Mavzu: So`zlarning lug`aviy ma`nolari haqida ma`lumot

---

MAVZU: SO`ZLARNING

LUG`AVIY MA`NOLARI

HAQIDA MA`LUMOT

---

❖Lug'aviy ma'no

lug'atda

keltirilgan so'zning ma'nosini

(yoki

ma'nosini

)

anglatadi

. 

Shuningdek, semantik ma'no ,

mazot ma'nosi

va markaziy

ma'no sifatida ham tanilgan.

Grammatik ma'noda

kontrast

(yoki tizimli ma'no ).

❖

---

❖ Biz bu ma'nolarning o'xshashligini kuzatishimiz mumkin, 

masalan, mushuk so'zida, ham tizimli, ham leksik ma'no ob'ektga tegishli. 

Lekin ko'pincha so'zning strukturaviy va leksik ma'nolari turli yoki hatto

diametri jihatidan qarama-qarshi yo'nalishlarda ishlaydi. Masalan, himoya

qilishning strukturaviy ma'nosi ob'ektga tegishli bo'lsa, uning leksik ma'nosi

jarayonga ishora qiladi; va aksincha, qafasning strukturaviy ma'nosi

jarayonga ishora qiladi, uning leksik ma'nosi esa ob'ektga tegishlidir.

---

❖ Lug'at ma'nosining eng pravoslav modeli - monomorfik, ma'no-

ro'yxatga olish modelidir, unga ko'ra, bir leksik maqolaning barcha

turli xil ma'nolari leksikonda maqola uchun leksik yozuvning bir qismi

sifatida berilgan. bir so'z to'liq ifoda etilgan.Bu nuqtai nazardan, ko'p

so'zlar

noaniq

, chunki bu oddiy kontseptual deb hisoblanadi va bu

standart uslub lug'atlar bilan birgalikda ishlatiladi.Turilgan nazariya

nuqtai nazaridan bu fikr har bir har bir ma'noda bitta so'z.

---

❖ Kontseptual jihatdan sodda bo'lsa-da, bu yondashuv bir necha

sezgilarning bir-biriga qanchalik intuitiv tarzda aloqadorligini va

ba'zilarning qanday aloqasi yo'qligini tushuntira olmaydi ... So'zlar yoki, 

ehtimol, aniqroq aniqlik bilan, hislar bilan yaqin aloqada bo'lgan

so'zlar mantiqan mantiqiydir , tasodifiy yolg'onchiligini yoki

oddiygina ohangni qabul qilishni ... Bank tasodifiy so'zsiz so'zning klassik

namunasidir ... Boshqa tomondan, tushlik, pul va shaharlar mantiqan

jihatidan juda jozibali hisoblanadi.

---

❖ So'zlar obyektiv bog'liq bo'lgan narsa va hodisalar haqidagi

tushunchalarni ifodalaydi. Bunday tushunchalarning

ifodalanishi so'zning lug'aviy ma'nosidir. Masalan, paxta so'zi

asosida oppoq, yumshoq predmetni tushunilishi shu so'zda

mavjud bo'lgan lug'aviy ma'nodir.

---

❖ So'zlar lug'aviy ma'no ifodalashiga ko'ra tilda o'ziga xos mustaqillikka

ega bo'lgan, lug'aviy jihatdan shakllangan birliklardir. Lug'aviy ma'no

so'zlaraning birlamchi, asosiy, nutqdan tashqaridagi ma'nosi bo'lib, shu

ma'no orqali so'zlar narsa -hodisalar haqidagi tushunchalarni ifodalaydi. 

Tushuncha esa narsa-hodisalaming kishi ongida aks etishidir. So'zlar

lug'aviy ma'nosiga ko'ra leksikalogiyaning tekshirish obyektidir.

---

❖ Lug'aviy ma'noga mos keladigan, turli munosabatlarni ifodalaydigan shakl

so'zning modal shaklidir. Masalan, bola-bolalar (birlik vako'plik), qush -