Mavzu: Texnologik ta'lim darslarida muaommolik ta'lim

1.Muammolik ta’lim mohiyati
Muammolik ta'lim mohiyati o'quvchilarning kreativlik va ijodiylikni rivojlantirishda katta ahamiyatga ega. Bu mohiyat o'quvchilarga fikrlarini ifoda qilish, yaratish, yangi yondashuvlarni topish, boshqa sohalarga ta'sir qilish va g'oyalarni o'rnatishga imkon beradi. O'quvchilar o'zlarini o'z fikrlari, mulkchilik va tajribalariga asoslangan holda muammolarni yechish va hul etishda o'zlashtirilgan bilimlarini qo'llashadi.
Muammolik ta'lim mohiyati o'quvchilarni mustahkamlashga va o'zlarining potentsialini aniqlashga yordam beradi. Bu mohiyat o'quvchilarning o'ziga xos qobiliyatlari va qiziqishlarini tanlash, ularga qulay o'quv-metodlarni taqdim etish, ularga o'z fikrlarini ishlab chiqish va muammolarga yaratuvchi yechimlar topishga imkon beradi. Bu esa o'quvchilarning o'zlarini o'zgartirish, rivojlantirish va o'zining sohalarda muvaffaqiyatga erishishlari uchun muhimdir.
Muammolik ta'lim mohiyati, o'quvchilarni o'z fikrlarini samarali ravishda ifoda qilish, muammolarni yechish va qiyinchiliklarni hal qilishga intilishga o'rgatadi. Bu mohiyat o'quvchilarni kritik, analitik va muhokama qiluvchan bo'lishga intiladi. Ularga o'zlarining g'oyalari va fikrlari uchun ishonchli bo'lish, savollar ortida o'z fikrlarini izohlash va ijodiy yondashuvlar yaratish muhitini ta'minlaydi.
Muammolik ta'lim mohiyati o'quvchilarda o'zlashtirilgan bilimlarni amaliyotga o'tkazish, ijodiylik va innovatsiyalarni oshirishga qaratilgan. Bu mohiyat o'quvchilarning o'z fikrlarini amaliyotga o'tkazish, yangi yondashuvlarni topish, boshqa sohalar bilan bog'liq bo'lish va muammolarni yechishga imkon beradi. Shuningdek, bu mohiyat o'quvchilarning o'zlarini o'zgartirish va rivojlantirishga, eng yaxshi potentsiallarini chiqarishga va har bir muammoga erishishlari uchun ularga ko'maklashadi.
Bular bilan birga, muammolik ta'lim mohiyati o'quvchilarning ma'lumotlari, bilimlari va tajribalari bilan amalda samarali bo'lishiga intilishga yordam beradi. Ular o'zlarini eng yaxshi tarzda rivojlantirish, o'zlariga xos yondashuvlar yaratish va har bir muammoga samarali yechimlar topishga o'rgatilishadi. Bu esa o'quvchilarning o'zlarini o'zgartirish va mustahkamlashga imkon beradi.
Muammolik ta’lim asoslari Innovatsion texnologik ta'lim asoslari, muassir ta'limning o'zini bajarish va o'qitish usullarida innovatsion texnologiyalardan samarali foydalanishni ta'minlaydi. Bu, traditsiyoniy o'qitish usullarini yangi, interaktiv va texnologik vositalar bilan birlashtiradi va talabalarni o'rganish va tushuntirish jarayonini yanada osonlashtiradi.
Quyidagi asosiy innovatsion texnologik ta'lim asoslari mavjud:

1. 
   Kompyuter darsliklari: Bilgisayarlarda yaratilgan o'quv dasturlarini o'rganishning samarali usullaridan biridir. Ushbu darsliklar talabalarga interaktiv, o'zlashtirilgan o'rganish tajribasi berishga imkoniyat beradi.
   
2. 
   Internet resurslari: Internet talabalar uchun bozorda to'plangan bozor ta'lim resurslariga erishishni ta'minlaydi. Online ma'lumotlar, interaktiv o'quv materiallari, o'quv video-roliklari, veb-saytlar, elektron kutubxonalarda elektron darsliklar va ko'p qator boshqa texnologik imkoniyatlar orqali o'quvchilarni o'rganish jarayonini qulaylashtiradi.
   
3. 
   Virtual ta'lim muhitlari: Virtual ta'lim muhitlari, talabalarga 3D model yordamida san'at, ilmiy tadqiqot, tarixiy joylar va boshqa mavzularni ko'rib chiqish imkoniyatini beradi. Virtual ta'lim muhitlari o'quvchilarni tasavvur qilish, talabalar orasida hamkorlikni oshirish va tajribani yanada tortish imkonini beradi.
   
