Mavzu: silikat shishada metall oksidlari diffuziyasi

Tadqiqotning obʼekti va predmeti: Tadqiqotning obʼekti sifatida metall oksidlari bilan legirlangan silikat shisha tanlangan.
Tadqiqot predmeti – legirlash jarayonida ligatura atomlarining silikat shishaga diffuziyasi qonuniyatlari va bu qonuniyatlarning termoelektrik xossalarga taʼsiri mexanizmlari.
Tadqiqot vazifalari:
- ligaturaning (RuO2, Bi2Ru2O7 va PbRuO3) shishaga diffuziyasi legirlangan shisha o’tkazuvchanligiga qanday ta’sir ko’rsatishini o’rganish;
- shisha va ligatura tarkibi legirlangan silikat shishaning elektr oʼtkazuvchanligi va termoEYuK koeffitsientiga taʼsirini tajribada va kompyuter modelida oʼrganish.
- legirlangan silikat shishaning o’tkazuvchanligi va termoelektrik xossalari shishaning tarkibi va tuzilishi, legirlash davomiyligi va temperaturasi bilan qanday bog’langanini o’rganish;
- legirlangan silikat shishaning termoelektrik xossalarini (termoeyuk koeffitsienti, elektr o’tkazuvchanligi, issiqlik o’tkazuvchanligi) va undan yasalgan termoelektrik o’zgartirgichning samaradorligini baholash.
- shisha tarkibining ligatura atomlarining silikat shishaga diffuziyasiga taʼsirini tajribada oʼrganish;
- shisha va ligatura tarkibi legirlangan silikat shishaning elektr oʼtkazuvchanligi va termoEYuK koeffitsientiga taʼsirini tajribada va kompyuter modelida oʼrganish.
Kutilayotgan ilmiy yangiligi: legirlash jarayonida ligatura atomlarining silikat shishaga diffuziyasi qonuniyatlarini aniqlash orqali bu materialning termoelektrik xossalarini boshqarish yoʼllarini aniqlash keng qoʼllanishga mos arzon va samarali termoelektrik generatorlar yaratishga yoʼl ochadi.

SILIKAT SHISHA

Shisha - kristalli bo'lmagan amorf qattiq modda bo'lib, u ko'pincha shaffof bo'lib, amaliy, texnologik va dekorativ foydalanish, masalan, deraza oynalari, dasturxon va optoelektronikada keng qo'llaniladi. Dastlab shisha Misrda ishlab chiqarilgan. Oddiy shisha kremniy oksidi, oqartiruvchi kukun, ishqoriy metallar oksidi, kaltsiy oksidi (ohak) va boshqalar kabi turli moddalar tarkibidan ishlab chiqariladi. Shishaning bu tarkibiy qismlari mayda mikro kukunga aylanadi va eritilgandan so'ng ular pechlarda o'rtacha haroratda eritiladi. harorat va oddiy shisha eritilgan yoki suyuq shisha mos sovutish mexanizmi tomonidan tayyorlanadi. Shunday qilib, oddiy shisha ultra sovutilgan suyuq shishaning kristal bo'lmagan moddasidir.