Mavzu: Ta’lim oluvchining o‘quv natijalarini mustaqil baholashi. O‘qituvchining baholash faoliyatiga zamonaviy yondashuvlar xarakteristikasi. Pedagogik baho: komponentlar, o‘lchash darajalari. Baho sifati boshqarish elementi sifatida

Qulaylik. Baholash tizimi o`quv maqsadlaridan kelib chiqqan holda, o`quv va ishlab chiqarish standartlariga mos bo`lishi, murakkab bo`lmasligi, nazorat o`tkazuvchi va ta`lim oluvchi uchun qulay bo`lishi lozim. Baholashni o`tkazishda imkon qadar kompyuterlardan keng foydalanish maqsadga muvofiq bo`ladi. Topshiriq yoki test paytida ball beriladigan bo`lsa, ball berish o`rganish maqsadlari nazorat qilishga moslashtirilgan bo`lishi lozim. Bunda mavzuning muhimroq bo`lgan qismlariga unchalik muhim bo`lmagan qismlariga nisbatan ko`proq ball berish kerak bo`ladi. Baholash mezonlari. Har qanday baholash natijalari o’zaro taqqoslanishi, ya’ni o’lchanishi lozim bo’ladi. Ularni taqqoslash baholashdan oldin yoki keyin ishlab chiqilgan mezonlar asosida amalga oshirilishi mumkin. Baholash mezonlari o’quv maqsadlariga qay darajada erishilganlikni anglatuvchi ko’rsatkichdir. Bu ko’rsatkichlar sonlar («besh», «to’rt», «uch» va hokazo) so’zlar («a’lo», «yaxshi», «qoniqarli» va hokazo) yordamida tavsiflanishi mumkin. Boshqacha qilib aytadigan bo’lsak, baholash mezonlari ta’lim oluvchining qaysi o’zlashtirish darajasini namoyish qilishiga qarab mos qo’yiladigan baho ko’rsatkichining tavsifidan iborat.


