Mavzu: Qishloq xo`jalik kartasini dastlabki nusxasini tayyorlash

Mavzu:Qishloq xo`jalik kartasini dastlabki nusxasini tayyorlash

• Reja:
• 1. Qishloq xo’jalik ishlab chiqarishida texoologik kartaniog roli.
• 2.Texnologik kartani ishlab chiqish uchun dastiabki ma'lumotlar.
• 3.Kartalami yaratish bosqichlari
•  

• 1. Texnologik karta qishloq xo’jalik korxonasining shuningdek ayrim ijara bo’linmalarning ishlab chiqarish faoliyatini rejalashtirishda muhim boshlang'ich hujjatdir. Bu hujjatda muayyan qishloq xo’jalik o’simligini etishtirishning texnologik operasiyalari malum ketma-ketlikda aks etdiriladi. U operasiyalarni kafiy tartibini, optimal agrotexnik muddatlarini va fan hamda ilg'or tajribalar hisobga olingan ayrim progressiv operasiyaiarni aniqlaydi.
• Texnologik karta ko’rsatilgan ish hajmining bajarish uchun traktor va qishloq xo’jalik mashinalarga boladigan talablarni odamlarning joylarga to'g'ri qo’yilishini, ishlab chiqarishning borishini, moddiy va pul harajatlarini oldindan aniqlashga imkon beradi. Texnologik karta barcha kompleks ishlarning to’liq ruyxati va ketma-ketligini o’z ichiga oladi: agrotexnik talablar, ularning me'yorlari va ishlarni o’tkazish muddatlari, MTA ning rasional tarkibi, ish hajmi uchun MTA ning zaruriy soni, ishlab chiqarishni tashkil qilish uchun zarur bo’lgan texnik-iqtisodiy ko’rsatkichlar.

• Texnologik kartalar: istiqbolli-hisobiy, odatda 5 yillik qilib va joriy-rejadagi yil uchun tuziladilar. Istiqbolli karta asosida quyidagi masalalar hal qilinadi: qishloq xo’jalik mahsulotlarini ishlab chiqarishning istiqbolli texnologiyasi asoslanadi; muayyan zona va o’simlik uchxm mashinalar sistemasi aniqlanadi; xo’jaliklarning texnikaga bo’lgan talabi aniqlanadi, vaholanki, bu - sanoatda traktor va qishlo" xo’jalik masginalarga bo’ladigan buyurtmalaming shakllanishi uchun zarurdir; zarur bo’lgan kapital mablag' o’lchami aniqlanadi; ish haqi va ishlab chiqarish harajatiari fondini rejalashtirish amalga oshiriladi; ayrim ekinlarning rejali tannarxlarini hisoblash uchun boshlang'ich ma'lumotlar aniqlanadi; eng samarali MTA va ulardan rasional foydalanish aniqlanadi.

• Namunaviy hududiy kartalar^ Har bir ekin turi uchun texnologik karta tuzishning murakkab va sermehnatligini hisobga olgan holda xo’jalik mutaxabsislariga yordam sifatida hududda etishtiriladigan ekin uchun namunaviy hududiy texnologyk karta ishlab chiqilgan va nashrdan' chiqazilgan. Bu kartada har bir ish turi bo’yicha parkning rasional tarkibi va boshqa texnik-iqtisodiy ko’rsatkichlari bo’yicha turli variantlar kiritilgan. Shuningdek bu texnologik kartada paxta ekish hududi uchta tuproq-iqlim sharoiti hududiga bo’lingan bo’lib ular asosan kuzgi-qishki va ekish oldi ishlari operasiyalari bilan farq qiladilar.

Xulosa

• Kartografiyada nashrga tayyorlash va nashr qilish jarayoni 2 ta bosqichga bo‘lib o‘rganiladi. Bu bosqich quyidagi jarayonlarni o‘z ichiga oladi: — poligrafik jarayonlarni ta’minlash uchun kartaning nashrli ori- ginallarini tayyorlash; — bosma shaklini tayyorlash va dastlabki karta originalini (nusxasini) olish; — karta tirajini chop etish; — kartani nashr qilish nusxasini tayyorlash va uni nashr qilish barcha jarayonlarda tahririy va tuzatish ishlarini olib borish.Yuqorida ko£rsatilgan ishlar bajarilib, mutaxassislar hamda buyurt- machilar tomonidan mulohaza qilinib, tasdiqdan o‘tgandan so‘nggina karta loyihasi va dasturi asosiy hujjat bo'lib hisoblanadi va karta tuzish bo‘yicha ishga kirishiladi.Atlaslarni loyihalash quyidagi bosqichlarga bo‘linadi: — atlas maqsadi va mazmunini aniqlash; — atlasni tuzish konsepsiyasini yaratish; — atlas kartalarining ro‘yxatini aniqlash;

Adabiyotlar:

1.Shoumarova M., Abdillayev T. Qishloq xo’jaligi mashinalari. Toshkent,

O’qituvchi 2002Y.

2.A.I. Komilov, Q.A. Sharipov, N.T. Umirov, I.M.Marupov, R.T. Rustamov

Traktor va avtomobillar. Toshkent «Talkin» -2003.(lotin alifbosida)

3.F.B.Yevdokimov Umumiy elektrotexnika T.O’qituvchi.1995.

4.N.I.Vershagin i dr. Organizasiya i texnologaya mexanizirovannыx rabot v rastenivodstve, Ucheb, posb № IRPO; Izd.sentr «Akademiya», 2000

5.E.Oyxo’jayev, X.Qo’shnazarov «Qishloq xo’jalik ishlab chiqarishini mexanizasiyalash» Toshkent «Mehnat», 1988.