URGANCH DAVLAT PEDAGOGIKA INSTITUTI PEDAGOGIKA FAKULTETI BOSHLANG’ICH TA’LIM YO’NALISHI 1-KURS TALABASI Normatova MahbubaNING MEDIA SAVODXONLIK VA AXBOROT MADANIYATI FANIDAN YOZGAN MUSTAQIL ISHI Reja: - Reja:
- 1. Nima uchun biz media savodli bòlishimiz kerak?
- 2. Post – haqiqat nima?
- 3. Òzimizda media savodxonlikni qanday rivojlantirishimiz kerak?
Nima uchun biz media savodli bòlishimiz kerak? - Biz bugun mediasavodxonlik XXI asr odamlari uchun eng zarur bòlgan kònikma ekanligidan kelib chiqib yozyapmiz. Xuddi òqish, yozish qobiliyati singari bu juda muhim kònikma. Sababi, bugungi kunda odamlar media dunyosida yashaydilar, turli axborot manbalaridan foydalanadilar. Albatta, har kim bu ma'lumot qanchalik foydali yoki zararli bòlishi mumkinligini òzi òylashi kerak.
Biz aynigan ovqatni yemaymiz. Juda yoģli yoki juda achchiq taomni iste’mol qilmaymiz. Albatta, bu masalada insonni òzi nimani tanlashini hal qilishi kerak. Axborotlar ham xuddi shunday. Inson uchun axborotdan keladigan xavf oziq-ovqatnikidan kam emas. Mabodo biz sifati past ma'lumotlarini òqisak, dunyo haqida notòģri tushunchaga ega bòlamiz. Ehtimol, ba’zi firibgarlar bizni aldab ketadi. - Biz aynigan ovqatni yemaymiz. Juda yoģli yoki juda achchiq taomni iste’mol qilmaymiz. Albatta, bu masalada insonni òzi nimani tanlashini hal qilishi kerak. Axborotlar ham xuddi shunday. Inson uchun axborotdan keladigan xavf oziq-ovqatnikidan kam emas. Mabodo biz sifati past ma'lumotlarini òqisak, dunyo haqida notòģri tushunchaga ega bòlamiz. Ehtimol, ba’zi firibgarlar bizni aldab ketadi.
Post – haqiqat nima? - Bugungi kunda post – haqiqat fenomeni mavjud, bu shunday izohlanadi: Har bir kishi har qanday fikrning tasdiģini internetdan topishi mumkin. Bu yangi hodisa, internet paydo bòlguniga qadar bunday holat kuzatilmagan. Sababi, hammaning ham òz fikrlarini yoza olish imkoniyati bòlmagan. Bugungi kunda esa har bir tarmoq foydalanuvchisi veb-sayt yaratishi mumkin.
2015 yili har bir amerikalik internetda kuniga 8,4 soat o‘tirib, mediakontent bilan tanishgan bo‘lsa, filippinliklar bunga 10,6 soat, rossiyaliklar 4,6 soat, yurtimizda 1,6 soatni ajratishmoqda. So‘nggi ma’lumotlarga ko‘ra, dunyoda internet foydalanuvchilarining soni 2,6 milliardni tashkil etgan bo‘lsa, O‘zbekistonda mazkur raqam 19 milliondan oshdi va shundan 7 million nafari mobil foydalanuvchilardir. - 2015 yili har bir amerikalik internetda kuniga 8,4 soat o‘tirib, mediakontent bilan tanishgan bo‘lsa, filippinliklar bunga 10,6 soat, rossiyaliklar 4,6 soat, yurtimizda 1,6 soatni ajratishmoqda. So‘nggi ma’lumotlarga ko‘ra, dunyoda internet foydalanuvchilarining soni 2,6 milliardni tashkil etgan bo‘lsa, O‘zbekistonda mazkur raqam 19 milliondan oshdi va shundan 7 million nafari mobil foydalanuvchilardir.
Har oyda o‘zgarib turgan mazkur raqamlar bugungi kunda zarur axborotni kerak emasidan ajratish, media orqali savodxonlikka ega bo‘lish zaruratini qo‘ydi. Xo‘sh, mediasavodxonlik nima? Nega bugun uning ahamiyati tobora ortib bormoqda? So‘nggi yillarda axborot oqimining bir necha barobar tezlashishi, ijobiy ma’lumotlar bilan bir qatorda salbiy xarakterdagi axborotning ko‘payishi mediasavodxonlikka ega bo‘lish zaruratini qo‘ydi. - Har oyda o‘zgarib turgan mazkur raqamlar bugungi kunda zarur axborotni kerak emasidan ajratish, media orqali savodxonlikka ega bo‘lish zaruratini qo‘ydi. Xo‘sh, mediasavodxonlik nima? Nega bugun uning ahamiyati tobora ortib bormoqda? So‘nggi yillarda axborot oqimining bir necha barobar tezlashishi, ijobiy ma’lumotlar bilan bir qatorda salbiy xarakterdagi axborotning ko‘payishi mediasavodxonlikka ega bo‘lish zaruratini qo‘ydi.
Bugun mediasavodxonlik – axborotning nega va nima uchun uzatilayotganligini bilish demakdir. Mediasavodxon inson o‘ziga bu axborotni kim va nima maqsadda yaratgan? Ushbu xabar men uchun zarurmi? degan savolni bera olishi va to‘g‘ri xulosa chiqarishi, unga nisbatan tanqidiy yondoshishi lozim. - Bugun mediasavodxonlik – axborotning nega va nima uchun uzatilayotganligini bilish demakdir. Mediasavodxon inson o‘ziga bu axborotni kim va nima maqsadda yaratgan? Ushbu xabar men uchun zarurmi? degan savolni bera olishi va to‘g‘ri xulosa chiqarishi, unga nisbatan tanqidiy yondoshishi lozim.
MEDIA SAVODXONLIK NIMA UCHUN KERAK? - MEDIA SAVODXONLIK NIMA UCHUN KERAK?
- Huquqiy demokratik jamiyatimizning to‘laqonli, faol fuqarosi sifatida amalga oshirilayotgan islohotlar mazmun-mohiyatini tushunish;
- OAV orqali uzatilayotgan va qabul qilinayotgan kundalik axborotni saralash ko‘nikmalarini shakllantirish;
- Axborot orqali inson ongini boshqarishga yo‘l qo‘ymaslik va har qanday vaziyatda to‘g‘ri qaror qabul qilish;
- Insonning vizual obrazlar ta’siri ostida ijobiy yoki salbiy tomonga o‘zgarishlarini tahlil eta olish va vizual xabarlar ostida beriladigan ko‘rinmas ma’lumotlarni “o‘qiy olish”;
- OAV orqali beriladigan matnli kommunikatsiyalar mohiyatini tahlil etish;
Axborot qaerdan, kim tomonidan va nima maqsadlarda uzatilyapti, kimning manfaatlarini o‘zida aks etayapti, degan savollarga javob topa olish uchun zarurdir. - Axborot qaerdan, kim tomonidan va nima maqsadlarda uzatilyapti, kimning manfaatlarini o‘zida aks etayapti, degan savollarga javob topa olish uchun zarurdir.
- Ayni paytda mediata’lim asoslarini har bir ta’lim muassasasiga o‘quv dasturiga kiritish, bolalarga maktabgacha ta’lim jarayonida uning asoslarini interaktiv, turli o‘yinlar shaklida tushuntirish, o‘sib kelayotgan avlod tomonidan shiddatli axborot oqimida zarurini tanlash va unga tanqidiy yondoshgan holda baholay olish imkonini beradi. Bu esa o‘z navbatida yoshlarning kelajakdagi fuqarolik pozitsiyasini yanada mustahkamlanishiga, jahonda yuz berayotgan voqea-hodisalarni xolis baholab, to‘g‘ri qaror qabul qila olishiga asos bo‘ladi.
E'TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT!
Do'stlaringiz bilan baham: |