4. 
   Massiv onlayn ochiq kurslar (MOOC): MOOC lar, Internet orqali bepul ravishda amalga oshiriladigan darsliklar to'plamidir. Ushbu kurslar dunyoning eng yuqori o'qituvchi institutlarining o'qituvchilari tomonidan tuziladi va to'g'ridan-to'g'ri o'quvchilarga ta'lim beriladi.
   
5. 
   M-learning: Mobil qurilmalar orqali o'rganish (m-learning) ham innovatsion texnologik ta'lim asoslaridan biridir. Talabalar, smartfonlar, planшetlar yoki boshqa mobil qurilmalar orqali darslarni o'qish, o'rganish va amal qilishlari mumkin.
   
6. 
   O'zlashtirilgan o'quv: Bu usul o'quvchilarni texnologik asboblar va dasturlar yordamida o'rganish jarayonini o'zlashtirishni ta'minlaydi. Virtual labaratoriyalar, simulatsiyalar, online dasturlash muhiti va boshqa o'zlashtirilgan o'rganish vositalari orqali o'quvchilar nazariy bilimlarni amalda isbatlash imkoniyatiga ega bo'ladi.
   

Bu faoliyatlarning hammasi talabalarning o'zlashtirilgan, interaktiv va amaliyotli o'rganish imkoniyatiga ega bo'lishini ta'minlaydi va ularning ilmiy bilimlarini amalda kashfiyotga aylantiradi. Innovatsion texnologik ta'lim asoslari, o'quvchilarning o'rganishni samarali, qiziqarli va eng muhim ma'lumotlarni qamrab olishlari uchun yordam beradi.

O’qituvchi tomonidan o’zi o’qiyotgan fanning har bir mavzusi, har bir dars mashg’uloti bo’yicha tuzilgan yuqoridagi kabi texnologik karta unga fani, predmetini yaxlit xolda tasavvur etib yondashishga, tushunishiga, yaxlit o’quv jarayonining boshlanishi, maqsadidan tarqatib, erishiladigan natijasiga ko’ra olishiga yordm beradi. Ayniqsa texnologik kartani o’quvchi talabaning imkoniyati, ehtiyojidan kelib chiqqa xolda tuzilishi uni shaxs sifatida ta’limning markaziga olib chiqishga olib keladi. Bu esa o’qitishning samaradorligini oshirishga imkon yaratadi. O’qitish jarayonida o’quvchi talabalarga shaxs sifatida qaralishi, turli pedagogik texnologiyalar hamda zamonaviy metodlarni qo’llanilishi ularni mustaqil, erkin fikrlashga,

Izlanishga, har bir masalaga ijodiy yondashish, ma’suliyatni sezish, ilmiy tadqiqod ishlarini olib borish, tahlil qilish ilmiy adabiyotlardan unimli foydalanishga, eng asosiysi, o’qishga, fanga, pedogogka va o’zi tanlagan kasbiga bo’lgan qiziqishlarni kuchaytiradi. Bunday natijaga erishish amaliyotda o’quv jarayonida innovotsion va axborot texnologiyalarini qo’llashni taqoza etadi. Ular juda xilma-xildir. Biz ulardan bazilari xaqida to’xtalib o’tamiz va ularni o’tkazish tartibi xaqida qo’llama beramiz. Ushbu metodik qo’llanmada keltirilgan zamonaviy metodlar, yoki o’qitishning samarasini oshirishga yordam beruvchi texnologik treninglar o’quvchi talabalarda mantiqiy, aqliy, ijodiy, tanqidiy, mustaqil fikrlashni shakllantirishga, qobiliyatlarini rivojlantirishga, raqobatbardosh, yetuk mutaxassis bo’lishlariga hamda
Mutaxassisga kerakli bo’lgan kasbiy fazilatlarni tarbiyalashga yordam beradi. Ushbu metodik qo’llanmadan foydalanuvchilar o’quv jarayonini tashkil etish uchun xavola etilgan texnologik treninglarni xuddi shu tartibda, o’tkazishlari shart emas, har qaysi o’qituvchi bu treninglarni umumiy shaklini olgan holda o’zlarinng dars texnologiyalarini yaratishlari, berilgan treninglarni to’liq yoki ularning bazi bir bosqichlari, elementlarini ishlatishlari mumkin. Biz quyida o’qitish jarayonida qo’llash mumkin bo’lgan bazi bir treninglarga tavsifnoma berib, bazilarini o’tkazish tartibi to’g’risida metodik tavsiyanoma berib o’tamiz: ”Tarmoqlar” metodi- o’quvchi talabani mantiqiy fikrlash, umumiy fikr doirasini kengaytirish, mustaqil ravishda adabiyotlardan foydalanishni o’rgatishga qaratilgan.