ta'sirini sezadi Рchiq - Chiqish bosimi diafragma 2 ostida 3 ta teskari aloqa liniyasi orqali beriladi. Diafragma markazlari 1 va 2 poyasi bilan qattiq bog'langan. Bu kuchaytirgich kirish bosimidan kelib chiqadigan membrana 1 ga ta'sir etuvchi kuchni va membrananing 2 chiqish bosimidan kelib chiqadigan kuchni, shuningdek membranalarning elastik deformatsiyasidan kelib chiqadigan kichik kuchni muvozanatlashtiradi:
Membranalarning mayda deformatsiyalarida kuch N,
deformatsiya mutanosibligi-
c - membranalarning qattiqligi.
2-rasm. Salbiy teskari aloqa pnevmatik kuchaytirgichlarining sxemalari
Pnevmatik elementlarning tasvirlanishini soddalashrirish uchun shartli belgilashlar qabul qilingan ularning ko’p ishlatiladiganlari quyidagi jadvalda keltirilgan

Element Qattiq markazli va kichik samarali maydonga ega membrane Qattiq markazi va katta samarali maydoni bilan membrana Bitta membranali kamera Umumiy bog‘langan Ikki membranali kamera,	shartli belgilar
Gaz ulanishi (ta'minoti) Gaz atmosferaga chiqadigan shtutser (Reset) qopqog’i

3-rasm. Pnevmatik ikki va to'rt tomonlama bosim kuchaytirgichlarining konstruktsiyalari va sxemalari
Sanoatda pevmatika elementlari sistemasi 2 ta soplo mexanopnevmatik o‘zgartirgichli kuchaytirgichlar kiradi. Ularni yana solishtirma elementi deb ham atashadi (3-rasm).
Ularning 2 va 4 kirishli modifikatsiyalari rasmda ko‘ratilgan har bir kuchaytirgich bir juft soplo-zaslonka turidagi pnevmo qarshilik va va yopiq korpusli kamera bilan membranalar bilokidan tashkil topgan.
2 ta p1 va p2 kirishli kuchaytirgich, 3ta elastik membranaga, 4 ta p1-p4 kirishli kuchaytirgich esa 5 ta elastik membranaga ega, membranalar umumiy shtok yordamida bog‘langan.
2 ta chetki membranalarning tashqari qismi zaslonka vazifasini o’taydi. 2 kirishli kuchaytirgichda 1 va 3 membranalarning effektiv yuzalari teng va 2-membrananing effektiv yuzasidan sezilarli darajada kichik. 4 kirishli kuchaytirgichlarda esa 1, 3 va 5 membranalarning effektiv yuzalari bir xil va 2, 4 –membrana effektiv yuzalaridan sezilarli darajada kichik
Kuchaytirgichdagi paydo bo‘ladigan kuchlarning razbalanishini membranalarning bikirligi hisobidan kompensatsiyalanadi shuning uchun static haraktirestikasining chiziqli qismi juda kichik.
2 kirishli kuchaytirgichlar uchun
4 kirishli kuchaytirgichlar uchun
Kuchaytirish koeffisentlari esa mos ravishda 600-700 va 300-400 Pa/Pa ga teng