Mavzu: Soliqqa tortish tamoyillari

To'lov qobiliyatining ushbu kontseptsiyasi quyidagicha ta'riflanishi mumkin:

• soliqlarning iqtisodiy printsipi,
• soliqlar teng bo'lishi kerakligi,
• soliq to'lovchining yuki uning boshqa soliq to'lovchilarga nisbatan ushbu yukni optimallashtirish uchun iqtisodiy imkoniyatlarini aks ettirishi kerak degan nazariyaga asoslanadi.
• Ushbu printsip, xususan, progressiv soliq stavkalari, kapitalga soliqlar kiritish, yosh va nogironlik nafaqalari kabi turli xil imtiyozlar uchun manba sifatida ishlatiladi. Garchi bu foyda olish printsipiga mos kelmasa ham, ikkalasi shubhasiz bir biriga to`g`ri kelishi mumkin.

Gorizontal kapital «yakka tartibdagi kapital printsipining bir varianti, xuddi shunday joylashtirilgan soliq to'lovchilar shunga o'xshash soliq tartibini olishlari kerak, masalan: bir xil miqdordagi daromad yoki kapital ishlab topgan soliq to'lovchilarga xuddi shunday soliq solinishi kerak».

• Gorizontal kapital «yakka tartibdagi kapital printsipining bir varianti, xuddi shunday joylashtirilgan soliq to'lovchilar shunga o'xshash soliq tartibini olishlari kerak, masalan: bir xil miqdordagi daromad yoki kapital ishlab topgan soliq to'lovchilarga xuddi shunday soliq solinishi kerak».
• Daromadning o'xshash shakllarini taqqoslashda gorizontal kapital osongina tushuniladi. Masalan, bir xil maosh oladigan ikki shaxs bir xil soliqqa tortilishi kerak. Daromad yoki kapitalni qadrlashning turli shakllarini ko'rib chiqish zarur bo'lganda katta murakkablik paydo bo'ladi. Iqtisodiy daromad kapitalning realizatsiya qilinmagan o'sishini joriy ish haqidan olinadigan daromad bilan bir xil deb hisoblaydi. Bundan tashqari, gorizontal kapitalga erishish uchun olingan passiv daromadga naqd ish haqi singari soliq solinishi kerak. Soliqni loyihalashda passiv daromad manbalari ko'pincha mehnatdan olinadigan daromadga imkon bermaydigan yengillikka duch keladi va shu bilan gorizontal tenglikka erishilmaydi.

Daromadning o'xshash shakllarini taqqoslashda gorizontal kapital osongina tushuniladi.

• Daromadning o'xshash shakllarini taqqoslashda gorizontal kapital osongina tushuniladi.
• Masalan, bir xil maosh oladigan ikki shaxs bir xil soliqqa tortilishi kerak.
• Daromad yoki kapitalni qadrlashning turli shakllarini ko'rib chiqish zarur bo'lganda katta murakkablik paydo bo'ladi.
• Iqtisodiy daromad kapitalning realizatsiya qilinmagan o'sishini joriy ish haqidan olinadigan daromad bilan bir xil deb hisoblaydi.
• Bundan tashqari, gorizontal kapitalga erishish uchun olingan passiv daromadga naqd ish haqi singari soliq solinishi kerak. Soliqni loyihalashda passiv daromad manbalari ko'pincha mehnatdan olinadigan daromadga imkon bermaydigan yengillikka duch keladi va shu bilan gorizontal tenglikka erishilmaydi.