Mavzu: Tabiiy resurslar. Ishlab chiqariladigan tashlanmalar hisobi Ishdan maqsad: Asosiy tushuncha va ta’riflarni o’rganish

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI

MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI

TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI

“Energiya ta’minlash tizimlari” kafedrasi

“EKOLOGIYA”

fanidan
AMALIYOT
TOPSHIRIQ №2

Bajardi:AKT Iqtisodiyot va menejment ta’lim yo‘nalishi

AKTIM 110-18 va OEL002 guruh
Samandarov Rahimjon

talabaning F.I.Sh.

Qabul qildi: ______________________________________

2- Amaliy topshiriq.

Mavzu: Tabiiy resurslar. Ishlab chiqariladigan tashlanmalar hisobi

Ishdan maqsad: Asosiy tushuncha va ta’riflarni o’rganish.

2.1-topshiriq.Atmosferaga zararli moddalar chiqindilarining darajasini baholash

36-variant

Variant	Yer usti havosi- dagi zararli moddalarning fon konsentratsiyasi,	Atmosferaga chiqadigan zararli moddaning massasi,	Quvurdan chiqarilgan gaz-havo aralashmasi hajmi,	Chiqarilgan aralashmaning harorati va atrofdagi havo harorati o'rtasidagi farq,	Quvur balandligi,	Quvurning og'iz diametrik,	Chiqarilayot- gan zararli moddalar*
36	1.5	7.5	2.4	15	21	0.8	2

Topshiriqni bajarish
1. Noqulay meteorologik sharoitlarda bir manbadan qizdirilgan gaz-havo aralashmasi
() chiqarilganda xavfli moddaning er sirtidagi kontsentratsiyasining maksimal qiymatini qo’yidagi formula orqali aniqlanadi:

(2.1)
C_m = = 0.96 mg/m³

bu erda - bu atmosferaning harorat tabaqalanishiga bog'liq bo'lgan va atmosfera havosidagi zararli moddalarning vertikal va gorizontal tarqalishi shartlarini belgilaydigan koeffitsient (Toshkent shaxri uchun u 140 ga teng).

- atmosfera havosidagi zararli moddalarning cho'kish tezligini hisobga oladigan o`lchamsiz koeffitsient (gazsimon zararli moddalar uchun = 1);

- erning ta'sirini hisobga olgan holda o'lchovsiz koeffitsient ( = 1 tekis erlarda);

– yuqoridagi bandga binoan hisoblangan o'lchovsiz koeffitsientlar.
a) gaz-havo aralashmasining tashlanma manbai og'zidan chiqishining o'rtacha chiziqli
, tezligini hisoblang


ω₀ = = = 5m/s
b) va koeffitsientlarining qiymatlari va parametrlariga qarab aniqlanadi:

f = 1000* = 1000* = 3

υ_m = 0.65 * =0.65 * = 0.7 m/s
v) koeffitsientini formuladagi ga bog’liqligi orqali aniqlanadi:

m = = = 0.75
g) 2-band uchun va koeffitsientlari qiymatiga qarab aniqlanadi:

bo’lganda

n = 0.532 * – 2.13* υ_m + 3.13 = 0.532*0.49 – 2.13*0.7 + 3.13 = 1.78

d= 4.9* υ_m ( 1+ 0.28 = 4.9*0.7 (1+ 0.28* = 4.81

2. Noqulay meteorologik sharoitda zararli moddalarning maksimal sirt kontsentratsiyasiga tashlanma manbasidan uzoqroq masofada erishiladi:

X_m = (5-F) * d * = (5-1) * 4.81 * = 134.68

va ni hisoblash uchun yuqoridagi formulalar xavfli shamol tezligida amal qiladi:

u_m = 0.7

3. Xavfli shamol tezligida tashlanma manbasidan turli masofalarda tashlanma shlyuzi o'qi bo'ylab zararli moddalarning atmosferadagi sirt kontsentratsiyasining qiymatlari qo’yidagi formula bilan aniqlanadi:

,

bu erda o'lchovsiz kattalik bo’lib, nisbatiga qarab aniqlanadi.

bo’lganda

S_l = = = 0.14

C_x = S_l * C_m = 0.14 * 0.96 = 0.13

4. Qizigan zararli moddaning (MRET) maksimal ruxsat etilgan tashlanmasini hisoblash quyidagi formula bo'yicha amalga oshiriladi:
MRET = REK – C * = 5-0.13 * = 5.02 g/s

2.3 jadval

Zararli moddalarning ruxsat etilgan maksimal konsentratsiyasi

Moddaning nomi	Xavf sinfi	REMK, mg/m^3
		maksimal bir martalik	o'rtacha kunlik
Azot oksidi NO	3	0,6	0,06
Uglerod oksidi CO	4	5,0	3,0
Azot dioksidi NO2	2	0,085	0,04
Oltingugurt dioksidi CO2	3	0,5	0,05

2.2-topshiriq. Suv havzalarini muhofaza qilish bo'yicha topshiriq.

Parametrlar	Variant №36
	36
Zararli komponent	Zn
PEMK, mg/l	0.02
Q, m^3/c	70
q, m^3/c	0.8
V, m/c	0.7
H, m	1,5
L, m	3000
LS, m	LS=L/5
C, mg/l	5,5
Barcha variantlar uchun	ε=1; Lt / Lto’g’ = 1