Mavzu: Rastrli Grafika

Fan :Kompyuter grafikasi;
10.04.2023
Mavzu:Rastrli Grafika
Kompyuter grafikasi – bu model va tasvirlarni kompyuter yordamida hosil qilish, saqlash va qayta ishlash to’g’risidagi fandir. Kompyuter grafikasi deganda odatda grafik ma’lumotlarni kompyuter vositasida tayyorlash, qayta ishlash (qurish), saqlash va namoyish etish jarayonlarini avtomatlashtirish tushunilsa, grafik ma’lumot deganda ob’ekt modellari va tasvirlari tushuniladi.
Kompyuter grafikasi jahonda yangi fundamental fan hisoblanib, o’tgan asrning 90-chi yillarida paydo bo’ldi hamda fan va ishlab chiqarishning barcha sohasida kadrlar tayyorlab berishda uziga xos mustaqil ahamiyat kasb etdi. Maxsus dasturlar yordamida xuddi bir varoq oq qog’ozga qalam yoki ruchka bilan har xil rasmlarni solish singari kompyuter ekranida sichqoncha yordamida rasm chizish, ya’ni tasvir yaratish, tuzatish va ularni harakatlantirish imkonini yaratdi. Bu dasturlar rasm solish programmalari yoki grafik redaktorlar bo’lib, ular yordamida rasmning elementlari boshqarib boriladi.
Kompyuter grafikasining juda tez rivojlanib borishi va uning texnikaviy va dasturiy vositalarining yangilanib turishi ushbu kursni hamisha takomillashtirishga, bu sohadagi yangi yo’nalishlarni tinmay o’rganib borishni taqozo etadi. So’nggi yillarda bu sohada juda katta o’zgarishlar (siljishlar) yuz berdi, ya’ni 16 mln.dan ortiq rang va rang turlarini o’zida aks ettira oladigan displeylar, grafik axborotlarni kirituvchi moslama – skanerlar, dasturiy vositalar sohasida esa haqiqiy kompyuter dunyosini kashf qila oladigan amaliy dasturlar vujudga keldi. Kompyuter grafikasining uch turi mavjud bo’lib, bular: rastrli, fraktal va vektorli grafikadir.
Rastrli grafika. Rastr tasvirlar to’g’ri burchakli matritsa shaklida namoyon bo’lib, har bir yacheykasi rangli nuqtadan iborat. Rastr grafikasining asosi piksel’ (nuqta) hisoblanib, u rang bilan ifodalanadi. Tasvir nuqtalar to’plami sifatida akslanib ular qanchalik ko’p bo’lsa ko’rinish shunchalik tiniq va sifatli, fayl esa ko’p joy egallaydi. Ya’ni, aynan bitta tasvirning o’zi yuqori yoki past sifatli bo’lishi, o’lchov birligiga qarab nuqtalar ko’p yoki kam (odatda bir dyuymga nisbatan nuqtalar soni – dpi yoki piksellar soni – ppi bilan belgilanadi) bo’lishi mumkin.
Rastr – bu nuqtalarning tartibli joylashuvidir. Rasm 1.1 da elementlari to’g’ri to’rtburchakdan iborat bo’lgan rastr tasvirlangan. Bunday rastrlar to’g’ri burchakli rastrlar deyiladi. Asosan shu turdagi rastrlar ko’p uchraydi. SHuningdek, boshqa geometrik shakllardagi rastrlar ham qo’llanilishi mumkin. Masalan: uchburchak, oltiburchak (rasm 1.2). Faqat ular quydagi talablarga javob berishi lozim: − hamma geometrik shakllar bir xil bo’lishi kerak; − geometrik shakllar tekislik yuzasini ochiq joy qoldirmasdan va birbirini to’smasdan to’liq qoplashi lozim.
