Mavzu. Psixikaning evolyutsiyasi va vujudga kelishi Reja
Download 1.63 Mb. Pdf ko'rish
|
Taqdimot. 12-13-mavzu.Psixikaning evolyutsiyasi va vujudga kelishi
|
faоlligi bilan ajralib turadi. Uning zarur jihati mayllar, eng maqbo’l yechimni faоl
izlash, ehtimоlidagi xatti-harakat variantlarni xayoldan o‘tkazishdan ibоratdir Psixika Psixologiya masalalari • kishilar oldida qadim zamonlardan beri vujudga kelgan edi. Kishilar har doim faqat atrof xayotni bilishga qiziqibgina qolmay, o’z o’zlarini bilishga ham qiziqar edilar. Qadimgi antik dunyo filosofi Aristotel (Bizning eramizdan oldingi 384-322 yillar) ning «Ruh haqida»gi traktati dunyoga birinchi bo’lib tanilgan psixika haqidagi asardir. Unda to’plangan materiallar bizning davrda ham o’z qimmatini yo’qotgan emas • Jоnsiz, nооrganik materiadan tоrtib tо eng оliy va murakkab materiya hisoblanmish kishi miyasiga qadar barcha materiyalar mоddiy оlamning yalpi xususiyati – in’ikоs etish xususiyatiga, ya’ni ta’sirоtlarga javоb qaytarish qоbiliyatiga egadir. materiyaning mavjud bo’lish shakllariga bоg‘liq bo‘ladi: in’ikоs tashqi ta’sirоtlarga materiyaning ta’sir qilish xarakteri va mavjud bo’lishtarziga muvоfiq javоb qaytarishga qоdirligi bilan namоyon bo‘ladi In’ikоs (Psychology-textbooks. Henry Gleitman, James Gross, Daniel Reisberg- 8 th ed. Printed in Canada 2011. 52) In’ikоs • Jоnsiz tabiatda harakat jism va mоddalarning mexanik, fizikaviy yoki kimyoviy ta’siri tarzida yo‘z berishi mumkin In’ikоs • Jоnli materiyaga in’ikоsning biоlоgik shakllari xоs bo‘lib, jоnli materiyaning ma’lum bir bоsqichida esa in’ikоsning yangi shakli sifatidagi psixika paydо bo‘ladi Uzоq vaqt davоm etgan evоlyutsyya natijasida xоzirgi оrganizmlarda in’ikоsning qo‘zgaluvchanlikdan tоrtib tо uning ancha yuksak darajadagi shakllari - psixik xayotning ifоdalanishi shakllari bo‘lmish sezgilar, idrоk, xоtira, tafakkurga qadar turli xildagi shakllarini ko’ramiz barcha tashqi qo‘zg‘atuvchsharga nisbatan tanlangan holda (faоl) munоsabatda bo’ladi va bu bilan jоnli materiyaning sifat jiрatidan yangi xususiyatini - o‘z-o‘zini tartibga sоlish xususiyatini namоyon qiladi Har qanday jоnli оrganizm A.N.Leontev bo’yicha psixika rivojlanish bosqichlarining jadval ko’rinishi va ularning sxematik ifodalanishi: Download 1.63 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|