Mavzu: raqamli iqtisodiyotning xususiyatlari
Download 0.82 Mb. Pdf ko'rish
|
Mustaqil ish
|
FOYDAMI YoKI ZARAR?
SI haqidagi bahs-munozaralar qariyb 50 yildan beri davom etib kelmoqda. Mutaxassislar hanuzgacha bir to‘xtamga kelishgani yo‘q. Ba’zilar ularning ommalashib odamlar o‘rnini egallab borayotgani natijasida ommaviy ishsizlik ko‘rsatkichlari oshib ketishi mumkinligidan tashvishdalar. Mutaxassislarning boshqa bir guruhi esa SIga ijobiy munosabatda bo‘lish kerakligini uqtirishmoqda. Hatto IT- sohasidagi milliarderlar orasida ham turli qarashlar mavjud. Jumladan, SpaceX asoschisi Ilon Mask SIning butun boshli sivilizatsiyani barbod qilishiga ishonchi komil. Maskning fikricha, “SI insoniyat sivilizatssiyasi uchun asosiy xavfdir. SI mehnat bilan bog‘liq ommaviy muammolarni keltirib chiqaradi. Sababi, robotlar hamma ishni bizdan ko‘ra yaxshiroq bajara olishadi. Ilg‘or texnologiyalar ortidan quvish natijasida, kompaniyalar sun’iy intellekt ortidan kelib chiqadigan xavf-xatarni ko‘rmay qolishlari mumkin”. Shuningdek, Microsoft rahbari Bill Geyts ham uning zarariga to‘xtalib o‘tadi. “Bir necha o‘n yildan so‘ng, robotlar ishning katta qismini bajara boshlagach, SI shu qadar kuchayib ketadiki, yakunda u bizni xavotirga sola boshlaydi. Bu borada Ilon Maskning fikriga qo‘shilaman. Ammo nega bu savol boshqalarni tashvishlantirmayotganiga hech tushunolmayman”, – deydi Geyts. “Boshqalar” deganda Geyts Facebook egasi Mark Sukerbergni nazarda tutgan bo‘lsa, ajab emas. Chunki, Mark SIga nisbatan ijobiy munosabatda ekanligini bildirar ekan: “Yangi texnologiyalar har doim ham yaxshilik yoki yomonlik qilish maqsadida yaratilishi mumkin. SIning keng tarqalishi ortidan keladigan ijobiy natijani esa, yaqin 5-10 yil ichida ko‘ramiz”, deya Ilon Maskning fikriga e’tiroz bildirgan edi. Bugungi kunda ayrim davlatlarda robot-hamshiralar, xaydovchisiz transport vositalari, buyurtmani yetkazib beruvchi dronlar xizmatidan foydalanish yo‘lga qo‘yilgan. Hatto politsiya xodimlarining ba’zi vazifalarini ham maxsus robotlar bajarishyapti. Olimlar ularning tashqi ko‘rinishini imkon qadar odamlarnikiga o‘xshatishga urinishmoqda. Bundan tashqari, SI jurnalistlarning doimiy ko‘makchisiga aylanib ulgurgan. Masalan, Associated Pressda “ishlayotgan” robotlar moliyaviy hisobotlarni yozib boradi. SIning qo‘llanilishi ushbu nashrda har chorakda beriladigan yangiliklarni 300 tadan 4400 taga oshirdi. MUSTAQIL ISH-9 MAVZU: Virtual va toʼldirilgan reallik texnologiyalarining mohiyati AMINOV.I REJA: 1. Virtual va toʻldirilgan reallikning afzalliklari nimada? 2. VIRTUAL VA TOLDIRILGAN REALLIKNING BIR BIRIDAN FARQI Virtual va toʻldirilgan reallikning afzalliklari nimada? Ular inson tomonidan sezgilar orqali qabul qilinadigan muhitni yaratishga imkon beradi. Darhaqiqat, VR/AR sizga yangi bilimlarni oʻzlashtirish va ayniqsa, bolalar, oʻsmirlar va yoshlarni oʻqitish uchun qulay sharoitlarni simulyatsiya qilish imkonini beradi. Talaba uchun hech kim oʻylamaydi, uning oʻzi barcha qabul qilingan ma‘lumotlarni qayta koʻrib chiqadi. Kim biladi deysiz, balki oʻquv jarayonida yangi bilim va ma‘lumotlarning ―tozaligi‖ muammosini aynan VR va AR hal qiladi. Toʻldirilgan reallik texnologiyasi oʻz tabiatiga koʻra muhim taʼlim salohiyatiga ega boʻlib, bu axborot texnologiyalari sohasidagi fanlarda ham, ta‘lim tizimidagi koʻpgina boshqa fanlarda ham tegishli kompyuter vositalaridan oʻquv qoʻllanma sifatida faol foydalanish imkonini beradi. Bu toʻldirilgan