Rastrli tasvirlar har bir katagi ranglangan katakli qog’ozni eslatadi. Piksel (inglizcha pixel – picture element) – rastrli tavirlarning asosiy elementi hisoblanib, tasvir aynan shu elementlardan tashkil topadi. Rastrli grafikani tahrirlaganda biz piksellarni tahrirlaymiz, ya’ni ularning rangini o’zgartiramiz. Rastrli grafika asosan sifat sig’imi (razreshenie)ga bog’liq, chunki tasvirni ifodalovchi ma’lumot ma’lum bir o’lchamdagi to’rga bog’langan bo’ladi.
Rastrli tasvir tahrirlanganda uning sifati o’zgarishi (odatda pasayishi), ya’ni tasvirni o’zini mas, balki u joylashgan to’rning o’lchamlari o’zgartirilib tasvirning aniqlik, tiniqlik darajasi o’zgartiriladi va fayl egallagan hajmi kamaytiriladi. Rastrli grafikani tasvirning sifat sig’imiga nisbatan past bo’lgan qurilma (printer)da chop ettirish rasm sifatini pasaytishiga olib keladi. Demak rastrli grafikani chop etish qurilmasining sifat sig’imi tasvir sifat sig’imiga nisbatan yuqori bo’lishi tavsiya etiladi.
Rastrli grafikaning keng tarqalgan formatlari: *.tif, *.gif, *.jpg, *.png, *.bmp, *.pcx va b. Afzalligi: - Rastr grafikasi real obrazlarni effektiv namoish eta oladi. Sifatli rastr tasvirlari foto surat darajasidagi yuqori aniqlikda real va haqqoniy aks ettirilishi mumkin. - Rastr tasvirlar chiqarish qurilmalari – asosan lazer printerlarida juda yaxshi chop etiladi. Ya’ni rastr grafikasining sifati chop etishda o’zgarmaydi.
Kamchiliklari: - Rastr tasvirlari saqlash qurilmalari (qattiq disk, SD-DVD, fleshka va h.) da ko’p joy egallaydi; - Rastr tasvirlarni tahrirlashda kompyuterning xotira resurslari – xususan tezkor xotirada ko’proq joy talab etiladi; - Rastr tasvirlarni tahrirlash mehnat talab va mashaqqatli; - Rastr tasvir masshtablashtirilganda tasvir sifati o’zgaradi. Qo’llanish sohasi: - Elektron va poligrafik nashriyotlar, Web dizaynda; - Foto tasvirlarni tahrirlash va restavratsiya qilishda; - Badiiy grafika va skaner bilan ishlashda. Fraktal ma'lum ma'noda butunga o'xshash bo'laklardan tashkil topgan struktura deyiladi. Asosiy xususiyatlardan biri fraktallar hisoblanadi o'ziga o'xshashlik... Ob'ekt deyiladi o'ziga o'xshash ob'ektning kattalashtirilgan qismlari ob'ektning o'ziga va bir-biriga o'xshash bo'lganda. Ushbu ta'rifni ifodalash uchun aytishimiz mumkinki, eng oddiy holatda fraktalning kichik bir qismi butun fraktal haqida ma'lumotni o'z ichiga oladi.