O'qitish jarayonida shaxsni shakllantirish muammosi bilan bog'liq noan'anaviy o'qitish usullari g'oyasi tarixiydir. Jamiyat shakllanishining u yoki bu davrida bu fikr oldingi darajaga ilgari suriladi yoki sud va ish «unutish» paytida ham hech qachon olib tashlanmaydi, izlanishlari to‘xtatilmaydi. lekin ularni maktabda asosiy amalda amalga oshirish. Endi boshlang‘ich tarbiyaning shakllantirilgan maqsadlarini tekshiradigan bo‘lsak, asosiy qadriyat bola shaxsini rivojlantirishga berilganligini ko‘rish qiyin emas: “... Shaxs shakllanishining dastlabki bosqichini ta’minlash; shakllantirish imkoniyatlarini aniqlash va ta'minlash; bilim va o'rganish istagini shakllantirish, ta'lim samaradorligining zarur san'at va ko'nikmalarini sotib olish; o'qish, yozish, hisoblashni o'rganish; mavhum tafakkur substansiyalarini, nutq va xulq-atvor madaniyatini, o‘z gigienasi va sog‘lom turmush tarzi asoslarini egallash. Funktsional o'rganishning barcha ilg'or shakllari va usullarining asosi N.Ya asarlarida kashf etilgan faoliyat kirishidir. Galperin, A.N. Leontieva, N.G. Salmina, N.F. Talyzina va boshqalar, bu ataylab qilingan o'quv vositalarini qo'llab-quvvatlagan holda vazifalar tizimi orqali talabalarning turli xil mustaqil kognitiv faoliyat turlariga sarmoya kiritishni nazarda tutadi. L.S. tomonidan uyda o'rnatilgan nomuvofiqlik haqida o'ylash. Vygotskiy, o'rganish va aqliy rivojlanish o'rtasidagi munosabatlar va innovatsion psixologik va pedagogik ta'limotlarni tanqidiy tadqiq qilish, I.S. Yakimanskaya har qanday tarbiya turini rivojlanayotgan deb hisoblash mumkin degan xulosaga keldi, lekin doimiy ravishda rivojlanayotgan tarbiyadan uzoqda, shaxsga yo'naltirilgan deb hisoblanadi. Rivojlanishni o'rganish asoschilari bilan bahslashar ekan, unga ko'ra, bo'lish bahori chaqaloqning o'zidan tashqarida - o'rganishda, I.S. Yakimanskayaning ta'kidlashicha, har qanday o'quvchi shaxsiy, o'ziga xos (sub'ektiv) eksperimentning egasi sifatida "...bundan oldin, faqat shaxsiy tashkilot kuchida tabiat tomonidan unga berilgan shaxsiy salohiyatni ochishga intiladi". Shaxsga yo'naltirilgan ta'lim - bu, ehtimol, bu ta'lim bo'lib, u erda chaqaloqning shaxsi, uning o'ziga xosligi, o'ziga xosligi burchak boshiga qo'yiladi. Noan'anaviy o'rganish jarayonida birinchi navbatda har bir kishining sub'ektiv eksperimenti ochiladi, so'ngra u ta'limga kirish bilan muvofiqlashtiriladi. Agar klassik ta’lim falsafasida shaxs shakllanishining ijtimoiy-pedagogik modellari tashqaridan berilgan misollar, bilim ideallari (kognitiv samaradorlik) ko‘rinishida tasvirlangan bo‘lsa, unda shaxsga yo‘naltirilgan ta’lim o‘ziga xosligini tan olishdan kelib chiqadi. o'quvchining sub'ektiv eksperimenti shaxsiy hayot faoliyatining asosiy manbai sifatida, xususan, bilishda namoyon bo'ladi. Bundan tashqari, ta'limda sub'ektiv eksperimentning odatiy "o'stirish", uni boyitish, qo'shish, o'zgartirish sodir bo'ladi. Bu jarayon shaxsiy rivojlanishning asosiy "vektori" ni tashkil qiladi. O'quvchini faqat ta'lim jarayonida asosiy ishchi shaxs sifatida tan olish va shaxsga yo'naltirilgan pedagogika mavjud.
Dastlabki maktabda o'rganishning g'ayrioddiy usullarini mavhum va haqiqiy assimilyatsiya qilish, L.V.ning pedagogik merosiga tayanmaslik uchun haqiqiy emas. Zankov. Ushbu munosabatlarda ushbu o'qituvchining asosiy fikrlarini ta'kidlash kerak, ehtimol:
1. muammoning o'lchoviga rioya qilgan holda muammoning eng yuqori darajasida tarbiyalash;
2. nazariy bilimlarning yetakchi roli;
3. o'quv jarayonini tushunish;
4. qo'llanilgan mashg'ulotdan o'tishning tez sur'ati;
5. barcha talabalarni, shu jumladan zaiflarni ham har tomonlama rivojlantirish uchun maqsadli va doimiy xizmat. L.V ning asosiy individualligi. Zankov ta'lim jarayoni bolaning shaxsiyatini shakllantirish sifatida tushuniladi, deb hisoblaydi, keyin mavjud bo'lishi kerak bo'lgan ta'lim mavjud bo'lib, u butun sinfga emas, balki har qanday muayyan o'quvchiga qaratilgan. Boshqacha aytganda, ta'lim shaxsga yo'naltirilgan bo'lishi kerak. Shu bilan birga, maqsad kuchsiz o'quvchilarni kuchli o'quvchilarning ma'nosiga ko'ra "cho'zish" emas, balki sinfda "kuchli" yoki "zaif" deyishidan qat'i nazar, har qanday o'smirning o'ziga xos xususiyatini aniqlash va odatdagidek tarbiyalashdir. N.N.Podyakov tafakkurning to'g'ri kesilgan jarayoni g'amgin bilimlarning kelib chiqishi, yorqin bilimlarni shakllantirish jarayonini oldinda qoldirishi bilan tavsiflanadi: "Bu o'z-o'zini rag'batlantirish, o'z-o'zini rivojlantirishning mohiyatidir. fikrlash jarayoni. Shuni ta'kidlash kerakki, bizning klassik ta'limimizda biz ko'pincha fikrlashni shakllantirishning ushbu qonunini buzamiz, bolalar bilimini maktabgacha yoshdagi bolalarda deyarli hech qanday noaniqliklar paydo bo'ladigan tarzda yaratamiz.
D.B.Elkonin pedagogik tizimining ijobiy elementlari N.B.Istomina tizimi bilan toʻldiriladi, bu esa ancha moslashuvchan va oʻzgaruvchan. Istomina pedagogik tizimining oʻziga xosligi shundaki, birinchidan, bu usul oʻquvchilarning barcha aqliy operatsiyalarini (tasniflash, oʻxshashlik, umumlashtirish), ijodiy qobiliyatlarini shakllantiradi va rivojlantiradi; boshqalarda, hissiy jihatdan mos keladigan ishonchli muhitda bolalar tafakkurining mustaqilligini kafolatlaydi; 3-da, o'rta maktab bilan muvofiqlikni kafolatlaydi.

Nazorat uchun savollar:

1. 
   Baholashning obyektivligi nimaga bog’liq?
   
2. 
   Baholash omillari nimadan iborat?
   
3. 
   Bilimlarni tekshirishda nimalarga e’tibor berish kerak?