Mavzu: Suyuq yoqilg`i olinishi va tavsnifi

Neftning elementar tarkibi uning olinayotgan joyiga va ma’lum darajada qazib olinish, uzatilish va saqlanish sharoitiga qarab farqlanadi. Neftning organik massasining o’rtacha tarkibi quyidagi ko’rsatkichlar bilan tavsiflanadi:

• Uglerod – 84-86%,
• Vodorod – 12-14%,
• Oltingugurt – 0,01-5 %,
• Kislorod va azot – 1 % ga yaqin.
• Odatda neft tarkibida 1 % ga yaqin suv va 0,2 - 0,4 % mineral qo’shimchalar bo’ladi

Neft tarkibida quyidagi uglevodorodlar ham mavjud:

Neft tarkibida quyidagi uglevodorodlar ham mavjud:

• Parafin
• Naften
• Aromatik uglevodorodlar

Parafin — toʻyingan qattik uglevodorodlar aralashmasi. rangsiz, hidsiz, taʼmsiz modda

Naftenlar -  (sikloalkanlar, siklanlar, yoki sikloparafinlar deb ham nomlanadi) siklopentan va siklogeksan qatorining toʻyingan uglevodorodlari, shuningdek, molekulasida 2 tadan 5 tagacha xalqasi boʻlgan murakkab bi- va politsiklik uglevodorodlar.

Aromatik uglevodorod — molekulasida benzol yadrosi boʻlgan uglevodorod. Aromatik uglevodorodning asosiy vakili benzol (C6H6)

Neft tarkibidagi barcha uglevodorodlar kimyoviy strukturasi bo`yicha 4 guruhga bo`linadi.

Neft tarkibidagi barcha uglevodorodlar kimyoviy strukturasi bo`yicha 4 guruhga bo`linadi.

• To`yingan yoki parafin uglevodorodlar, umumiy formulasi:

To`yingan uglevodorodlar neftning tarkibida asosan past temperaturada qaynaydigan (yengil) fraktsiyalarda ko`proq bo`ladi. Bu uglevodorodlarning birinchi 4 ta vakili 0°S haroratda va 0,1 MPa bosim ostida gaz holatida bo`ladi. Bularga: metan CH4, etan C2H6, propan C3H8, butan C4H10 kiradi. To`yingan uglevodorodlarning beshinchi vakili pentan C5H12 dan C16H34 vakiligacha suyuq holatda va C17H36 dan boshlab qattiq holatda bo`ladilar.

2. Naften uglevodorodlar, kimyoviy formulasi: CnH2n . Bu uglevodorodlar tsiklik strukturaga ega. Ular parafin uglevodorodlardan 2 ta vodorod atomi kamligi bilan farq qiladi. 3.Aromatik uglevodorodlar, umumiy formulasi: CnH2n-6 , Aromatik uglevodorodlar neft tarkibida parafin va naften uglevodorodlarga nisbatan oz miqdorda (5-20%) uchraydi Ularning birinchi vakili benzol,bo`lib, uning benzin tarkibida bo`lishi oktan sonini oshiradi. Lekin bu uglevodorodlarning miqdori chegaralanadi, chunki ular yuqori temperaturada detallarga yopishib qurum va qotishmalar hosil qiladi.