Mavzu:Fraktal grafika

Fraktal figuraning markazida uning joylashgan eng oddiy element -- teng tomonli uchburchak nomini olgan "Fraktal"... Keyin, tomonlarning o'rta segmentida, yon tomoni teng bo'lgan teng qirrali uchburchaklar (1/3a) asl fraktal uchburchak tomondan. O'z navbatida, hosil bo'lgan uchburchaklar tomonlarning o'rta segmentlarida meros qilib olingan ob'ektlar birinchi avlod, saf torting voris uchburchaklar yon tomoni bilan ikkinchi avlod (1/9a) asl uchburchak tomondan.

Shunday qilib, fraktal ob'ektning kichik elementlari butun ob'ektning xususiyatlarini takrorlaydi. Olingan ob'ekt chaqiriladi "Fraktal shakl"... Meros jarayoni cheksiz davom ettirilishi mumkin. Shunday qilib, bunday tasvirlash mumkin grafik element, Qanaqasiga Streyt.

Ranglarni o'zgartirish va birlashtirish fraktal shakllar siz jonli va jonsiz tabiatning (masalan, daraxt shoxlari yoki qor parchalari) tasvirlarini taqlid qilishingiz, shuningdek, olingan raqamlardan yaratishingiz mumkin. "Fraktal kompozitsiya". Fraktal grafika, shu qatorda; shu bilan birga vektor va uch o'lchovli, hisoblanadi. Uning asosiy farqi shundaki, tasvir tenglama yoki tenglamalar tizimiga muvofiq qurilgan. Shuning uchun kompyuter xotirasida barcha hisob-kitoblarni bajarish uchun formuladan boshqa hech narsa saqlanishi shart emas.

Faqat tenglamaning koeffitsientlarini o'zgartirish orqali siz butunlay boshqacha tasvirni olishingiz mumkin. Bu fikr foydalanishni topdi kompyuter grafikasi amalga oshirish uchun zarur bo'lgan matematik apparatning ixchamligi tufayli. Shunday qilib, bir nechta matematik koeffitsientlar yordamida juda murakkab shakllarning chiziqlari va sirtlarini aniqlash mumkin.

Shunday qilib, uchun asosiy tushuncha fraktal kompyuter grafikasi bor "Fraktal uchburchak"... Keyin keladi "Fraktal figura", "Fraktal ob'ekt"; "Fraktal chiziq";"Fraktal kompozitsiya"; "Ota-ona ob'ekti" va "Voris ob'ekti"... Shuni esda tuting fraktal kompyuter grafikasi mehribon kabi kompyuter grafikasi yigirma birinchi asr yaqinda keng tarqaldi.

Uning imkoniyatlarini ortiqcha baholab bo'lmaydi. Fraktal kompyuter grafikasi gorizontal va vertikal, diagonal yo'nalishlar, simmetriya va assimetriya va boshqalar kabi kompozitsion texnikani amalga oshirishingiz mumkin bo'lgan mavhum kompozitsiyalar yaratishga imkon beradi.Bugungi kunda mamlakatimizda va xorijda kam sonli kompyuter olimlari bilishadi. fraktal grafikalar... Nima bilan solishtirish mumkin fraktal tasvir? Xo'sh, masalan, murakkab kristall tuzilishga ega, qor parchasi bilan, uning elementlari bitta murakkab tuzilishga joylashtirilgan. Fraktal ob'ektning bu xususiyati dekorativ kompozitsiyani yaratishda yoki bezak yaratishda muvaffaqiyatli ishlatilishi mumkin. Bugungi kunda koeffitsientlarni sintez qilish algoritmlari ishlab chiqilgan. fraktal, bu har qanday rasmning asl nusxasiga o'zboshimchalik bilan yaqin nusxasini ko'paytirish imkonini beradi.

Mashina grafikasi nuqtai nazaridan fraktal geometriya sun'iy bulutlar, tog'lar, dengiz yuzasini yaratish uchun ajralmas. Aslida, rahmat fraktal grafikalar tasvirlari tabiiy ob'ektlarga juda o'xshash bo'lgan evklid bo'lmagan murakkab ob'ektlarni samarali amalga oshirish usuli topildi. Geometrik fraktallar kompyuter ekranida joylashgan naqshlar kompyuterning o'zi tomonidan berilgan dasturga muvofiq qurilgan. Ga qo'shimcha sifatida fraktal rasm mavjud fraktal animatsiya va fraktal musiqa.

Fraktal yaratuvchisi- bu rassom, haykaltarosh, fotograf, ixtirochi va olim - barchasi birlashgan. Siz matematik formula bilan chizma shaklini o'zingiz o'rnatasiz, uning parametrlarini o'zgartirish orqali jarayonning yaqinlashishini o'rganasiz, tasvir turini va ranglar palitrasini tanlaysiz, ya'ni noldan rasm yaratasiz. Bu fraktal grafik muharrirlarning boshqalardan farqlaridan biridir. grafik dasturlar