Mavzu: Statika. Statika aksiomalari. Erkli va erksiz jismlar. Bog'lanish reaksiyalari Oars

Val va o'qlarni hisoblash. Vallarning mustahkamligiga eguvchi va burovchi momentlar bir yo'la ta'sir qiladi, deb hisoblanadi. Vallar uzatiladigan aylantiruvchi

momenglar, ularga o'rnatilgan detallarning ogarligi va uzatmalarning ishlash jarayonida vujudga keladigan kuchlar bilan yuklanadi.

Vallarni loyihalashda quyidagi hisob bosqichlari bajariladi: material va ruxsat etiladigan kuchlanishlar tanlanadi; valning dastlabki loyihaviy hisobi bajariladi; val konstruktiv elementlarirling kattaligi tanlanadi; tayanch reaktsiyalari hisoblanadi; eguvchi va burovchi moment epyuralari quriladi -- xavfli kesimdagi ekvivalent moment anikdanadi val uzil - kesil hisoblanadi.

Dastlab hisob kamaytirilgan, ruxsat etilgan kuchlanish bo'yicha faqat buralishga

;\,1
=

hisoblanadi:·r = W

Hisoblangan valni diametri konstruktiv imkoniyatlarga ko'ra yaxlitlanadi.

Podshipnik o'rni uchun val diametrid. g'ildirak o'rni uchun val diametri +5 ;mt va burtiq diametrid. .... , '"' 11valni ishchi chizmasi uchun pog'onalar

p

uzunli gini quyidagicha qabul qilamiz: val oxirini uzunligi l ^{, podshipnik}

o'rnatiladigan pog'onani uzunli -gi/ B podshipnikni qalinligiga teng olinadi, g'ildirak
11

o'rni pog'onasining uzunligi!t: I,, n

devoridan o'gadigan val pog'onasining uzunligi

bo'rtiq uzunligii,, 5... Hhr.11, reduktor

bu yerda:( ,.- raspor vtulkani uzunligi,

l,. - podshipnik qopqog'ini zichlagich bilan uzunligi, ! - podshipnik qopqogani mahkamlash vintlari bosh qis-mini qalinligani hisobga olish uchun exAiyot uzunlik.

Valni uzil-kesil hisoblash uchun, uning konstruktsiyasini, tayanchlarini joylashishi va yuklanish qo'yiladigan nuqtalarni bilish kerak, eguvchi va burovchi moment, ekvivalent va keltirilgan momentlar topiladi:lr4,.

1

Valni diametri d va bikrlikka hisoblanadi:

bu yerda:

valni buralish burchagi; f- eng katta salqilik

Podshipniklar val va aylanadigan o'qlarga tayanchlar sifatida xizmat qiladi. Podshipniklar radial va o'q bo'ylab yo'nalgan yuklarni qabul qiladi va ularni mashina korpusi yoki ramasiga uzatadi.

O'q va vallarning tayanchlari ishqalanish turi bo'yicha sirpanish hamda dumalash podshipniklariga bo'linadi.

Dumalash podshipniklari standartlashtirilgan va sanoat da ularning tashqi diametri 1,5 mm dan 2,5 m gacha, massasi bir necha tonnagacha bo'lgan turlari ishlatiladi. Sirpanish podshipniklariga nisbatan dumalash podshipniklari quyidagi afzalliklarga ega: ishqalanish kuchlarining momenti kichik, nisbatan kam qiziydi, moy juda kam sarflanadi va eni kichik bo'ladi. Zarb yuklariga sezgirligi, radial o'lchamlarning nisbatan kattaligi, qimmatligi bu podshipniklarning kamchiligi hisoblanadi. alqalar va dumalanadigan jismlar tarkibida ko'p xrom bo'lgan maxsus SHX9 va SHX15 pod-shipnik po'latlaridan tayyorlanadi.

Dumalash podshipniklari qabulqilinadigan yuklar turiga ko'ra-radial, tirak yoki tirak-radial podshipniklarga bo'linadi. Dumalaydigan jismlarning shakliga ko'ra - sharikli va rolikli podshipniklar bo'ladi. Roliklar kalta tsilindrik, uzun tsilindrik, o'rama, konussimon va igaasimon ko'rinishlarga bo'linadi.

Dumalash jismlar qatorining soniga qarab - bir, ikki va ko'p qatorli dumalash podshipniklari mavjud. Podshipnikning tur va o'lchamlarini tanlash nagruzka xarakteri va valning diam triga bog'liq. Podshipnikning ishlash muddati h mln. aylanish yoki soatbay ishlash muddati

bu yerda: t - 3 - sharikli podshipnik uchun; p - podshipnikni aylanish soni; S -

dinamik yuk ko'taruvchanligi; Re - yuk ekvivalentligi koeffitsienti. Bir qatorli podshipniklar uchun

r) (X·V r/,+Yf;,iK,5·K/

bu yerda: X-- radial yuk koeffitsienti;

V- halqalarni aylanishini hisobga oladigan koeffitsient;

U- bo'ylama o'q koeffitsienti; Kr- temperatura koeffitsienti; Kb - xavfsizlik koeffitsienti.