Mavzu: Rangtasvir ta’limni o’qitish jarayonida qo‘llaniladigan axborot-kommunikatsiya texnologiyalari, texnik va dasturiy vositalar. Interaktiv doska bilan ishlash. Tarjimon dasturlar

1.
Elektron interaktiv doskaning afzalliklari:
2.
Doskada tushuntirishda yon tomonga turish shart emas.
3.
O’quvchi, o’qituvchi doskada ruchka bilan yozish imkoniyatiga ega bo’ladi.
4.
Doska sensorli bo’lib tasvirni boshqarish mumkin.
5.
Dars jarayonida foydalaniladigan proyektorlar bilan kelib chiqadigan noqulayliklardan
holi. Masalan proyektorlarni ishga tushurish, kabellarni ulash vaqt talab etadi.
Interaktiv doskani ishga tushirish ma’lum daqiqalarda amalga oshiriladi xolos. Bu esa
vaqtni tejab, o’quvchilarga ko’proq ma’lumot berish uchun zamin yaratadi.
6.
Internetga ulanib har qanday resurslardan to’g’ridan to’g’ri foydalanish mumkin,
boshqa manzil bilan ham bir vaqtning o’zida muloqot qilish ham mumkin.
Matematikada
slayd
usulidan
foydalansa
ham
bo’ladi:
geometrik
o’quvchilar
figuralarni
tasavvurini
tushuntirishda fazoviy usullardan ham foydalanish orqali
oshirish mumkin.
7.
Bizning hududda ham yoshlar va aholi o’rtasida texnologiyaning oxirgi usullaridan
unumli foydalanib kelinmoqda. Axborot tezligi oshib borayotgan xozirgi zamonda
o’quvchilar ham ma’lumot bilan ishlashning oson va qulay usullaridan foydalanishni
yo’lga qo’ygan.

---

Tarjimon dasturlar bilan ishlash
• TARJIMON
DASTURLAR - BU MATNLARNI BIR TILDAN
IKKINCHI TILGA KOMP'YUTER YORDAMIDA TARJIMA QILISH,
ORFOGRAFIK
XATOLARNI
ANIQLASH
HAMDA
MATNNI
TAHRIR QILISH IMKONIYATINI BERADI.
• AVTOMATIK TARJIMA VOSITALARIDAN FOYDALANISH.
• Avtomatik tarjima dastur vositalarini shartli ravishda ikkita asosiy
toifaga bilish mumkin. Birinchi toifa kompyuter lug’atlaridan iborat.
Kompyuter lug’atlarining vazifasi oddiy lu’atlar vazifasi bilan bir xil:
noma'lum siz mazmunini anglatadi. Kompyuter lug’atlarining afzalligi
kerakli siz mazmunini avtomatik izlash va topishning qulayligi va
tezligida kirinadi. Avtomatik lug’at, odatda, siz tarjimasini berilgan
klavishlar kombinasiyasini bosish orqali sizlarni tarjima qilish imkonini
beradi. Lug’at nafaqat sizlar, balki tipik siz birikmalarini sham izida
jamlashi mumkin.

---

• BIZ KUNDALIK FAOLIYATDA TARJIMA PROGRAMMALARINING KO’P
TURLARINI UCHRATISHIMIZ MUMKIN.
•
HOZIRGI
VAQTDA
ROSSIYADA
HAM,
SHU
JUMLADAN
RESPUBLIKAMIZDA
HAM
QUYIDAGI
VOSITALAR
KENG
QO'LLANILMOQDA:
• - STYLUS (PROMT FIRMASI MAHSULOTI) - ELEKTRON TARJIMONI;
• - PROPIS (AGAMA FIRMASI MAHSULOTI) - ELEKTRON LUG'ATI;
• - ORFO, KONTEKST (INFORMATIK FIRMASI MAHSULOTI VA LINGVO (BIT
FIRMASI
MAHSULOTI)
-
ORFOGRAFIK
XATOLARNI
ANIQLOVCHI
VOSITALAR.
•
LEKIN BIZ
QUYIDAGI ENG KO’P TARQALGAN
VA TANILGAN
STYLUS DASTURLARIGA TO’XTAYMIZ.
•
RUS TILIDAN INGLIZ TILIGA VA INGLIZ TILIDAN RUS TILIGA
AVTOMATIK TARJIMA QILISH SISTEMALARIDAN SOCRAT VA STYLUS
KABI
DASTURLAR
KENG
TARQALGAN.
STYLUS,
SHUBSHASIZ,
TARJIMADA YANA HAM YUQORI SIFAT VA O’ZGARUVCHANLIKNI
TA'MINLAYDI. STYLUS DASTURINING SO’NGGI VERSIYASI IZ NOMINI
O’ZGARTIRDI VAU ENDI PROMT DEB ATALDI.

---

Socrat - tarjimon dasturi
Mazkur dastur yordamida faylda joylashgan yoki bevosita kiritilgan matnlarni tarjima
qilish mumkin, buning uchun SOCRAT menyusi bo’limlaridan foydalaniladi. Mazkur
dastur menyusi bo’limlaridan mohiyati jihatidan WINDOWS ning amaliy dasturlari
menyusiga deyarli o’xshash. Farqlanish perevod va clovari bo’limlarida mavjudbo’lib
Socat dasturining umumiy ko’rinishi.

---

PROMT tarjimon dasturiningimkoniyatlari.
•
Promt
sistemasini
universal,
shu
bilan
birga
ixtisoslashgan
lug`atlardan iborat boy tarkiblarini o`z ichiga olib, ulardan foydalanish
boshqaruvchi vositalarini o`z ichiga oladi. Bironta ham lug`atga kirmagan
sozlar tarjimasini mustaqil ravishda aniqlab, iste’mol lug`atida saqlaydi.
Bundan tashqari, Promt programmami hususiy ismlar va tarjima qilish talab
etilmaydigan boshqa so`zlar, masalan, qisqartma so`zlar bilan ishlash
qoidalarini ko`rsatish imkonini ham beradi.
•
Programmaning
qo`shimcha
imkonyatlari
fayllarning
turkum
tarjimalari, tekislanmagan matnlarning tezkor tarjimalari, shuningdek,
Internetdagi Web sahifalarini sinxron tarjima qilish imkonini o`z ichiga
oladi. Ushbu vositalar alohida ilova programmalar sifatida amalda tatbiq
etilgan.

---

Nazorat savollar.
1. Tarjimon dasturlari deganda nimani tushunasiz?
2. Tarjimon dasturlarini sanab bering?
3. Socrat dasturi qanday ishga tushiriladi?
4. Promt dasturining imkoniyatlarini ayting?
5. Magic Gooddy dasturida tarjima qilish qanday amalga
oshiriladi?