Tizimning birinchi makroko‘rsatkichi – bu Y milliy daromad va u tizim tarafidan bir birlik vaqtda ishlab chiqariladigan yolg‘iz foyda bo‘lib hisoblanadi. Bu foyda iqtisodiyotning foyda chiqarish sektori tomonidan ishlab chiqariladi, uning miqdori resurslarning miqdori va sifatiga, shu fondlarning tarkibi va bu sohada band ishchilarning R (ikkinchi makroko‘rsatkich) soniga qarshi bo‘lgan F funksiyasi bilan beriladi. 2) o‘lchoviga mos teng salmoqli holatda ishlab chiqaruvchi funksiyasi va shu bilan birga Y foydaning faqat o‘zigina bandlik bilan aniqlanadi, ya’ni - Tizimning birinchi makroko‘rsatkichi – bu Y milliy daromad va u tizim tarafidan bir birlik vaqtda ishlab chiqariladigan yolg‘iz foyda bo‘lib hisoblanadi. Bu foyda iqtisodiyotning foyda chiqarish sektori tomonidan ishlab chiqariladi, uning miqdori resurslarning miqdori va sifatiga, shu fondlarning tarkibi va bu sohada band ishchilarning R (ikkinchi makroko‘rsatkich) soniga qarshi bo‘lgan F funksiyasi bilan beriladi. 2) o‘lchoviga mos teng salmoqli holatda ishlab chiqaruvchi funksiyasi va shu bilan birga Y foydaning faqat o‘zigina bandlik bilan aniqlanadi, ya’ni
- Y=F(R)
- Bunda F(R)=0,F’(R)>0, R>0 bo’lsa va R>0 bo’lganda F”(R)<0 bo‘ladi deb odatda F(R) qarab hisoblaymiz (1-rasm). F(R) funksiyasi “tashqari ketish” qobiliyatiga ega bo‘ladi, shuning uchun R ning o‘sishi bilan ishlab chiqarish miqdori pasayib o‘sadi. Bunday aloqa to‘liq o‘zinioqlayli, sababi ishlab chiqarish korxonasidagi ishchilar (band) soni ortiqcha ko‘p bo‘lganda, ularni mos ish miqdorlari bilan taminlash mumkin emas bo‘lib qoladi. Masalan, bir yoki bir nechta oltin izlovchilar oltin konini topgan bo‘lsin, ular bu ishga tez ikkilanmasdan o‘zlari kirishab, oltin topish miqdorini (unumdorligini) eng yuqori darajaga yetqizadi. Agarda ishchilarning soni ko‘p bo‘lgan taqdirda, ular bir biriga halaqit berib boshlaydi va ularning yakka unumdorligi pasayadi. Eng oxirida oltin izlovchilarning soni ko‘payib ketsa, oltin topish ishlari umuman to‘xtaydi, sababi yangidan qo‘shilgan oltin izlovchilar kon o‘rinlariga yaqinlashishi mumkin emas bo‘lib qoladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
