Mavzu. Tekis paralel xarakatlantirish va aylantirish usullari. Reja

2-misol. Umumiy vaziyatda berilgan AB(A₁B₁;A₂B₂) to’g’ri chiziq kesmasi frontal proyeksiyalar tekislikgi V ga perpendikulyar holatga keltirilsin (5.21-shakl).
5.21-shakl
Ixtiyoriy tanlangan A'₂ nuqtadan o’tkazilgan gorizontal chiziqqa kesmaning frontal proyeksiyasi A₂B₂ ni o’lchab qo’yamiz: (A'₂B'₂ =A₂B₂).
Kesmaning gorizontal proyeksiyasi A'₁B'₁ holga kelib qoladi. A'₁B'₁ ni ixtiyoriy B"₁ nuqtadan vertikal to’g’ri chiziqqa o’lchab qo’yamiz, ya’ni (A"₁B"₁=A'₁B'₁). U holda kesmaning frontal proyeksiyasi A"₂B"₂, ya’ni nuqta bo’lib, u V ga perpendikulyar bo’ladi.
3-misol. Umumiy vaziyatda berilgan ABC(A₁B₁C₁;A₂B₂C₂) uchburchak yuzasining haqiqiy kattaligi aniqlansin (5.22-shakl).
Bu masalani yechish uchun uchburchakning A1(A₁1₁;A₂1₂) gorizontalini o’tkazib, uni V tekislikga perpendikulyar holatga keltiramiz, buning uchun uning gorizontal chizig’ini frontal proyeksiyalovchi, ya’ni A'₁1'₁XX vaziyatda o’tkazib olish kerak.



5.22-shakl

Gorizontal chiziqning yangi A'₁1'₁ vaziyatidan foydalanib, uchburchakning yangi vaziyatdagi proyeksiyalari yasaladi. Shu holda uchburchakning yangi frontal proyeksiyasi C'₂A'₂B'₂ to’g’ri chiziq bo’lib proyeksiyalanadi, ya’ni tekislik frontal proyeksiyalovchi vaziyatga kelib qoladi. Endi uchburchakning A'₂B'₂C'₂ proyeksiyani H ga parallel holga keltiramiz va uchburchakning H tekislikdagi A"₁B"₁C"₁ proyeksiyasini topamiz. Hosil bo’lgan bu A"₁B"₁C"₁ uchburchak, berilgan ABC uchburchak yuzasining haqiqiy kattaligi bo’ladi.