Мавзу; “Поршенли насосларни ишлатиш”

Мавзу; “Поршенли насосларни ишлатиш”

Режа:

1. Насос ўрнатишни умумий қоидалари.

2. Насосни ишга тушириш ва тўхтатиш.

3. Насосни ишини кузатиш ва ростлаш. 4- Поршенли насосларни асосий бузилишлари.

5. Поршенли насосларни афзалликлари ва камчиликлари.

1.Насос ўрнатишни умумий қоидалари

• Қувурларга ўрнатилган вентиллар, тирсаклар ва бошқа махаллий қаршиликлар сони иложи борича кам бўлиши шарт.
• Сўриш ва ҳайдаш қувурларда кескин қайрилишлари бўлиши мумкин эмас.
• Сўриш қувури иложи борича қисқа бўлиши ва насос томонга кўтарилиши шарт, шунда ҳаволи “мешоклар” ҳосил бўлмайди.
• Сўриш қувурига киришда фильтр ўрнатилади. Ҳаво сўрилмаслиги учун барча уланган жойлар жипс бўлиши шарт.
• Хайдаш қувурида насосдан кейин задвижка ўрнатилиши шарт.

2.Насосни ишга тушириш ва тўхтатиш.

Ишга тушириш

• Биринчи навбатда барча уланган ва жипсланган жойлар текширилади. Подшипникларда ва мойлагичларда мой борлиги текширилади.
• Ундан кейин сўриш ва ҳайдаш задвижкалар очилади.
• Насосни ишга туширишдан олдин кранча орқали ҳавони чиқариб ташлаш керак. Кранча узлуксиз сув оқими ҳосил бўлганида ёпилади.
• Двигатель паст айланишлар сонида ишга туширилади.

Тўхтатиш.

• Сўриш вентили ёпилади (задвижка), ундан кейин насос тўхтатилади ва ҳайдаш вентили (задвижка) ёпилади.

3.Насос ишлашини назорат қилиш ва ростлаш.

• Насосниниг мойини назорат қилиш, подшипниклар, шток ва ползунлар қизиб кетмаслиги учун мой камида бир ойда бир маротаба алмаштирилиши керак.
• Манометр ва вакуумметр ёрдамида ҳаволи қалпоклардаги босимни кузатиб туриш керак.
• Қабул қилувчи қувурни доимий равишда тозалаб туриш шарт. Насос ишлаб турган пайтда тозалаш ман этилади.
• Ҳар 500-1000 соат ишлагандан кейин насосни очилиб сочилиши ва йиғилиши керак
• Махсус эксплуатацион журналда насоснинг ишлаш режимини, майда таъмирлаш ишларини ёзиш керак.

4.Поршенли насосларнинг асосий бузилишлари

• Поршенли насосларни нотўғри ишлатиш натижасида бузилишлар пайдо бўлади. Буларни ўз пайтида бартараф қилиш насоснинг ишлаш муддатини оширишда катта аҳамиятга эга.

Насос ишга туширилгандан кейин сув узатмаяпти

• Қабул қилувчи клапан сув ўтказмоқда
• Сўриш қувурининг фланецлари жипс эмас, ҳаво ўтказмоқда, сийракланиш мавжуд эмас.
• Сўриш клапани жипс ёпилмаяпти, бунинг натижасида сув цилиндрдан сўриш қувурига ўтиб кетмоқда

Насос керакли миқдорда сув узатмаяпти

• Сўриш қувуридаги ножипсликлардан насосга сальник орқали ҳаво киради ва цилиндрда кераклича сийракланиш ҳосил бўлмай поршенни фойдали йўли камаяди
• Қабул қилувчи тўр ифлосланади, қабул қилувчи клапан тиралиб қолади

Подшипник ва сальниклар қизиб кетмоқда

• Подшипникларга мой кам келмоқда.
• Мой ифлосланган.
• Салниклар ортиқча қаттиқ тортилган.
• Вални шейкаси вкладишларга жипс турмаяпти.

Насос иш пайтида тақиллайди

• Клапаннинг пружиналари бўшаб қолган ёки ёрилган. Айланишлар сони нормадан ортиқча (сув поршен кетидан улгурмаяпти
• Подшипниклар едирилган.
• Валнинг ўқи цилиндрнинг ўқига нисбатан перпендикуляр эмас.
• Ползун билан йўналтирувчилари оралиғида зазор ҳосил бўлган.
• Сўриш қувурини диаметри кичик бўлса, катта қаршилик оқибатида сув оқимини узилиши ҳосил бўлади.

5.Насосларни танлашда поршенли насосларни бир қатор афзалликларини ва камчиликларини инобатга олиш керак.

Афзалликлари:

• кам миқдордаги суюқликни катта босимда 5 ÷ 100 МПа-гача узатиб бериш имкониятига эга;
• қовушқоқлиги юқори, тез алангаланувчи суюқликларни узата олади;
• суюқликларни тақсимлаш (дозирование) учун ишлатилади;
• напорнинг катталиги унумдорликга боғлиқ эмас;
• олдиндан суюқлик қуймай ишга тушириш мумкин;
• плунжерли насослар катта баландликларга суюқликни узатади.

Камчиликлари:

• тузилиши мураккаб;
• бошқа насосларга нисбатан тезлиги кам;
• габарит ўлчамлари катта ва қиммат;
• насос ва привод катта жой эгаллайди;
• қисмларини ясаш мураккаб ва тез ишдан чиқади;
• поршенли насоснинг унумдорлиги марказдан қочма насосга нисбатан кам;
• суюқлик таркибида қаттиқ заррачалар бўлса, клапанлари тез ишдан чиқади;

кривошип-шатунли механизми борлиги сабабли, суюқликни ҳайдаш қувурига бир меъёрда узатмайди;

• кривошип-шатунли механизми борлиги сабабли, суюқликни ҳайдаш қувурига бир меъёрда узатмайди;
• ўрнатиш учун мустаҳкам пойдеворлар талаб этилади.
• плунжерли насосларни габаритлари дисклидан катта; - заминга маҳкамлаш жойлари бўшаб кетади;
• берилган тезликда узатишни ростлаш мумкин эмас.

Назорат саволлари

• Насосни ўрнатиш қоидалари қандай?
• Насос қандай ишга туширилади ва тўхтатилади?
• Насос ишини назорат қилиш ва ростлаш нимадан иборат?
• Насосни бузилишларини айтиб беринг.
• Поршенли насосларни афзалликлари қандай?
• Поршенли насосларни камчиликлари қандай?