Мавзу: сув зарбини сўндирувчи иншоотлар

МАВЗУ: СУВ ЗАРБИНИ СЎНДИРУВЧИ ИНШООТЛАР

Энергияни сўндирувчи ховуз

Агар сакраш хайдалган бўлса, ортиқча энергияни йўқотиш учун энергия сўндирувчи девор (тўсиқ) ёки ҳовуз қўлланади.

Сув ўтказгичдан кейинги қисмининг тубини « » чуқурликка пасайтирилади. Унда сиқилган чуқурлик камайиб бориб, у билан боѓланган кўпайиб боради. Демак сакрашнинг баландлиги кўпайиб, шу сакрашдаги энергия йўқолишлари ҳам кўпаяди.
Шу масалада ҳовузнинг чуқурлиги ( )ни аниқлашимиз керак. – сакраш айни сиқилган кесимда бўлиши шарти бажарилиши керак, демак қуйидаги тенглама
(1)
бу ерда
ёки
- сакрашдан кейин ва пастки бьефдаги кесимларнинг солиштирма энергиялари.

Бундан ташқари ҳовузнинг узунлигини аниқлаш керак:

Чертоусов М.Р. формуласи:

- гидравлик сакрашнинг узунлиги.

Ҳисоблаш тартиби

1. 
   Пастки бьефдаги кесимнинг солиштирма энергияси аниқланади:
   

бу ерда
- кўмилиш чуқурлиги

- тезоқар шаршара қуйи қисмининг кенглиги.
- сув урилма қисмининг қиялик коэффициенти.

2. 
   Ҳисоблашни танлаш усулида ўтказамиз. Ҳовуз чуқурлигига бир неча қиймат бериб, графикдан сиқилган кесимдаги чуқурликни аниқлаймиз.
   
3. 
   Ҳисоблашни жадвалда олиб борамиз:
   

Шу жадвалдаги қийматларга қараб, ва графикларни қурамиз.

Уларнинг кесишиш нуқтаси қуйидаги шартни бажарилишини таъминлайди:

Сакраш сиқилган кесимда бўлишини таъминловчи ҳовузнинг чуқурлиги (d)ни шу графикдан оламиз.

4. 
   Ҳовузнинг узунлигини Павловский формуласидан аниқлаймиз: