Mavzu: Tabiatshunoslik zamonaviy konsepsiyalari

Shu o‘rinda “konsepsiya” atamasining mazmuni bilan tanishib o ‘tish o‘rinlidir. Ma’lumki, ilmiy tadqiqotlaming natijalari bular nazariyalar, qonunlar, modellar, gipotezalar, empirik umumlashmalar hisoblanadi. Bu tushunchalaming barchasini “konsepsiya” so‘zi ostida birlashtirish mumkin. Tabiatshunoslik deganda olamni, uni qanday bo‘lsa, shunday o‘rganish, uning tabiiy holatini insonga bog‘lamagan holda tadqiq etadigan bilim sohasi nazarda tutiladi. Hozirgi zamon tabiatshunosligiga XX asrda yuzaga kelgan konsepsiyalar tegishlidir. Fan tez sur’atlar bilan rivojlanmoqda, ilmiy kashfiyotlar bizning ko‘z oldimizda yangilanib, takomillashib, shu bilan birga mukammallashib bormoqda.

3.Tabiatshunoslikning metodologik

Zamonaviy fan o‘rganilayotgan obyektlami yaxlit va ko‘p tomonlama qamrab olishga intilishi bilan tavsiflanadi.Tabiatshunoslikning butun tarixida differensiatsiya va integratsiyaning murakkab dialektik birikmasini qoplaydi. Ilmiy bilishda differensiatsiyalash ko‘p asrlik tarixga ega. Astronomiya va matematika birinchi fanlardandir. Qadimgi tabiat falsafasidagi “fanlarning fani” - astronomiya va matematika sanaladi.XVII-XIX asrda differensiatsiyalash jarayoni ko‘proq faollashdi. Geografiya, geologiya, paleontologiya, fizika, biologiya, birmuncha vaqtdan so‘ng kimyo, fiziologiya mustaqil fan bo‘ldi. Termodinamika va boshqalar fan sifatida rasmiylashdi. Shunday qilib, barcha yangi sohalami o‘zlashtirish va bilimni chuqurlashtirish fanni differensiatsiyalashga olib keladi.

Zamonaviy fan o‘rganilayotgan obyektlami yaxlit va ko‘p tomonlama qamrab olishga intilishi bilan tavsiflanadi.Tabiatshunoslikning butun tarixida differensiatsiya va integratsiyaning murakkab dialektik birikmasini qoplaydi. Ilmiy bilishda differensiatsiyalash ko‘p asrlik tarixga ega. Astronomiya va matematika birinchi fanlardandir. Qadimgi tabiat falsafasidagi “fanlarning fani” - astronomiya va matematika sanaladi.XVII-XIX asrda differensiatsiyalash jarayoni ko‘proq faollashdi. Geografiya, geologiya, paleontologiya, fizika, biologiya, birmuncha vaqtdan so‘ng kimyo, fiziologiya mustaqil fan bo‘ldi. Termodinamika va boshqalar fan sifatida rasmiylashdi. Shunday qilib, barcha yangi sohalami o‘zlashtirish va bilimni chuqurlashtirish fanni differensiatsiyalashga olib keladi.