reallik texnologiyasi va vositalarining koʻplab oʻziga xos xususiyatlaridan dalolat beradi. Tegishli xulosalarni shakllantirishda ta‘limda tegishli yoki oldingi texnologiyalarni qoʻllash boʻyicha oldingi tadqiqotlarga qisman tayanish mumkin. Bundan tashqari, ta‘limda toʻldirilgan reallik texnologiyalaridan foydalanish ob'ektlar va jarayonlarni ta‘lim oluvchilar koʻradigan real dunyoga proyeksiya qilish orqali ularning ob‘yektlarni tanib olish darajasini oshirishga yordam beradi. Maktabda noyob hasharotlarni an'anaviy oʻrganish boʻyicha juda mashhur misol diqqatga sazovordir. Ilgari hasharotlarning ayrim turlarini koʻrmagan oʻquvchilarga hasharotlarning fotosuratlari tushirilgan kartalar koʻrsatildi. Lekin, ularga haqiqiy hasharotlar namunalarini koʻrsatishganda, oʻquvchilar ularni tanishmadi. Yuqorida aytib oʻtilganidek, toʻldirilgan reallik texnologiyalari rivojlanish bosqichida, taktil aloqani ta'minlash uchun yangi yondashuvlar va vositalar ishlab chiqilmoqda, koʻplab mazmunli, texnik va uslubiy muammolar hali ham tegishli yechimsiz qolmoqda. Informatika fanini oʻqitishning mavjud tajribasi shuni koʻrsatadiki, biron bir texnologiyadan foydalanish har qanday boshqa texnologiyalardan foydalanishni inkor etmasligi kerak. Turli texnologiyalarning oqilona kombinatsiyasini izlash kerak, ular orasida toʻldirilgan reallik texnologiyalari ham boʻlishi kerak. Bunday texnologiyani kompyuterga asoslanmagan oʻquv vositalari bilan birlashtirishga yaxshi misol keltirish mumkin. Oddiy, qogʻozda chop etilgan darslik yoki qoʻllanma matniga toʻldirilgan reallik uchun marker vazifasini bajaruvchi maxsus kod va hattoki tasvir joylashtirish mumkin, bu esa oʻqitishning bunday vositalari funksionalligini kengaytiradi. Toʻldirilgan reallik texnologiyalari bilan integratsiyalashgan holda fanlarni, shu jumladan informatika fanlarini oʻqitishning metodik tizimini takomillashtirish zarurati ikkita asosiy sabab bilan tavsiflanadi: - toʻldirilgan reallik texnologiyasini ma'lum sharoitlarda qoʻllash oʻqitish samaradorligini sezilarli oshiradi; - toʻldirilgan reallik texnologiyasining inson kasbiy faoliyati va kundalik hayotiga bosqichma-bosqich kirib borishi nafaqat ushbu texnologiyalar ichki tuzilishining oʻziga xos xususiyatlarini, balki uni amaliy qoʻllash yondashuvlarini ham oʻrganishni talab qiladi. MUSTAQIL ISH-10 MAVZU: Jamiyat 5.0 kontseptsiyasi AMINOV.I REJA: 1.JAMIYAT 5.0 VAZIFASI 2.JAMIYAT 5.0 NIMA? Jamiyat 5.0 (inglizcha Society 5.0 yoki Super Smart Society) — hayotning barcha jabhalarida raqamli texnologiyalardan foydalanishga asoslangan jamiyatni rivojlantirishning ijtimoiy-iqtisodiy va madaniy strategiyasi. Bunday jamiyat gʻoyasi Yaponiyaning inson kapitalini rivojlantirish milliy strategiyasining bir qismidir. Jamiyat 5.0 strategiyasi Yaponiyaning yaqin kelajakdagi texnologik rivojlanishini bashorat qilishning yangi yondashuvidir. Yaponiya innovatsion rivojlanish prognozlarining birinchi tahlili (2000-yilgacha boʻlgan davrda) 1971-yilda nashr etilgan. Gorizonti 2050- yilgacha kengaytirilgan joriy 10-prognoz esa 2015-yil mart oyida taqdim etilgan. „Jamiyat 5.0“ konsepsiyasining yaratilishi Yaponiyaning uzoq muddatli rivojlanish, jahon iqtisodiyotida yetakchi mavqeini saqlab qolish yoki egallash yuzasidan o‘z tashabbuslarini ilgari surish bo‘yicha boshqa davlatlarning strategiyalariga javobi bo‘ldi. Masalan, Germaniyaning High-Tech Download 0.82 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|