Mavzu: Sonlarni 9 ga va 3 ga bo’linish belgilari

Mavzu:Sonlarni 9 ga va 3 ga bo’linish belgilari.

• Darsning maqsadi:
• Ta’limiy: o’quvchilarga sonlarni bo’linish belgilari haqida tushnchalar berish va ilmiy bilinlarni tekshirish;
• Tarbiyaviy: o’quvchilarni bir-birini tushuna olish qobiliyatini shakllantirish;
• Rivojlantiruvchi: o’quvchilarni bo’linish belgilarini o’rgatish orqali hayot bilan bog’lay olish qobiliyatini rivojlantirish.

Kerakli jihozlar.

• - ko’rgazmali qurollar;
• - doska;
• - darslik kitob;
• - tarqatma materiallar.

Darsning borishi.

• I. Darsni tashkil etish
• - salomlashish;
• - davomatni aniqlash;
• II. O’tilgan mavzu yuzasidan savollar:
• 1. bo’linish belgisi deganda nimani tushunasiz?
• 2. Qanday sonlar 10 ga bo;linadi? Misollarda tushuntiring?
• 3. Qanday sonlar 5 ga bo;linadi? Misollarda tushuntiring?
• 4. Qanday sonlar 2 ga bo;linadi? Misollarda tushuntiring?

Yangi mavzu bayoni.

• 1. Sonning 9 ga bo’linish belgisi.
• Agar berilgan sonning raqamlari yig’indisi 9 ga bo’linsa, u holda bunday son 9ga bo’linadi.
• Agar berilgan sonning raqamlari yig’indisi 9 ga bo’linmasa, u holda bunday son 9 ga bo’linmaydi.
• 2. 3ga bo’linish belgisi.
• Agar berilgan sonning raqamlari yig’imdisi 3 ga bo’linsa, u holda bunday son 3 ga bo’linadi .
• Agar berilgan sonning raqamlari yig’indisi 3 ga bo’linmasa, u holda bunday son 3 ga bo’linmaydi.

Misollar orqali tushuntiramiz.

• 1-misol. 3258 soni raqamlari yig’indisi 3+2+5+8=18 somi 9 ga bo’linadi: 18=9*2.
• Demak 3258 soni ham 9 ga bo’linadi.
• 2- misol. 1938 soni 3 ga bo’linadi, cunki 1+9+3+8=21 soni 3 ga bo’linadi.
• Haqiqatdan ham 1938=1*1000+9*100+3*10+8*1=1*(999+1)+9*(99+1)+3*(9+1)+8=(1*999+9*99+3*9)+(1+9+3+8).
• (1*999+9*99+3*9) yig’indining 90ga va demak 3 ga bo’linishi ravshan, chunki 9=3*3; shuningdek, 1+9+3+8=21 ham 3 ga bo’linadi chunki 21=7*3. har bir qavs ichidagi yig’indi 3 ga bo’linganligi uchun qoidaga asosan 9 ga ham bo’linadi.

Darsni mustahkamlash.

• O’quvchilar “Sonlarni 9 ga va 3 ga bo’linish belgilari.” mavzusi bo’yicha olgan bilimlarini 421, 422, 423, 424, 425, 426, 427 - misollarni doskada yechish orqali mustahkamlashlari kerak.

Darsni yakunlash va baholash.

• Dars tugagandan keyin o’qituvchi o’tilgan mavzu bo’yicha o’z fikrini bildiradi va ularni baholaydi.
• baholash ballik sistemada va oqilona tarzda olib boriladi. O’uvchilarni baholashda ularga berilgan tarqatma materiallar va doskaga chiqib ishlagan misollari orqali baholaydi.

Uyga vazifa.

• O’quvchilarga 5- sinf darsligidagi quyidagi misol va masalalar uyga vazifa tarzida beriladi. 428, 429, 430, 431.