Mavzu: testlash-dasturiy mahsulotning sifatini ta'minlash usulidir

Mavzu: TESTLASH-DASTURIY MAHSULOTNING SIFATINI TA'MINLASH USULIDIR

• Reja:
• Testlash tushunchasi;
• Dasturiy ta’minotni testlash usullari;
• Testlash bosqichlari;

Dasturiy maxsulot sifati dasturiy maxsulot buyurtmachisi, dasturchi- testlovchi, qo'llovchi mutaxassis – muxandislar, marketing bo'yicha mutaxassislar, o'rgatuvchi va sotuvchi x.k.mutaxassislar, maxsulot qanchalik “yaxshi” ligini belgilaydigan xossalar majmuasidir. Dasturiy maxsulot ishlab chiqish jarayonining asosiy fazasi bo'lmish – testlash (ilova dizayni – kodni ishlab chiqish – testlash) dasturiy maxsulot ishlab chiqishning asosiy murakkab qismi xisoblanadi.

• Dasturiy maxsulot sifati dasturiy maxsulot buyurtmachisi, dasturchi- testlovchi, qo'llovchi mutaxassis – muxandislar, marketing bo'yicha mutaxassislar, o'rgatuvchi va sotuvchi x.k.mutaxassislar, maxsulot qanchalik “yaxshi” ligini belgilaydigan xossalar majmuasidir. Dasturiy maxsulot ishlab chiqish jarayonining asosiy fazasi bo'lmish – testlash (ilova dizayni – kodni ishlab chiqish – testlash) dasturiy maxsulot ishlab chiqishning asosiy murakkab qismi xisoblanadi.

Testlash bosqichlari

• Testlashni amalga oshirish uch bosqichdan iboratdir.
• •Test majmuasini (test svite) qo'lda yoki aniq testlash muhiti uchun avtomatlashgan generasiya (testing environment) yaratish.
• •Test monitori tomonidan boshqariladigan (test monitor, Test driver) testlarda dasturni tekshirish vatestlash natijalarini (test log) protokolini olish.
• •Dasturning testlar majmuasi qiymatlari bo'yicha olingan natijalarni testlashni davom ettirish yoki to'xtatish xaqida echim qabul qilish uchun baxolash.

• Testlashning asosiy muammosi dasturni amalga oshirish to'g'riligi xaqida xulosa chiqarish uchun testlar to'plami etarliligini va shu bilan birga shunday xususiyatga ega bo'lgan testlar to'plamini topishdan iboratdir.
• - dasturni hamma kirish qiymatlari uchun testlab bo'lmaydi;
• - dasturni hamma yaratish yo'llarida testlab bo'lmaydi.

Dasturiy taiminotning testlashning turlarini qo'yilgan maqsaddan kelib chiqqan holda quyidagi guruxlarga ajratish mumkin.

• Dasturiy taiminotning testlashning turlarini qo'yilgan maqsaddan kelib chiqqan holda quyidagi guruxlarga ajratish mumkin.
• 1. Funksional;
• 2. Nofunksional;
• 3. O’zgarishlar bilan bog'liq;

funksional testlar eng ko'p tarqalganlarini keltiramiz;

• funksional testlash (functional testing)
• • xavfsizlikni testlash (security and Access control testing)
• • bog'lanishlarni testlash (Interoperability testing
• • unumdorlikni testlovchi turlar:
• - yuklamali testlash (Performance and Load Testing)

• - stressli testlash (Stress testing)
• - qatiiylik yoki ishonchlilikni testlash (Stability Reliability testing)
• - xajmli testlash (Volume testing)
• • o'rnatishni testlash (Installation testing)
• • foydalanish qulayligini testlash (Usability testing)
• • rad etish va tiklashni testlash (Failover and Recovery Testing)
• • konfigurasiyalashni testlash (Configuration Testing)

Testlash standartlari

• IEEE 829—2008 IEEE Standard for Software and System Test Documentation
• ANSI/IEEE Std 1008—1987 — IEEE Standard for Software Unit Testing
• ISO/IEC/IEEE 29119-1:2013 Software and systems engineering — Software testing — Part 1: Concepts and definitions
• ISO/IEC/IEEE 29119-2:2013 Software and systems engineering — Software testing — Part 2: Test processes
• ISO/IEC/IEEE 29119-3:2013 Software and systems engineering — Software testing — Part 3: Test documentation

Ideal ko'rsatkichlarga talablar quyidagichadir

• 1. Ko'rsatkich yetarli bo'lishi, yaini berilgan dasturni testlash uchun testlar soni etarli ekanligini ko'rsatishi kerak;
• 2. Ko'rsatkich to'liq bo'lishi kerak, yaini xatolik yuz berganda xatoni testlar ichida ko'rsatuvchi test mavjud bo'lishi kerak;
• 3. Ko'rsatkich ishonchli bo'lishi, yaini ixtiyoriy ikkita (uni qoniqtiruvchi) testlar majmuasi bir vaqtda dastur xatosini ko'rsatishi yoki ko'rsatmasligi kerak;
• 4. Ko'rsatkich oson tekshiriladigan bo'lishi kerak, yaini test hisoblari. Shuning uchun xam umumiy ideal ko'rsatkichga real xaqiqiy xususiy ko'rsatkichlar orqali erishiladi.

Stoxasik ko'rsatkichlar. Stoxastik testlash murakkab dasturiy majmualarni, testlashda qo'llaniladi

• Stoxasik ko'rsatkichlar. Stoxastik testlash murakkab dasturiy majmualarni, testlashda qo'llaniladi
• Mutasiyali ko'satkich. Bu yondashish dasturdagi kichik xatolar asosida, dasturda kolgan xatolar aniqlashga asoslangan. Bu yondashish quyidagi tushunchalarga asoslangan:
• - mutasiyalar – dasturdagi kichik xatolar;
• - mutantlar – bir-biridan mutasiyalari bilan farqlanuvchi dasturlar.
• Mutasiyali testlash usuli – bu ishlab chiqilayotgan dasturga, suniiy ishlab chiqilgan mutant – dasturlar kiritiladi, so'ngra dastur va mutantlar bitta testlar majmuasida tekshiriladi.