Mavzu: Ratsional sonlarni ko`paytirish
Download 55 Kb.
|
Mavzuratsional sonlarni ko`paytirish va bo`lish (6-sinf)
- Bu sahifa navigatsiya:
- Darsni olib borish metodi
- Darsni tashkil qilish
Mavzu: Ratsional sonlarni ko`paytirish. Maqsad: O`quvchilarda ratsional sonlarni ko`paytirish qoidalari va ularning tatbiqi bo`yicha bilim, ko`nikmalarini tarkib toptirish. Darsning tipi: Yangi materialni bayon qilish darsi. Darsni olib borish metodi: Savol-javob, suhbat, amaliy ishlar va mustaqil ishlar metodlarini kompleks holda qo`llash. Darsda erishilishi majburiy bo`lgan ta`lim natijalari: O`quvchilar bu mavzuni o`rganishda quyidagi mashqlarni yechishni bilishlari majburiy: Amallarni bajaring: (-4) . (-8); (-1,8) . (-2,5); (-1,23) . (-0,5); (-5) . (+8); 18 . (-0,2); -4,8 . 2,75; (-1) .0,01 2,5 · 4 . (-5) ; (-10) . (-2,4) . ; (-0,28) . 25 . 0,4. Darsni tashkil qilish: Bo`r, latta, dars xonaning tozaligi, davomat va sinfning ozodaligi ko`zdan kechiriladi. Oquvchilarning diqqatiga e’tibor beriladi. Mavzuni bayon qilish: Musbat va manfiy sonlardan kishilar qadim zamonlardanoq o`z faoliyatlarida foydalanilgan. “Musbat” va”manfiy” atamalari Mirzo Ulug`bekning shogirdi Mirzo Ulug`bek ilmiy maktabining yirik vakili, buyuk olim Ali Qushchi tamonidan “Kitob-ul Muhammadiya” asarida kiritilgan. Ali Qushchi yozadi: “Shuni bilish kerakki, har bir son musbat yoki manfiy bo`lishi mumkin”. Har xil ishorali ratsional ikkita sonni ko`paytirish va ko`paytma oldiga “minus” (-) ishorasini qo`yish lozim. (-5)*(+8)=-[-5]*[+8]=-(5*8)=-40 18*(-0,2)=-[18]*[-0,2]=-(18*0,2)=-3,6 -4,8*2,75=-[-4,8]*[2,75]=-(-4,8*2,75)=-13,2 (-1)*0,01=-[-1]*[0,01]=-(1*0,01)=-0,01 Bir xilishorali ikkita ratsional sonni ko`paytirish uchun ularni modularini ko`paytirish kifoya. Noldan farqli bir xil ishorali ikkita ratsional sonning ko`paytmasi (ratsional) musbat sondir. Agar manfiy ishorali ko`paytuvchilar soni toq (juft) bo`lsa, u holda ko`paytma ishorasi manfiy (musbat) bo`ladi. (-4)*(-8)=[-4]*[-8]=4*8=32 (-1,8)*(-2,5)=[-1,8]*[-2,5]=4,5 (-1,23)*(-0,5)=[-1,23]*[-0,5]=1,23*0,5=0,615 2,5*4*(-5)=10*(-5)=-50 (-10)*(-2,4)* = 24 * = 14 (- 0,28 ) * 25 * 0,4 = (-0,28 ) * 10 = -2,8 va ratsional sonlar bo`lsin. U holda : ; ; ∙ 1= 1∙ = ; ∙ (-1) = (-1) ∙ . Ratsional sonning ishorasini o`zgartirish uni(-1) ga ko`paytirish demakdir va aksincha, ratsional sonni (-1) ga ko`paytirsak uning ishorasi o`zgaradi. Sonning ishorasini o`zgartirish mavjud ishorani qarama-qarshi ishora bilan almashtirish demakdir. (-1) ning juft darajasi “+1”ga, toq darajasi “-1”ga tengdir. (-1)2n = 1; (-1)2n-1 = - 1 a ixtiyoriy son bo`lsin, u holda a*0=0*a=0 . Har xil (bir xil) ishorali sonlarning ko`paytmasi manfiy (musbat) son ekanligini ramziy ravishda ushbu jadval ko`rinishida ifodalash mumkin .
Download 55 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling