Мавзу: Телекоммуникация технологиялари ва техникалари ҳолати ва ривожлантириш истиқболлари

Замонавий телекоммуникацияларда ўлчовларнинг аҳамияти

Сўнгги йилларда мамлакатимизда юз бераётган иқтисодий ўзгаришлар Ўзбекистон Республикасининг саноат ва саноат комплексига таъсир кўрсатди, корхона ва ташкилотлар томонидан ишлаб чиқарилаётган маҳсулотларга, аҳолига кўрсатилаётган хизматларга ва уларнинг сифатига муносабатини тубдан ўзгартирди.

Ушбу ўзгаришлар фуқаролар, давлат органлари, мудофаа, хавфсизлик, ҳуқуқни муҳофаза қилиш органлари, жисмоний ва юридик шахсларнинг алоқа ва ахборот хизматларига бўлган эҳтиёжларини қондириш учун ишлаб чиқариш ва ижтимоий инфратузилманинг ажралмас қисми бўлган алоқа ва ахборотлаштириш соҳасини четлаб ўтмади.
Телекоммуникация тармоғининг операторлари ва провайдерларининг тақдим этаётган телекоммуникация хизматлари доирасини кенгайтириш, янги замонавий телекоммуникация ускуналарини модернизация қилиш, сотиб олиш ва жорий этиш орқали уларнинг сифатини яхшилаш, нақд пул тушумлари айланишини тезлаштириш учун маҳаллий телефон тармоқлари ва Интернет тармоғидан фойдаланувчилар ва янги хизматларни сонини кўпайтириш зарурлигини келтириб чиқарди.
Шу муносабат билан, хорижий инвестицияларни жалб қилиш ва янги алоқа ускуналари ва технологияларини жорий этиш бўйича тегишли ишлар ташкил этилмоқда.
Ўн минглаб халқаро ва шаҳарлараро телефон каналлари, минглаб кабел ва оптик толали ва микротўлқинли алоқа объектлари фойдаланишга топширилди. Республикамизнинг шаҳар ва туманларида юзлаб, минглаб шаҳар ва қишлоқ телефон стантциялари жорий қилинмоқда. 800 дан ортиқ Интернет-кафе очилган ва ишламоқда, Интернетдан фойдаланувчилар сони 1,235 млн.дан ошди.
Алоқа ва ахборотлаштириш тармоқларида сўнгги инфокоммуникацион технологияларнинг бундай динамик равишда жорий этилиши телекоммуникация ускуналарининг таркиби ва метрологик хусусиятларининг кескин ўзгаришига олиб келди.
Сўнгги ўн йилликда кўпгина алоқа ускуналари параметрларининг муҳим қисми бир нечта катталик тартибига ўзгартирилди, натижада ўлчовларнинг аниқлигини таъминлашга талаблар ошди.
Ҳозирги вақтда алоқа ва ахборотлаштириш соҳасида, ўлчовларнинг бирлигини ва керакли аниқлигини таъминлаш учун 15000 дан ортиқ ўлчаш воситалари (ЎВ) жалб қилинган, аммо шуни ёдда тутиш керакки, замонавий рақамли алоқа ва ахборот технологиялари учун параметр қийматлари ҳақиқий меъёрлардан жуда кичик оғишлар халқаро стандартлар билан ўрнатилган. Шуни таъкидлаш керакки, натижада ўлчовларнинг аниқлиги ишчи эталонлар аниқлигига яқинлашди. Ўлчовларнинг сифати тақдим этилаётган алоқа ва ахборот хизматлари сифатини бевосита аниқлай бошлади.
Ушбу омил алоқа ва ахборотлаштириш соҳасини метрологик таъминлаш бўйича ишларнинг роли ва аҳамиятини ошишига олиб келди.
Маълумки, замонавий ахборот-коммуникация технологиялари комплекслари асосан интеллектуал объектлардир. Ва табиийки, ушбу технологияларда ишлатиладиган ЎВлар ускуналар ва алоқа каналлари параметрларини ўлчаш, муаммоларни бартараф этиш каби анъанавий вазифалар билан бир қаторда, рақамли телекоммуникация тармоқларини бошқариш ва оптималлаштириш билан боғлиқ янги муаммоларнинг ечимини ҳам тақдим этади. Бунга рақамли транспорт тармоғининг тактли тармоқ синхронизация тизими, рақамли коммутация стантциялари функцияларини назорат қилиш ва бошқариш тизими, оптик толали алоқа линияларининг ишлашини назорат қилиш ва бошқаришларини мисол қилиб кўрсатиш мумкин.
Юқорида айтилганларни ҳисобга олган ҳолда алоқа ва ахборотлаштириш соҳасидаги корхона ва ташкилотларнинг метрологик хизматларининг алоқа параметрларини ўлчашнинг бирлиги ва зарурий аниқлигини таъминлаш бўйича фаолияти тақдим этилаётган хизматлар сифатига ва мижозларнинг қониқишини оширишга бевосита таъсир қилади. Ҳозирги вақтда ушбу фаолият асосий ишлаб чиқариш жараёнларининг ажралмас қисмидир, бу рақобатнинг кучайиши шароитида телекоммуникация корхонасининг ривожланиш стратегиясини аниқлашда ҳисобга олиниши зарур.
Шундай қилиб, замонавий ахборот технологияларининг ривожланиши натижасида алоқа операторлари ва провайдерлари учун янги ўлчов вазифаси пайдо бўлди - берилган ишончлилик билан тақдим этилаётган хизматлар сифатини миқдорий баҳолаш.